Thursday, January 31, 2008

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ԺԱՌԱՆԳՈՒԹՅԱՆ ՄԱՍԻՆ ՕՐԻՆԱԳԾԵՐ ԵՎՐՈԽՈՐՀՐԴՈՒՄ

29 հունվարի 2008 թ., Ստրասբուրգ: Եվրոխորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովը (ԵԽԽՎ) հունվարի 25-ին պաշտոնական շրջանառության մեջ դրեց «Թուրքիայում մշակութային ժառանգության վիճակի մասին» բանաձեւի, ինչպես նաեւ «Թուրքիայում հայկական մշակութային արժեքների ներկայիս վիճակի մասին» հանձնարարականի երկու նախագիծ:
Այս օրինագծերը, որոնց համահեղինակներն են եվրոպական 21 երկրներ եւ ԵԽԽՎ-ի բոլոր հինգ քաղաքական խմբերը ներկայացնող ավելի քան 25 խորհրդարանականներ, վկայաբերում են Հայոց ցեղասպանությունը եւ դրան հաջորդած հայերի հայրենազրկումը: Այլ կետերով Թուրքիային կոչ է արվում ձեռնարկել համապարփակ հաշվառում, ապա վերականգնել ու գործառության հանձնել հայկական եւ այլ մշակութային ժառանգությունը, որն ավերվել է անցած դարի ընթացքում` ներառյալ հնադարյան եւ միջնադարյան հայկական բոլոր մայրաքաղաքները, եկեղեցիները, ամրոցները, գերեզմանատները, ինչպես նաեւ պատմական Հայաստանի մյուս կոթողները, որոնք այժմ գտնվում են Թուրքիայի իրավասության ներքո:

ԱՐԽԻՎՆԵՐԸ ԲԱՑԵԼՈՒ ԿՈՉ ԵՎՐՈՊԱՅԻՑ

ԵՄ-ում նախագահող Սլովենիայի արտաքին գործերի նախարար Դմիտրի Ռուպելը Հայաստանին եւ Թուրքիային կոչ է արել բացել արխիվները: Ռուպելը Եվրոպական խորհրդարանում նիստի ժամանակ խոսել է Հայոց ցեղասպանության, Թուրքիայի ԵՄ անդամակցության գործընթացի, ինչպես նաեւ Թուրքիայում մտքի եւ խոսքի ազատությունը ոտնահարող ՔՕ 301-րդ հոդվածի հետ կապված խնդիրների մասին: «Սա փաստ է, որ Թուրքիայի եւ Հայաստանի միջեւ առկա խնդիրը պատմությունից մնացած մի հարց է: Ես Թուրքիային եւ Հայաստանին, ինչպես դա ժամանակին արեցին Սլովենիան եւ Իտալիան, առաջարկում եմ ի ցույց դնել պատմական համատեղ փաստաթղթերը», նշել է Ռուպելը:

ԺԱՄԱՆԱԿՆ Է, ՈՐ ԻՍՐԱՅԵԼԸ ԵՎ ՄԵԾ ԲՐԻՏԱՆԻԱՆ ՃԱՆԱՉԵՆ ՀԱՅՈՑ ՑԵՂԱՍՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

ԱԳՆ մամուլի կենտրոնից հաղորդում են, որ հունվարի 27-ին Միացյալ Թագավորության Միդլեսեքսի համալսարանում Հոլոքոսթի զոհերի հիշատակի ամենամյա միջոցառմանը ներկա է եղել եւ ելույթ ունեցել դեսպան Վահե Գաբրիելյանը: Իր ելույթում դեսպան Գաբրիելյանը զուգահեռներ է անցկացրել Հոլոքոսթի եւ Հայոց ցեղասպանության միջեւ, նշելով, որ ժամանակն է, որպեսզի Իսրայելը եւ ՄԹ-ն ճանաչեն 20-րդ դարի առաջին ցեղասպանությունը: Հաղորդվում է, որ միջոցառումը կազմակերպել էր Լոնդոնի Բարնեթ համայնքի ղեկավարությունը, ներկա էին համայնքի ղեկավար տիկին Մորին Բրաունը, Լոնդոնի քաղաքային խորհրդի անդամներ, Բարնեթի համայնքային խորհրդի ղեկավարներ, Հոլոքոսթից փրկվածներ եւ Լոնդոնի հրեական համայնքի այլ ներկայացուցիչներ, ինչպես նաեւ եկեղեցական եւ մանկական երգչախմբեր

ԼԻՈՆՈՒՄ «ԿԱՆԱՉՆԵՐԻ» ԸՆՏՐԱՑՈՒՑԱԿԻՑ ՀԱՆՎԵԼ Է ԹՈՒՐՔ ԹԵԿՆԱԾՈՒԻ ԱՆՈՒՆԸ

Պարզվում է՝ այդ թեկնածուն Հրանտ Դինքի զինակից Բասքըն Օրանի դուստրն է
Մարտին Ֆրանսիայում տեղական իշխանության մարմինների ընտրություններն են: Այդ մարմիններում ընտրվելու համար տարբեր կուսակցություններից առաջադրվել են նաեւ ֆրանսաբնակ թուրք թեկնածուներ, որոնց թիվը 15-ի է հասնում: Թուրքիայի իշխանությունները, ինչ խոսք, եվրոպական երկրներում խրախուսում են թուրք թեկնածուների առաջադրումը եւ թուրքական տարբեր կազմակերպությունների միջոցով աջակցում նրանց:
Սակայն, հակառակ թուրքական իշխանությունների ջանքերին, ընտրություններում առաջադրվող թուրք թեկնածուները երբեմն բախվում են խոչընդոտների, ինչի հետեւանքով դուրս են մղվում առաջադրվածների ցուցակից: Օրերս «Կանաչների» միությունը, որը ընտրություններին մասնակցելու Սոցիալիստական կուսակցության հետ դաշինք կազմած, ընտրացուցակից հանել էր Լիոնի արվարձաններից Վիյորբանում առաջադրված այդպիսի թեկնածուներից մեկին: Մինչդեռ ցուցակը հունվարի 12-ին հաստատել էր Վիյորբանի սոցիալիստ քաղաքապետ Ժան Պոլ Բրեն:
Ակամա հարց է ծագում` ինչո՞ւ: Հարցին հունվարի 28-ի համարում պատասխանել էր «Զամանը», գրելով. «Վիյորբանի քաղաքապետ Ժան Պոլ Բրեն «ցեղասպանության» օգտին արտահայտվելու համար հայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ էր ծանոթացրել «Կանաչների» միության անդամ երիտասարդ կնոջ: Թեեւ հանդիպմանը թուրք գործիչը ճանաչել էր «ցեղասպանությունը», սակայն զգուշացրել էր համայնքի ներկայացուցիչներին, որ ճանաչման հայտարարությունը չի կարող հրապարակավ կրկնել, ինչի պատճառով նրա անունը հանվել էր քաղաքային խորհրդի համար առաջադրվողների ցուցակից»:
Թուրքական թերթը դա համարում է սկանդալ եւ միաժամանակ նշում, որ կատարվածի առնչությամբ զարմացած երիտասարդ թուրք կինը թեկուզ նեղ շրջապատում Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու պատճառով որոշել է առայժմ գաղտնի պահել իր անունը: Ըստ երեւույթին նա շատ արագ վերանայել է իր որոշումը: Այլապես նույն «Զամանը» հաջորդ օրվա հունվարի 29-ի համարում չէր գրի, որ երիտասարդ թուրք կինը Անկարայի համալսարանի քաղաքագիտության ֆակուլտետի պրոֆ. Բասքըն Օրանի դուստր Սըրմա Օրանն է: «Զամանի» հունվարի 29-ի համարի տվյալներով, Վիյորբանի քաղաքապետ Ժան Պոլ Բրեն ոչ միայն դուստր Օրանին ծանոթացրել է լիոնահայ համայնքի ներկայացուցիչների հետ, այլեւ պահանջել է Լիոնի ցեղասպանության հուշարձանի առջեւ հարգանքի տուրք մատուցել զոհերի հիշատակին: Միջնակարգ կրթությունն Անկարայում Շառլ դը Գոլի անվան ֆրանսիական դպրոցում ստացած Սըրմա Օրանը ավարտել է Լիոնի համալսարանը: Ներկայումս նա աշխատում է Լիոնի քաղաքապետարանում:
Իր դստեր հետ կատարվածը որպես «խայտառակություն» որակող պրոֆեսոր Բասքըն Օրանը, որը Հրանտ Դինքի սպանության տարելիցի արարողություններին մասնակցելու համար հրավիրվել է Փարիզ, դա պայմանավորել է հակաիսլամականության, հակաթուրքականության դրսեւորումներով: Նա չի անդրադարձել Հայոց ցեղասպանության ուրացման համար պատիժ սահմանող օրինագծին, որը Ֆրանսիայում ընդունվել էր անցյալ տարի, ինչպես նաեւ օրենքի տարածմանը Ֆրանսիայի բոլոր քաղաքացիների, առավել եւս տեղական իշխանության մարմիններում առաջադրվող իր դստեր վրա:
Ի դեպ, պրոֆ. Բասքըն Օրանը 2005-ին Երեւանում մասնակցել է Մեծ եղեռնի 90-րդ տարելիցին նվիրված միջազգային գիտաժողովին: Նա ոչ միայն հանգուցյալ Հրանտ Դինքի մտերիմ ընկերն է եւ սյունաշարի հեղինակ «Ակօսում», այլեւ զինակիցը, որովհետեւ պայքարել է Թուրքիայում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման համար, պայմանով, որ Հայաստանի Հանրապետությունն ու հայկական սփյուռքը, ելնելով «Թուրքիայում ժողովրդավարության ամրապնդման» հեռանկարից, զերծ մնան հարցը միջազգային ասպարեզում բարձրացնելու գայթակղությունից: Այս մոտեցումը, ըստ հանգուցյալ Դինքի մտերիմ ընկերոջ, ծանր կացության մեջ է դնում նաեւ այն թուրք մտավորականներին, որոնք Թուրքիայում որպես ցեղասպանություն են որակում 1915-ի իրադարձությունները:
ՀԱԿՈԲ ՉԱՔՐՅԱՆ

ՇՎԵՅՑԱՐԱԿԱՆ ԴԱՏԱՐԱՆԸ ԳՈՐԾ Է ՀԱՐՈՒՑԵԼ ԲՐԻՏԱՆԱՑԻ ՊԱՏՄԱԲԱՆԻ ԴԵՄ

Պատճառը Հայոց ցեղասպանության հրապարակավ ուրացումն է
Ինչպես հունվարի 29-ին տեղեկացնում էր թուրքական BIA լրատվական գործակալությունը, Շվեյցարիայի դաշնային դատարանը Ցյուրիխի դատախազության միջնորդությամբ «Հայերի ցեղասպանությունն ուրանալու» մեղադրանքով քրեական գործ է հարուցել բրիտանացի պատմաբան, Անկարայի «Բիլքենդ» համալսարանի դասախոս Նորման Սթոնի դեմ: Տեղեկության համաձայն, դատախազությունը դաշնային դատարան էր դիմել 2007-ի հունվարի 15-ին, ընդգծելով, որ Սթոնը շվեյցարական «Weltwoche» շաբաթաթերթի 2006-ի հոկտեմբերի 26-ի համարում հրապարակած հոդվածով ժխտել է Հայոց ցեղասպանության փաստը:
Ինչո՞վ պայմանավորել քրեական գործի մեկ տարվա ուշացումով հարուցումը: Պարզվում է, դրա պատճառը Բանվորական կուսակցության նախագահ Դողու Փերինչեքն է: Ինչպես հայտնի է, 2007-ի մարտի 9-ին Լոզանի քրեական դատարանը Հայոց ցեղասպանությունը որպես «միջազգային սուտ» բնութագրելու համար նախկին մաոիստ, ապա եւ թուրքական գաղտնի ծառայությունների գործակալ Փերինչեքին դատապարտել էր 3 ամսվա ազատազրկման եւ տուգանել 12 հազար շվեյցարական ֆրանկով:
Թեեւ Լոզանի դատարանը հետաձգել էր Փերինչեքի ազատազրկման վճռի ի կատար ածումը, ինչպես նաեւ տուգանքի 9 հազարանոց մասնաբաժնի վճարումը, սակայն գործը կարճելու թուրք գործչի դիմումը նախ մերժվել էր Վուդի, ապա եւ դաշնային վճռաբեկ դատարանում: Այլ կերպ, Ցյուրիխի դատարանը Սթոնի գործին ընթացք տալու համար սպասել էր Փերինչեքի գործով Շվեյցարիայի վճռաբեկ դատարանի եզրակացությանը:
Համենայն դեպս Ցյուրիխի դաշնային դատարանը Նորման Սթոնի դեմ քրեական գործ է հարուցել շվեյցարական քրեական օրենսգրքի 261-րդ հոդվածով, որն ուժի մեջ էր մտել 2005-ի հունվարի 1-ից: Հոդվածը մինչեւ 3 տարվա ազատազրկում եւ տուգանք է նախատեսում նրանց նկատմամբ, ովքեր կփորձեն կրոնական կամ էթնիկ պատկանելության համար նսեմացնել մարդկանց, վիրավորել նրանց արժանապատվությունը, ինչպես նաեւ կուրանան ու կժխտեն ինչպես ցեղասպանությունը, այնպես էլ մարդկանց դեմ կատարված ոճրագործությունը:
Հ. ՉԱՔՐՅԱՆ

Wednesday, January 30, 2008

ԱՐԹՈՒՐ ԱԲՐԱՀԱՄԻՆ ՀՐԱՎԻՐՈՒՄ ԵՆ ՄԵՆԱՄԱՐՏԵԼՈՒ ԱՄՆ-ՈՒՄ


Ամերիկացի հանրահայտ պրոմոութեր Բոբ Արումը բանակցում է գերմանական Sauerland Event պրոմոութերական կազմակերպության հետ IBF-ի վարկածով աշխարհի չեմպիոն Արթուր Աբրահամի մենամարտն ԱՄՆ-ում կազմակերպելու համար: Արումը մտադիր է հունիսի 7-ին Նյու Յորքի «Մեդիսոն Սկվեր Գարդեն» մարզասրահում բռնցքամարտի խոշոր շոու կազմակերպել, որի գլխավոր իրադարձությունը կլինի WBC-ի եւ WBO-ի վարկածներով միջին քաշում աշխարհի ներկայիս չեմպիոն Կելի Պավլիկի եւ ամերիկացի Ջոն Դադիի մենամարտը: Արթուր Աբրահամի մասնակցությունն այդ շոուին հնարավորություն կընձեռի ամերիկացի մարզասերներին ծանոթանալու հայ բռնցքամարտիկի հետ եւ հող նախապատրաստել հետագայում Պավլիկի հետ մենամարտ կազմակերպելու: Նախատեսվում է, որ Արթուրի մրցակիցը հնարավոր է լինի Դոմինիկյան Հանրապետության ներկայացուցիչ Ջովանի Լորենցոն: Վերջինս 27 տարեկան է եւ պրոֆեսիոնալ ռինգում առայժմ անպարտելի է` հաղթելով բոլոր 26 մենամարտերում:
Կելի Պավլիկը փետրվարի 16-ին հանդիպելու է միջին քաշում աշխարհի նախկին չեմպիոն Ջերմեյն Թեյլորի հետ:
ԱՇՈՏ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ

ԼԵՎՈՆ ԱՐՈՆՅԱՆ. «ԱՌԱՋՆԱՀԵՐԹԸ ԼՈՂԱԼ ՍՈՎՈՐԵԼՆ Է»


Շախմատի Վեյք ան Զեեի մրցաշարի ավարտից հետո «Սպորտ-Էքսպրես» թերթի շախմատային մեկնաբան Յուրի Վասիլեւը հարցազրույց է վարել Լեւոն Արոնյանի հետ, ինչն անշուշտ կհետաքրքրի նաեւ «Ազգի» ընթերցողներին: Ի դեպ, մրցաշարի ավարտից հետո կայացած մամուլի ասուլիսում պարզվել է, որ առաջին անգամ մրցաշարի կազմակերպիչները որոշել են հավասար միավորների դեպքում տեղերի բաշխում կատարել ըստ Զոնենբոռն-Բերգերի գործակցի: Այդ գործակցով Արոնյանը գերազանցեց Մագնուս Կառլսենին եւ իրավունք ստացավ մասնակցելու սեպտեմբերին Բիլբաո քաղաքում անցկացվելիք «Մեծ սաղավարտի» մրցանակի եզրափակիչ մրցաշարին:
- Լեւոն, վերջին անգամ հանդիպել էինք Խանտի Մանսիյսկում, որտեղ քեզ չէր հաջողվել պահպանել աշխարհի գավաթակրի տիտղոսը: Այն ժամանակ դու երկրպագուներիդ խոստացար ուրախացնել մոտ ժամանակներս: Եվ խոստումը կատարեցիր, որի համար շնորհավորում եմ:
- Շնորհակալություն: Ինձ իսկապես հաջողվեց մրցաշարը պատշաճ մակարդակով անցկացնել: Կենտրոնացումս էլ իր բարձրության վրա էր:
- Քեզ ո՞վ օգնեց:
- Ինքս ինձ օգնեցի: Ընդհանրապես բախտս բերեց` մրցակիցներս նախապատրաստածս ծուղակն ընկան, երկուսին հաջողվեց «բռնել»: Իհարկե, պարտավոր էի հաղթել Իվանչուկին, սակայն ցայտնոտը խանգարեց, չկարողացա իրացնել մեկ զինվորի առավելությունը: Իսկ ընդհանուր առմամբ գոհ եմ ելույթիցս, արդյունքը նորմալ է:
- Ի՞նչ կարծիքի ես Մագնուս Կառլսենի մասին:
- Պատանին գերազանց է խաղում: Նրա տարիքում իմ ծանոթներիցս ոչ ոք այդպես հաջող չէր խաղում: Իհարկե, նրա խաղը դեռեւս կայուն չէ, սակայն ցանկացած պարտիայում կարող է իր տարիքին համապատասխան գիտելիքներ դրսեւորել:
- Մրցաշարի արդյունքներով «Մեծ սաղավարտի» կազմակերպիչները քեզ հրավիրել են Բիլբաո: Պատրաստվո՞ւմ ես այնտեղ հանդես գալ:
- Դա սեպտեմբերին է կայանալու, դեռ շատ ժամանակ կա: Եթե որեւէ արտակարգ բան չպատահի, ամենայն հավանականությամբ կխաղամ:
- Ապրիլին Բաքվում մեկնարկում է ՖԻԴԵ-ի Գրան պրիի մրցաշարերի շարքը, մասնակցելո՞ւ ես դրանց:
- Ապրիլին շախմատից հանգստանալու եմ: Առավել եւս, որ Բաքվում կայանալիք մրցաշարի ավարտից 2 օր հետո Սոֆիայում մրցաշար է մեկնարկելու, որում խաղալու եմ:
- Մոտ ապագայում անձնական եւ մարզական կյանքում ինչպիսի՞ն են ծրագրերդ:
- Կյանքում` լողալ սովորել: Դրանով կզբաղվեմ տանը` Բեռլինում: Իսկ մարզական ծրագրերը` լավ շախմատ խաղալ: Այլ ծրագրեր չունեմ:
- Ֆիշերի վարկածով աշխարհի չեմպիոնի տիտղոսը պատրաստվո՞ւմ ես պաշտպանել:
- Այո:
- Քո կարծիքով, շախմատի այդ տարատեսակը համակարգչային սպառնալիքից փրկությո՞ւն է:
- Առայժմ շախմատին նման վտանգ չի սպառնում: Սակայն հնարավոր է ապագայում Ֆիշերի վարկածով շախմատը միակ փրկությունը դառնա:
- Համակարգչով երկար ժամանա՞կ ես պարապում:
- Քանի որ ցանկանում եմ կյանքում շատ բաներ հասցնել, ուստի համակարգչին քիչ ժամանակ եմ տրամադրում, ինչը բավարար չէ: Ուստի հաճախակի հարկ է լինում հույսը դնել գլխիս վրա, որն առայժմ ինձ փրկում է:
- Շատ բաներ հասցնել ասելով հավանաբար նկատի ունես գրականություն, կինո եւ երաժշտություն: Ի՞նչ ես ներկայում կարդում, դիտում ու լսում:
- Վերջերս ընթերցում էին Նաբոկովի «Մահապատժի հրավերը»: Ինձ դուր եկավ: Այժմ կարդում եմ բարեկամիս գրած վեպը: Նա ավստրալացի եկեղեցական է, սակայն աշխարհիկ իրադարձությունների մասին է գրում: Սիրում եմ ռուսական ռոմանսներ լսել: Երբ Բեռլինում հետաքրքրական ջազային խմբեր են ժամանում, հաճախում եմ նրանց համերգներին: Օրերս ավարտեցի Վուդի Ալենի ֆիլմի դիտումը...
- Դու որոշ չափով նման ես այդ ռեժիսորի հերոսներին:
- Ընկերուհիս ինձ այդ մասին եւս ասել է:
- Սովորաբար նա մրցաշարերում մշտապես ուղեկցում է քեզ, սակայն այս անգամ ինչ-որ չերեւաց:
- Ավստրալիայում նրա դասերն արդեն սկսվել են:
- Դու այնտեղ հաճա՞խ ես լինում:
- Ընդամենը երկու անգամ եմ եղել: Բայց ինձ շատ է դուր եկել:
- Աշնանը Դրեզդենում տեղի կունենա շախմատի համաշխարհային օլիմպիադան, որում ՌԴ հավաքականը կփորձի իրեն վերադարձնել չեմպիոնի տիտղոսը:
- Իսկ Հայաստանի հավաքականը կձգտի տիտղոսը ոչ մեկին չհանձնել: Ռուսաստանն, իհարկե շատ ուժեղ է, բայց մեր հավաքականում էլ տաղանդավոր պատանիներ են հայտնվել: Այնպես որ, դեռ կպայքարենք:
ԱՇՈՏ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ

Gallup-Ը ՏՐԱՄԱԴՐԵԼ Է ՆՈՐ ԱՐԴՅՈՒՆՔՆԵՐ

Baltic Surveys Ltd. / The Gallup Organization-ը կուսակցությունների եւ թեկնածուների շտաբներին է հանձնել հունվարի 13-20-ը 1200 բնակիչների շրջանում կատարված հարցումների արդյունքները: Համաձայն այդ տվյալների, նախագահական թեկնածուների մեջ շարունակում է առաջատար դիրք զբաղեցնել Սերժ Սարգսյանը: Վերջինիս նույնիսկ հաջողվել է բարելավել իր վարկանիշը եւ դեկտեմբերի 35%-ի փոխարեն այսօր նրան աջակցում է հարցվածների 43%-ը: Ըստ այդ հարցման, երկրորդ հորիզոնականը 11%-ով զբաղեցնում է Արթուր Բաղդասարյանը, որը, սակայն հետընթաց է ապրել դեկտեմբերի 13%-ի համեմատ: 6 տոկոսով 3-րդ տեղում է Արտաշես Գեղամյանը: Մյուս թեկնածուների վարկանիշը չնչին է: Ինչպե՞ս եք վերաբերվում թեկնածուներին, ըստ այդ հարցման, Սերժ Սարգսյանի նկատմամբ դրական է տրամադրված հարցվածների 64%-ը, բացասական՝ 34%-ը: Այստեղ գործող վարչապետի մոտ նույնպես կա առաջընթաց դեկտեմբերի 55%-ի համեմատ: Նույն հարցին հօգուտ Արթուր Բաղդասարյանի արձանագրվել է 22%: Ինչեւէ, հարցվածների 11%-ը հայտարարել է, որ դեմ է բոլոր թեկնածուներին, իսկ չկողմնորոշվածների թիվը կազմում է 9%: Դեկտեմբերի համեմատ ավելացել են նաեւ լավատեսները մեր շրջապատում, այդպես է տրամադրված հարցվածների 67%-ը դեկտեմբերի 54-ի փոխարեն, չեզոք է 26%-ը՝ 33-ի փոխարեն, իսկ հոռետեսների թիվը նվազել է՝ 10-ից հասնելով ընդամենը 6 տոկոսի: Եվ այսպես, ըստ Baltic Surveys Ltd. / The Gallup Organization-ի, որի համար հարցումը անցկացրել էր Հայկական սոցիոլոգիական ասոցիացիան, Հայաստանի գործող վարչապետը շարունակում է պահպանել եւ նույնիսկ ամրացնել առաջատարի իր դիրքերը:
ԱՐՄԵՆ ՄԱՆՎԵԼՅԱՆ

Պետրոս Ղազարյանի հարցազրույցը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի նախընտրական շտաբի ղեկավար, նախկին արտգործնախարար Ալեքսանդր Արզումանյանի հետ

Բոլոր նրանք, ովքեր նախորդ գիշեր առիթ ունեցան «Կենտրոն» հեռուստատեսության «Հետագիծ» ծրագրով լսելու Պետրոս Ղազարյանի հարցազրույցը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի նախընտրական շտաբի ղեկավար, նախկին արտգործնախարար Ալեքսանդր Արզումանյանի հետ, վստահաբար դժգոհ մնացին ինչպես հյուրի պահվածքից, այնպես էլ նրա պատասխաններից:
Լրագրողն ինչքան աշխատում էր իր հյուրից կորզել հեռուստադիտողին հետաքրքրող հարցերի պատասխանները, հյուրն այնքան պարփակվում էր չկամության իր պատյանի մեջ, փոխարենը նախընտրելով իր թեկնածուի գովերգումն անել եւ փնովել նրա մրցակիցներին: Անշուշտ, նախընտրական մթնոլորտում դատապարտելի ոչինչ չկա դրա մեջ. թեկնածուներից շատերն են այդպես վարվում, երբեմն բոլորովին արհամարհելով հեռուստադիտողի, այս պարագայում՝ ընտրողի իրազեկ դառնալու իրավունքը:
Դատապարտելին, այս պարագայում, Ա. Արզումանյանի արհամարհական, վիրավորական վերաբերմունքն էր լրագրողի նկատմամբ: Մի լրագրող՝ որ անբանավեճ մեր հեռուստատեսության պայմաններում, համենայն դեպս, կարողանում է հետաքրքրական հանդիպումներ կազմակերպել իր հյուրերի հետ, հակադրվել նրանց տեսակետներին՝ այլազան կարծիքներ դեմ տալով, դրանով իսկ նպաստելով հյուրի ինքնարտահայտմանը եւ, ավելի կարեւորը, հեռուստադիտողի իրազեկմանը: Այլ խոսքով, Պետրոս Ղազարյանը լսարան ունեցող լրագրող է, հետեւաբար, փաստորեն, նրա նկատմամբ վիրավորական, արհամարհական կեցվածքն ուղղակիորեն տարածվում է լսարանի վրա: Պրն Արզումանյանը, որ տեւական ժամանակ աշխատել է նաեւ Մ. Նահանգներում, շատ լավ պիտի իմանար, որ քաղաքական գործիչը կամ դիվանագետը երբեմն ստիպված է լինում հյուրընկալվել նույնիսկ անհյուրընկալ, անգամ թշնամաբար տրամադրված լրատվամիջոցներում, փորձելով համոզիչ պատասխաններով, դրական տպավորություն թողնելով դուրս գալ փորձանավոր այդ միջավայրից եւ իր թեզերի կամ երկրի նկատմամբ բացասական կարծիքը եթե ոչ ջրել, գոնե նվազ բացասական դարձնել:
Մինչդեռ «Հետագծում» տիրող մթնոլորտը եթե ոչ դրական, գոնե ավելի բացասական չէր, քան մյուս զրուցակիցների նկատմամբ: Լրագրողն իր պարտականությունն էր կատարում իրեն ուրույն ձեւով՝ հալած յուղի տեղ չընդունելով զրուցակցի պնդումները: Փոխարենը, հաղորդման վերջում մանավանդ, գերջղային տոնով Ա. Արզումանյանը տեղաց վիրավորանքների տարափ. «Դու ոչինչ չես հասկանում դիվանագիտությունից», «Դու հայերեն չգիտես, այնքան ես խոսել ղարաբաղցիների հետ», «Դու պատվեր ես կատարում, այն էլ շատ վատ ես կատարում» (մեջբերումները՝ հիշողությամբ):
Ի պատիվ լրագրողի պետք է ասել, որ նա իրեն պահեց արժանապատիվ, լսարանի նկատմամբ հարգալից, նախանձելի սառնասրտությամբ, գերազանցելով իր զրուցակցին:
Դրանից ՀՀ առաջին նախագահը ոչինչ չշահեց, անկասկած:
Հ. ԱՎԵՏԻՔՅԱՆ

ԱԹԱԹՈՒՐՔԻ ՀԻՇԱՏԱԿՆ ԱՆԱՐԳԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԴԱՏԱՊԱՐՏՎԵԼ Է ԹՈՒՐՔ ՊՐՈՖԵՍՈՐԸ

Այս օրերին, երբ «Էրգենեքոնի» գործով ցնծում է ողջ Թուրքիան, իսկ բացահայտումները հետզհետե որոշակի են դարձնում, որ քեմալական ազգայնականությունը ոտնձգություններից պաշտպանելու «սրբազան» առաջադրանքով ստեղծված ընդհատակյա այս կառույցը գործել է թուրքական զինված ուժերին առընթեր եւ նրա գործունեությունը հետնաբեմից ղեկավարել են գլխավոր շտաբի բարձրաստիճան զինվորականները, ահա հունվարի 28-ին Իզմիրի քրեական դատարանը Քեմալ Աթաթուրքի հիշատակն անարգելու մեղադրանքով 1 տարի 3 ամսվա ազատազրկման է դատապարտել «Գազի» համալսարանի դասախոս դոկտ., պրոֆ. Աթիլլա Յայլային:
Հիշեցման կարգով նշենք, որ պրոֆ. Յայլան 2006-ի նոյեմբերի 18-ին Իզմիրում մասնակցելով «Եվրոմիություն-Թուրքիա հարաբերությունների հասարակական ներազդեցությունը» թեմայով վարչապետ Էրդողանի «Արդարություն եւ բարգավաճում» կուսակցության երիտասարդական թեւի կազմակերպած «կլոր սեղանին», ասել էր. «Քեմալիզմը ավելի շուտ ենթադրում է հետադիմություն, քան առաջադիմություն: Ապագայում մեզ կհարցնեն, թե ինչո՞ւ ամեն տեղ այս մարդու արձաններն են կանգնեցված»: Այս խոսքերից հետո ռեկտորատի որոշումով, պրոֆեսոր Յայլան վտարվել էր «Գազի» համալսարանից, իսկ Իզմիրի վերոհիշյալ դատարանը դատախազության միջնորդությամբ քրեական գործ էր հարուցել նրա դեմ: Մինչ դատախազը պահանջում էր 4,5 տարվա ազատազրկման դատապարտել պրոֆեսորին, 208 դասախոսներ հաղորդագրությամբ, համերաշխություն էին հայտնել պրոֆ. Յայլային, դատապարտելով նրան համալսարանից վտարելու ռեկտորատի որոշումը:
Համենայն դեպս, Իզմիրի դատարանի հունվարի 28-ի նիստում դատական խորհուրդը երկու տարով հետաձգել է պրոֆեսորի 1 տարի 3 ամսվա ազատազրկման դատավճռի ի կատար ածումը: Պայմանով, որ նա 2 տարի շարունակ գտնվի դատարանի վերահսկողության տակ եւ նոր հանցանք չգործի:
Հ. Չ.

ՍԻՐԻԱՅԻՆ, ԻՐԱՔԻՆ ԵՎ ԱԴՐԲԵՋԱՆԻՆ ՍԱՀՄԱՆԱԿԻՑ ԹՈՒՐՔԻԱՆ ՉՊԵՏՔ Է ԱՆԴԱՄԱԿՑԻ ԵՄ-ԻՆ»

Հայտարարում են Ֆրանսիայում իշխող «Ժողովրդական շարժում» միության պատգամավորները
Ֆրանսիայում իշխող «Ժողովրդական շարժում» միության 10 պատգամավորներ հունվարի 28-ին հրապարակել են համատեղ հայտարարություն, որտեղ անընդունելի է համարվում Եվրոմիությանը Թուրքիայի անդամակցությունը: Հայտարարությունը այդ պատգամավորների հետ ստորագրել է նաեւ ԵՄ-ում Ֆրանսիայի խորհրդարանական Ալեն Լամասուրը:
Նույն օրը Ֆրանսիայի թերեւս ամենաազդեցիկ «Մոնդ» թերթում հրապարակված հայտարարությամբ հեղինակները կարծիք են հայտնել, որ Թուրքիայի հնարավոր անդամակցությունը կհանգեցնի ԵՄ-ի աշխարհագրական սահմանների վերացմանը, ընդգծել են Սիրիայի, Իրաքի, Ադրբեջանի (Նախիջեւանի) պես երկրների հետ հարեւանության անհամատեղելիությունը ԵՄ-ի համար: Նրանք մատնացույց են արել, որ Թուրքիան սահմանակից է վերոհիշյալ երկրներին, ինչը եւս հակասում է «քաղաքական Եվրոպա» գաղափարի դրույթներին, այդ իսկ պատճառով, պետք է մերժել թուրքական պետության անդամակցությունը միությանը:
Հայտարարության մեջ ուշադրություն է հրավիրվել այն հանգամանքի վրա, որ անդամակցության դեպքում Թուրքիան կկլանի ԵՄ-ի տարեկան բյուջեի 1/4-ը, միայն գյուղատնտեսության ոլորտում նրա համար նախատեսվող հատկացումները կկազմեն 11,3 մլրդ եվրո, իսկ դա կհանգեցնի կործանարար հետեւանքների:
Հայտարարության հեղինակները անդրադարձել են նաեւ Թուրքիայում ժողովրդավարության եւ մարդու իրավունքների անբավարար մակարդակին, ապա եւս նշել. «Անհնար է այն պետության ինտեգրումը ԵՄ-ին, որը չի ճանաչում 1,5 մլն զոհերի պատճառ դարձած Հայոց ցեղասպանությունը եւ որեւէ առաջընթաց քայլ չի կատարում քրդական ու Կիպրոսի հարցերում: Ավելին, որպես անդամակցության թեկնածու երկիր, նա հրաժարվում է ճանաչել ԵՄ-ի անդամ պետությանը, ի դեմս Կիպրոսի Հանրապետության, փակելով վերջինի առջեւ նավահանգիստներն ու օդանավակայանները, ինչը աննախադեպ երեւույթ է Եվրոպայի պատմության համար»:
Հայտարարությունը անդամակցության լուրջ խոչընդոտ է որակել Թուրքիայում մտքի ազատության սահմանափակումը, դա պայմանավորել է հաճախակիորեն քննադատվող թուրքական քրեական օրենսգրքի 301-րդ հոդվածով, հիշեցրել է, որ այս հոդվածը, ինչպես Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, հայտնի թուրք գրող Օրհան Փամուկի, այնպես էլ մահափորձի զոհ դարձած Հրանտ Դինքի եւ նրա որդու՝ Արաթի դեմ քրեական գործի հարուցման պատճառ է դարձել, ընդ որում, վերջինը իր հոր հոդվածները հրապարակելու համար դատապարտվել է 1 տարվա ազատազրկման:
Վերջում հայտարարության հեղինակները նշել են. «Ինչպես ԵՄ-ի ձեւավորման պարագայում էր, այնպես էլ Միջերկրականի միության կազմավորման նախաձեռնությունը պետք է պատկանի Ֆրանսիային: ԵՄ-ի ընդարձակման առնչությամբ որոշումներ ընդունելը չի մտնում ԱՄՆ-ի պարտականությունների մեջ: Թուրքիան չի կարող մուտք գործել ԵՄ, որովհետեւ եվրոպական երկիր չէ: Մենք այս ճշմարտությունը շարունակելու ենք պաշտպանել»:
Ֆրանսիայում իշխող «Ժողովրդական շարժում» միության պատգամավորների հրապարակած համատեղ հայտարարության մանրամասներին ծանոթացել ենք թուրքական հանրային հեռուստատեսության եւ «Եվրոնյուսի» թուրքերեն տարբերակ «Աբհաբերի» միջոցով:
Թե ինչ արձագանք կունենա հայտարարությունը, ցույց կտա ժամանակը: Բայց, որ Թուրքիայի նշանակությունը կարեւորվում է այն հեռանկարով, որը նա ԵՄ-ի առջեւ է բացում տարածաշրջան ներթափանցելու ճանապարհին, իսկ Արաբական Միացյալ Էմիրությունների հետ ֆրանսիական ռազմակայան բացելու վերաբերյալ Ֆրանսիայի նախագահ Նիկոլա Սարկոզիի ստորագրած պայմանագիրը եվրոպական այս կառույցի համար ոչ միայն ներթափանցում, այլեւ ռազմական ներկայություն է ապահովում Պարսից ծոցում, ակնհայտ է:
Հ. ՉԱՔՐՅԱՆ

Turkish professor falls victim to article 301


/PanARMENIAN.Net/ A Turkish court has handed down a 15-month suspended jail term to an academic found guilty of insulting the state’s founder, Mustafa Kemal Ataturk. Professor Atilla Yayla said the trial highlighted the limits on free speech and academic debate in Turkey. His crime was to suggest in academic discussion that the early Turkish republic was not as progressive as portrayed in official books. His lawyers say they will lodge an immediate appeal. Professor Yayla said he was prepared to take his case to the European Court of Human Rights if necessary. "I want to emphasize again and again that Turkey’s most pressing problem is freedom of expression," he said. “Turkey should evolve into being a country where people are not punished because of their thoughts.” The prosecutor had asked the judge to impose a five-year prison sentence. This trial has become a test of academic freedom in Turkey, which is pursuing a long-term ambition to become an EU member. Mr Yayla had also warned that, as Turkey moved closer to Europe, Europeans would inevitably question why Turks displayed so many pictures and statues of Ataturk. The professor was vilified by parts of the Turkish press, suspended from work at an Ankara university, and brought to trial. Mr Yayla, a well-known liberal, denied the charge of insulting Ataturk and argued that academics must be guaranteed freedom of expression to pursue their research. The Turkish parliament is preparing to debate amending another law that restricts free speech. Article 301 on "insulting Turkishness" has been used to prosecute dozens of writers and intellectuals, including Nobel Prize winner Orhan Pamuk. "Many foreign observers concentrate on article 301, but there are other laws and articles in different laws, which have the potential to restrict freedom of expression, as it is in my case," Mr Yayla said. "What is important is that Turkey should evolve into being a country where people are not punished because of their thoughts. And to achieve this we ought to make reforms in the whole legal system and also change the mentality in the judiciary. Otherwise Turkey will go on suffering." The EU has been pressing for a change to Article 301 for well over a year, but the government has faced stiff opposition from nationalists, both within the ruling party and in the opposition. But changes to the law which protects Ataturk are not up for discussion, BBC reports.

Turkey blackmails U.S. presidential hopefuls

/PanARMENIAN.Net/ Levent Bilman, spokesman for the Turkish Ministry of Foreign Affairs, said Turkey “feels regret over recent statements of the U.S. presidential candidates supporting the Armenian stance on the events of 1915.”The press release issued by Bilman said, "The attempts to cast a shadow over our history in the name of competition among candidates within a political party, deeply hurts the Turkish nation. We invite the U.S. presidential candidate nominees to act responsibly in regards to both the past and future, to pay attention not to hurt an ally country and its nation with baseless statements, and keep in mind in this respect the delicacy of the Turkish-American relations," Anatolia News Agency reports. Democrat presidential hopefuls Barack Obama, Hillary Clinton and John Edwards voiced support for the Armenian Genocide resolution and pledged to recognize the Armenian Genocide if elected President.

Tuesday, January 29, 2008

French parliamentarians: Turkey’s accession to EU great mistake

/PanARMENIAN.Net/ 11 parliamentarians of the Union for a Popular Movement (UMP) which is the main French centre-right political party adopted a statement on preventing membership of Turkey in the European Union. “Turkey’s membership will have a negative impact on the EU budget… To preserve the borders and political existence of EU Turkey shouldn’t be accessed to the Union,” the statement says. “71 per cent of French and 66 per cent of German citizens voted against Turkey’s membership in the EU,” it notes. “Turkey bordering on Syria, Iraq and Azerbaijan can not be a member of the European Union. Europe without borders will put an end to European mentality. Turkey’s accession would be a great mistake,” statement sys, APA reports.

ԱՐՈՆՅԱՆԸ ԿՐԿՆԵՑ ՆԱԽՈՐԴ ՏԱՐՎԱ ՀԱՋՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ

Սերգեյ Մովսիսյանը «B» խմբի հաղթող

Հայ շախմատիստների առաջատար Լեւոն Արոնյանը գերազանց հանդես եկավ Վեյք ան Զեեի շախմատի մրցաշարում` երկրորդ տարին անընդմեջ բաժանելով 1-ին տեղը: Նշենք, որ ի տարբերություն այլ մրցաշարերի, Վեյք ան Զեեում հավասար միավորների դեպքում լրացուցիչ գործակիցները հաշվի չեն առնվում եւ շախմատիստները բաժանում են տեղերը: Եթե անցած տարի Արոնյանն առաջին տեղը բաժանել էր Թեյմուր Ռաջաբովի եւ Վեսելին Թոփալովի հետ (8,5-ական միավորով), ապա այս անգամ նա 8 միավորով 1-2-րդ տեղերը բաժանեց մրցաշարի ամենակրտսեր մասնակից, 16-ամյա նորվեգացի Մագնուս Կառլսենի հետ:
Հիշեցնենք, որ ավարտական երկու տուրերից առաջ Արոնյանը 7 միավորով կրկին ստանձնել էր միանձնյա առաջատարի դերը` հաղթելով Լյուկ վան Վելիին: Նրանից կեսական միավորով հետ էին մնում Ռաջաբովը, Կառլսենն ու Անանդը: Նախավերջին տուրում Լեւոնը ոչ-ոքի ավարտեց պարտիան իր համար անհարմար մրցակցի` Վասիլի Իվանչուկի հետ: Իսկ ահա Կառլսենը սեւերով պարտության մատնեց Կրամնիկին եւ միավորներով հավասարվեց Արոնյանին: Մյուս հետապնդողները` Անանդն ու Ռաջաբովը ոչ-ոքի ավարտեցին պարտիաները համապատասխանաբար վան Վելիի եւ Լեկոյի հետ:
Ավարտական տուրում ուշադրության կենտրոնում էին Պոլգար-Արոնյան, Կառլսեն-Ռաջաբով եւ Անանդ-Կրամնիկ պարտիաները: Այս եռյակից առաջինն իր մրցավեճն ավարտեց Լեւոն Արոնյանը` ոչ-ոքի ավարտելով պարտիան Պոլգարի հետ: Այդ պահին Կառլսենը Ռաջաբովի հետ մրցավեճում առավելություն ուներ: Սակայն նրան չհաջողվեց առավելության հասնել մրցակցի նկատմամբ եւ 65-րդ քայլին հաշտություն կնքեց: Այսպիսով, Արոնյանն ու Կառլսենը վաստակեցին 8-ական միավոր: Նրանց միավորներով կարող էր հավասարվել աշխարհի չեմպիոն Վիշվանաթան Անանդը, սակայն վերջինս չկարողացավ հաղթել Կրամնիկին` բավարարվելով ոչ-ոքիով: Անանդը 7,5 միավորով Ռաջաբովի հետ բաժանեց 3-4-րդ տեղերը: Մյուս պարտիաներում Գելֆանդը հաղթեց Էլյանովին, Լեկոն առավելության հասավ Մամեդյարովի նկատմամբ: Հաշտություն կնքեցին Իվանչուկն ու վան Վելին, Թոփալովն ու Ադամսը: Այսպիսով, 7-ական միավորով 5-6-րդ տեղերը բաժանեցին Իվանչուկն ու Լեկոն: Այնուհետեւ գալիս են Կրամնիկն ու Ադամսը` 6,5-ական, Մամեդյարովը, Պոլգարը, Թոփալովը` 6-ական, Էլյանովը, Գելֆանդն ու վան Վելին` 5-ական:
Վեյք ան Զեեում զուգահեռաբար անցկացվում էր «B» խմբի մրցաշարը, որի 14 մասնակիցների թվում էին Գաբրիել Սարգսյանն ու Սերգեյ Մովսիսյանը: Վերջինս պարզապես հիացրեց իր ելույթներով` հասնելով շատ բարձր արդյունքի: Նա 13 հնարավորից վաստակեց 9,5 միավոր եւ վստահորեն արժանացավ գլխավոր մրցանակին` իրավունք ստանալով հաջորդ տարի մասնակցելու Վեյք ան Զեեի «A» խմբի մրցաշարին: Մովսիսյանը մեկ միավորով առաջ անցավ Էթիեն Բաքրոյից ու Նայջլ Շորթից: 12-րդ տուրում Մովսիսյանը հաղթեց Լ՛Ամիին, իսկ ավարտական խաղում իրեն անհրաժեշտ կես միավորը վաստակեց Համփի Կոներուի հետ կարճատեւ պարտիայում (16 քայլ):
Իսկ ահա Գաբրիել Սարգսյանն անհաջող հանդես եկավ: Նա միայն ավարտական տուրում անդրանիկ հաղթանակը տոնեց` պարտության մատնելով Սպիլմանին: Գաբրիելը 5 միավորով 12-13-րդ տեղերը բաժանեց Միխալ Կրասենկովի հետ: Իսկ աղյուսակը 4 միավորով եզրափակեց Սպիլմանը:
ԱՇՈՏ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ

Monday, January 28, 2008

ՍԱՏԱՐՈՒՄ ԵՆՔ ՎԱՀԱՆ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆԻՆ

Մոսկվայի հայ մտավորականների բաց նամակը Հայաստանի ընտրողներին
Հայաստանը նախագահ է ընտրում: Եվ մենք՝ Ռուսաստանում ապրող հայերիս մեծաթիվ համայնքը, նրա հետ ընտրում ենք, ցավոք, մտովի, քանի որ չունենք ձայնի իրավունք: Ի դեպ, նորընտիր նախագահը հարկ է, որ այլ խնդիրների թվում խորհեր նաեւ այս հարցի մասին, ինչը փոխշահավետ համագործակցության մեծ հեռանկարներ կբացեր:
Որտեղ էլ ապրելիս լինենք, մեզ համար դժվար է կտրվել Հայաստանից. մենք հպարտանում ենք նրա հաջողություններով, տխրում անհաջողություններով, նրա հետ վհատվում եւ կրկին հուսադրվում, որ լավ կլինի: Դա էլ երեւի հենց ազգի գոյատեւման կոդն է:
Եվ նախագահի ընտրությունը, ինչպես նաեւ կաթողիկոսի ընտրությունը, աստիճանաբար դառնում են համահայկական երեւույթ։ Աստիճանաբար, որովհետեւ կաթողիկոսի ընտրությունը, ի տարբերություն նախագահի ընտրության, մշտապես եղել է համահայկական հարց։
Հայաստանը, բազում դարեր զրկված լինելով պետականությունից, արդարացիորեն պետության աստիճանի բարձրացրեց եկեղեցին, որը միշտ մեծ դեր է խաղացել ամբողջ ազգի միավորման գործում։ Այսօրվա Հայաստանի նախագահի դերը զգալիորեն մեծացել է եւ սկսել է վերաբերել տարբեր երկրներում ապրող բոլոր հայերին։
Այդ կապակցությամբ Ռուսաստանում ապրող հայերի համայնքի անունից երախտագիտություն ենք հայտնում Հայաստանի կառավարությանը՝ Ռուսաստանի նկատմամբ վարած քաղաքականության համար, որի շնորհիվ մենք չենք ամաչում ռուսական հողում։
Մենք, ոմանք՝ աղմուկով ու զգացմունքայնորեն, ոմանք՝ լուռ խորհերով, վերլուծում ենք, համադրում, կանխատեսումներ անում եւ հանգում եզրակացության, որ Հայաստանի կառավարության փոխխոսնակ, ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ Վահան Հովհաննիսյանի թեկնածությունը առաջադրված է ժամանակի պահանջով, հայ ժողովրդի մշակույթի բարձր մակարդակով եւ քաղաքական հասունությամբ։ Հատկապես գայթակղիչ է այն, որ Հովհաննիսյանը գիտնականների, մտավորականների ընտանիքից է եւ, որ ամենագլխավորն է, ազնիվ է, խելացի, կրթված, տիրապետում է օտար լեզուների, կարողանում է հասանելի եւ գեղեցիկ արտահայտել իր մտքերը, սրամիտ է, քաղաքական իրավիճակներին տալիս է փաստարկված գնահատականներ եւ միշտ աշխատում է կառուցել երկրի ապագան, նայում է առաջ։
Նախընտրական պայքարի ընթացքում Վահան Հովհաննիսյանն իր ելույթներում չի իջնում քաղաքական մրցակիցների, նույնիսկ առաջին նախագահի (որը աշխարհին զարմացրեց՝ ժողովրդավարության ձեւավորման առաջին օրերին կասեցնելով ՀՅԴ կուսակցության գործունեությունը՝ նրան մղելով ընդհատակ, իսկ կուսակցության անդամներին՝ վանդակաճաղերից այն կողմ) հասցեին ուղղված փոխադարձ վիրավորանքների, հանդիմանանքների մակարդակին։
Վահան Հովհաննիսյանը համարում է, որ պայքարը պետք է ընթանա համակարգերի եւ ոչ թե կոնկրետ անհատների միջեւ։ Եվ պետք է ոչ միայն պայքարել, այլեւ կարողանալ ապրել համաձայնության մեջ։ ՀՅԴ կուսակցությունը շարունակելու է համագործակցել ՀՀԿ-ի՝ երկրի առաջատար կուսակցություններից մեկի հետ՝ ինչ արդյունքներով էլ որ ավարտվեն ընտրությունները, թեեւ քաղաքական կուրսի շատ հարցերում ՀՀԿ-ն եւ ՀՅԴ-ն ունեն տարբեր հայացքներ։
ՀՅ Դաշնակցությունն ավելի քան հարյուր տարի (117) եղել է տարբեր սերնդի հայերի «թաքուն սերը»։ Նրա մասին խորհրդային տատիկներն ու պապիկները շշուկով էին պատմում իրենց թոռնիկներին, երբ կուսակցությունը գաղթեց արտասահման, կիսաձայն երգում էին նրա խրոխտ երգերը՝ Հայրենիքին ու ժողովրդին հավատարմության, նվիրումի, ազատության ու անկախության համար պայքարի մասին։
Հետխորհրդային շրջանում կուսակցությունը վերադարձավ Հայրենիք՝ իր հրայրքոտ արյունը ներարկելով Լեռնային Ղարաբաղի անկախության մարտիկների շարքերին, նոր սերունդների սրտերը նվաճեց իր անշահախնդրությամբ եւ խիզախությամբ, պրոբլեմային իրավիճակները բաց, միասնաբար, թիմով լուծելու կարողությամբ։ Հենց սա է պետք այսօր Հայաստանին. անշահախնդրություն, ազնիվ վերաբերմունք ժողովրդի հանդեպ եւ գիտակցումը այն բանի, որ նախագահը ծառայում է ժողովրդի շահերին, այլ ոչ թե հակառակը։ Ինչպես արդարացիորեն նկատեց Վ. Հովհաննիսյանը, մենատիրությունը՝ ինչպես տնտեսության, այնպես էլ քաղաքականության մեջ, կործանիչ է եւ ծանրորեն անդրադառնում է մարդկանց ճակատագրի վրա։ Այդ վտանգավոր ճանապարհով է արդեն գնում Հայաստանի իշխանությունը։
Ժամանակն է, որ Հայաստանը վերածվի արդիական քաղաքակիրթ պետության, առավել եւս, որ, ինչպես ցույց տվեց պատմությունը, Հայաստանը կարողանում է արժանապատվորեն դիմակայել ժամանակի կատակլիզմները, առանց խուճապի եւ հիստերիայի հաղթահարել փորձությունները, համապատասխան ելքեր գտնել նույնիսկ անելանելի իրավիճակներից, ուր երբեմն իրենց հետեւից տանում են վայ լիդերները։
Քաղաքական ուժը, լինելով ժողովրդի կենսագրության մի մասը, պետք է միշտ պահպանի պատշաճության սահմանները, ունենա անաղարտ վարկանիշ, քանզի քաղաքական իշխանության կենսագրությունը ժողովրդի կենսագրությունն է։ ՀՅԴ-ն երիտասարդների կուսակցություն է, նա միշտ երիտասարդ է, խիզախ ու անշահախնդիր, վկան՝ նախնյաց մարտական ոգին։
Հայաստանը չի դադարում առաջինը լինել գիտության, ճարտարապետության, շինարարության ոլորտներում, անկախության համար պայքարում, Ռուսաստանին իր անօրինակ նվիրումով։
Հայաստանը քաղաքական առումով գրագետ պաշտպանեց Ղարաբաղի ժողովրդի անկախության պայքարը, իր դռները հյուրընկալորեն բացեց Լեռնային Ղարաբաղում ապրող տաղանդավոր հայրենակիցների առաջ՝ բիզնեսի, քաղաքականության, գիտության, արվեստի բնագավառներում։
Թող այսօր էլ հայ ժողովուրդը ցույց տա իր քաղաքական հասունությունը, տակտը, ներքին իմպերատիվը՝ իր ձայնը տալով Վահան Հովհաննիսյանին։ Հայաստանը միշտ արդիական է, կարողանում է զգալ կյանքի պահանջներն ու համապատասխանել դրանց։
Երկրի զարգացման տարբեր ժամանակաշրջաններում ժողովուրդն ընտրում է համապատասխան լիդերի. երբեմն պետք է խորամանկություն ու ճարպկություն, երբեմն՝ ուժ եւ արիություն, իսկ այսօր Հայաստանը կարիք ունի ազատ, որեւէ լեգալ ու անլեգալ կառույցների առաջ չպարտավորված նախագահի։ Այդ առումով Վահան Հովհաննիսյանի թեկնածությունը առավել նախընտրելի է։ Նա ոչ ոքի ոչինչ պարտք չէ, բացի իր ժողովրդից։
Վ. Հովհաննիսյանը մի մարդ է, որը կընդունվի ցանկացած քաղաքական ընկերակցության կողմից ինչպես Արեւմուտքում, այնպես էլ Արեւելքում՝ իբրեւ հավասարազոր գործընկեր, հզոր, բարգավաճող պետության լիդեր։
Իրենց ձայնը տալ Վահան Հովհաննիսյանին. սա ամենատրամաբանականն է, որ կարող են այսօր անել Հայաստանի քաղաքացիները հանուն սեփական բարեկեցության, կայունության, հանուն առանց ցնցումների կյանքի եւ իրոք իրավական պետության ստեղծման։ Հարկավոր է սովորել չխախտել օրենքը։ Վարչարարական որոշումների իրականացում. ահա իսկական ազատությունը։ Վահան Հովհաննիսյանի բոլոր ելույթներում հնչում է հատկապես այս նոտան՝ իրավական պետության եւ իշխանության ու իրավունքի միջեւ հաշվեկշռված հարաբերության ստեղծում։
Մեր կարծիքով՝ ազատությունը սեփական կամայականության հաղթահարումն է։ Մի մարդու ազատությունը վերջանում է այնտեղ, որտեղ սկսվում է մյուսի ազատությունը։
Ազատությունը պահանջում է, որ ոչինչ բաց չթողնվի, իսկական ազատությունը գիտակցում է իր սահմանները։ Ազատությունը ամենաթողություն չէ, անարխիա չէ, ինքնակամություն չէ, անխոհեմություն չէ, այն արտացոլում եւ ցույց է տալիս յուրաքանչյուր մարդու վերաբերմունքը մյուսի, հասարակության հանդեպ եւ հասարակության վերաբերմունքը՝ մարդու հանդեպ։
Ազատությունը օրենքների պահպանումն է։ «Սահմանափակումը անխուսափելի է, ու հենց դա եւ ոչ այլ ինչ է ազատության պայմանը»,- Ա. Քամյու։
Վահան Հովհաննիսյանի գլխավորած պետական իշխանությունը ժողովրդին կբերի անձի իրական ազատություն, ստեղծագործելու ազատություն, ընտրության, խոսքի ազատություն։
Բավական է քրքրել անցյալը, կռվել ու զոհվել։ Ժամանակն է աշխատելու, հարստանալու եւ աճեցնելու հայերի երջանիկ սերունդ։ Մի ոչ պակաս կարեւոր փաստ եւս, որ խոսում է Վ. Հովհաննիսյանի օգտին. ՀՅԴ-ն կարողանում է համագործակցել, հարգել ուրիշի կարծիքը, կարողանում է աշխատել կոալիցիոն կառավարության կազմում, կարողանում է պարտադրել հարգել իրեն, նույնիսկ ընդդիմախոսին, ինչը կայունության եւ միմյանց հանդեպ հարգալից վերաբերմունքի երաշխիք է։
Նամակը ստորագրել է մոսկվաբնակ հայ մտավորականության ավելի քան 200 ներկայացուցիչ, այդ թվում՝
ԶԱՎԵՆ ՏԵՐ-ՄԱՐՏԻՐՈՍՅԱՆ
ՌԴ գիտության վաստակավոր գործիչ։ Ջրային խնդիրների ակադեմիայի ակադեմիկոս, Նյույորքյան գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս, Ռուսաստանի եւ Մոսկվայի պատվավոր շինարար, ՄՊՇՀ-ի ամբիոնի վարիչ, դոկտոր, պրոֆեսոր
ՅՈՒՐԻ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ
ՌԳԱ ակադեմիկոս, Հայաստանի Հանրապետության ԳԱԱ ակադեմիկոս, Գիտությունների եւ արվեստների սերբական ակադեմիայի ակադեմիկոս, Եվրոպական ֆիզիկական ընկերակցության մրցանակի դափնեկիր, Հումբոլտի մրցանակի դափնեկիր, Մայսների մրցանակի դափնեկիր, Կուրչատովի մրցանակի դափնեկիր, Ֆլյորովի եւ այլոց մրցանակի դափնեկիր
ՆԻՆԱ ԹԱՐՎԵՐԴՅԱՆ
Բժշկագիտության դոկտոր
ԵՎԳԵՆԻ ՄԱԼՈՐՅԱՆ
Բժշկական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր, Բժշկական-տեխնիկական գիտությունների ակադեմիայի ակադեմիկոս
ՕՖԵԼՅԱ ԱՌԱՔԵԼՅԱՆ
Դոկտոր, Սան Մարինոյի գիտությունների եւ արվեստների միջազգային ակադեմիայի պրոֆեսոր, Մանկավարժական եւ սոցիոլոգիական գիտությունների ակադեմիայի թղթակից-անդամ, Աշխարհի ժողովուրդների հոգեւոր միասնության ակադեմիայի ակադեմիկոս
ԽԱՉԱՏՈՒՐ ԲԱԴԱԼՅԱՆ
Բժշկական գիտությունների դոկտոր (ուռուցքաբանության ինստիտուտ)
ՄԱՐԻԱՄ ԽԱՆԱՄԻՐՅԱՆ
Անասնաբուժական գիտությունների թեկնածու, Մոսկովյան հայկական ընկերակցության անդամ
«Նեզավիսիմայա գազետա,



Saturday, January 26, 2008

Presidential Candidates Should be Asked For More Than Just Genocide Affirmation

In every U.S. presidential election for the past several decades, Armenian-Americans, including this writer, have gone to great lengths to make sure that they supported the candidate that acknowledged the Armenian Genocide during the campaign and, even more importantly, promised to do so after the election. This was a worthwhile effort as it encouraged political participation by the Armenian American community in the presidential elections and transformed the Armenian Genocide into a national campaign issue. There were, on occasion, heated debates among Armenians as to which candidate had the strongest record on the Armenian Genocide and which one was most likely to carry out his campaign promise. But, alas, almost all of the presidential candidates, be they Democrats or Republicans, after benefiting from the Armenian community's lavish campaign contributions and their votes, either forgot about this subject altogether or issued annual commemorative statements on April 24, substituting various euphemisms for the word genocide. For example, Presidents Clinton and Bush, when they were candidates, promised in writing that, if elected, they would officially acknowledge the Armenian Genocide. Not only did they fail to keep their word upon election, but went ahead and vehemently opposed and obstructed the adoption of non-binding commemorative congressional resolutions that intended to acknowledge the Armenian Genocide. As another presidential campaign is underway now and a few states have already held their primary elections, once again members of the Armenian-American community have started asking the same old question: Which candidate has acknowledged the Armenian Genocide and which one is most likely to utter the words Armenian Genocide after he or she becomes President? I suggest that this year Armenian Americans adopt a new approach. U.S. Presidential candidates should no longer be asked to promise that, if elected, they would say "Armenian Genocide." To begin with, such a request gives the false impression that the genocide is not recognized already and that a candidate's or a future president's uttering of this word will make a significant difference in the pursuit of the Armenian Cause. Do American-Jewish groups demand that presidential candidates promise to say "Jewish Holocaust" after the election? Of course not. Such a request would automatically raise a question as to why the next president needs to confirm that the Holocaust occurred. The same argument would apply to the Armenian Genocide. After decades of struggle for the recognition of the Armenian Genocide by parliaments of scores of countries, twice by the U.S. House of Representative in 1975 and 1984, by the European Parliament, a United Nations human rights committee, and hundreds of Genocide and Holocaust scholars, why would Armenian Americans put such an overwhelming record of acknowledgment in doubt by asking a US president to acknowledge it? Furthermore, a very prominent U.S. President, Ronald Reagan, did acknowledge the Armenian Genocide back in 1981 in a Presidential Proclamation. What would Armenians gain if another president simply repeated what has already been said by his or her predecessor more than 25 years ago? Armenians should treat the Armenian Genocide as an acknowledged fact similar to the Holocaust. And just as no candidate could even think of running for the highest office of the land if he or she denies the Holocaust, the same should be true for the Armenian Genocide. Due to years of admirable efforts by the Armenian-American community, almost all of the presidential candidates have a clear record of acknowledging the Armenian Genocide (particularly Hillary Clinton, Barack Obama, John Edwards and Rudy Giuliani; less so John McCain, Mike Huckabee and Mitt Romney). Of course, Armenians would not be opposed to having presidential candidates reaffirm the Armenian Genocide. Candidates realize that such supportive statements would benefit their own campaigns as Armenian Americans would back them for simply telling the truth. What requests should Armenians present to U.S. presidential candidates? In recent weeks, two Armenian American organizations sent questionnaires to all the presidential candidates and asked for their positions on the following issues: -- Commemorating the Armenian Genocide -- Giving more Foreign Aid to Armenia and Artsakh (Nagorno Karabagh) -- Placing restrictions on U.S. aid to Azerbaijan -- Lifting of the Turkish blockade of Armenia -- Self-determination for Artsakh -- Presidential Visit to Armenia -- Appointment of qualified Armenian-Americans to governmental positions I would add one more issue: Denouncing violations of Armenian minority rights in Turkey. Once the candidates confirm their positions on these issues, Armenian-American voters can then make an informed decision on whom to support in the next presidential election.

BY HARUT SASSOUNIAN

Russian Newspaper Publishes Letter Endorsing Hovannesian

YEREVAN (Yerkir)--The Russian newspaper Nezavisimaya Gazeta Thursday published an open letter by a group of Russian Armenians endorsing the candidacy of ARF Bureau Member Vahan Hovannesian in the upcoming Armenian presidential election. The letter outlines Hovannesian's appealing attributes. His background is inspiring, it states. He is from a family of intellectuals. He is a smart, honest and educated person who speaks foreign languages and is able to express his thoughts clearly. He is trying to give a reasonable and balanced assessment of the political situation in Armenia and build a future for the country, the letter continued. The letter admired Hovannesian's level of tolerance, especially his belief that political struggles should not be fought between individuals but ideas. A county elects a leader that fits the time during various periods. Today, Armenia needs a president who does not feel indebted to illegal structures. It is time Armenia became a modern civilized country, the letter states. The ARF was the "hidden love" for Armenians for over a hundred years. After a forced exile during the Soviet era, the party returned to the homeland and reinvigorated the freedom fighters of the Karabakh War, according to the letter. The letter goes on to explain that Hovannesian is a candidate that will be accepted in any circles. He will be seen, both in the East and the West, as an equal partner and the leader of a strong and prospering country. The letter has been signed by 200 Armenian intellectuals residing in Moscow.

ԱՐՈՆՅԱՆՆ ՍՏԱՆՁՆԵՑ ՄԻԱՆՁՆՅԱ ԱՌԱՋԱՏԱՐԻ ԴԵՐԸ


Վեյք ան Զեեի շախմատի մրցաշարի մասնակիցները վերջին անգամ հանգստյան օրից օգտվելուց հետո կրկին նստեցին խաղասեղանների շուրջը՝ անցկացնելով 11-րդ տուրի հանդիպումները: Մրցաշարի ավարտին մնացել էր 3 տուր, ուստի շախմատիստները, հատկապես առաջատարների խմբում գտնվողները, ձգտում են զերծ մնալ «սայթաքումներից», քանի որ դրանք կարող են ճակատագրական դառնալ:
Հուրախություն մեր շախմատասերների, Լեւոն Արոնյանը 11-րդ տուրի հանդիպումը հոլանդացի Լյուկ վան Վելիի հետ շատ վստահ անցկացրեց եւ 41-րդ քայլում գեղեցիկ ոճով հաղթանակ տարավ: Այդ պահին տեղի ունեցող մյուս վեց պարտիաներից ավարտվել էր միայն Լեկո-Կրամնիկ հանդիպումը, որում մրցակիցները 28-րդ քայլին հաշտություն էին կնքել: Այնպես որ, Լեւոնը հաղթելով մրցակցին, վաստակեց 7 միավոր եւ միառժամանակ շրջանցելով Կառլսենին, գլխավորեց մրցաշարային աղյուսակը: Ինչպես պարզվեց որոշ ժամանակ անց, Արոնյանը դարձավ միանձնյա առաջատար, քանի որ Կառլսենը սպիտակներով պարտություն կրեց աշխարհի չեմպիոն Վիշվանաթան Անանդից: Դա նորվեգացի գրոսմայստերի 2-րդ պարտությունն էր մրցաշարում: Առաջինը նա կրել էր 9-րդ տուրում, հունգարացի գրոսմայստեր Պետեր Լեկոյից:
Տուրը հաջող էր նաեւ Թեյմուր Ռաջաբովի համար, որը սեւերով հաղթեց Բորիս Գելֆանդին: Իվանչուկը ոչ-ոքի խաղաց Ադամսի հետ: Հաշտություն կնքեցին նաեւ Թոփալովն ու Մամեդյարովը:
Այսպիսով, մրցաշարի ավարտից 2 տուր առաջ Լեւոն Արոնյանը կրկին գլխավորեց աղյուսակը եւ լավ հնարավորություններ է պահպանում կրկնելու նախորդ տարվա հաջողությունը: Ճիշտ է, այսօր կայանալիք 12-րդ տուրում Արոնյանին բավական լուրջ փորձություն է սպասում ուկրաինացի գրոսմայստեր Վասիլի Իվանչուկի հետ սպիտակ խաղաքարերով անցկացվելիք մրցավեճում: Վերջինս Արոնյանի համար անհարմար մրցակից է: Հուսանք, որ հայ շախմատիստը վերելքով կանցկացնի նաեւ այդ ծանր մրցախաղը: Իսկ ավարտական տուրում Արոնյանի մրցակիցը կլինի մրցաշարի միակ կին մասնակիցը՝ Հուդիթ Պոլգարը, որն այս տուրում զիջեց Էլյանովին: Այդ մրցախաղում Արոնյանը խաղալու է սեւերով:
6,5-ական միավորով հայ գրոսմայստերին հետապնդողների թվում են Թեյմուր Ռաջաբովը, Մագնուս Կառլսենը եւ Վիշվանաթան Անանդը: 6-ական միավոր ունեն Վլադիմիր Կրամնիկը, Մայքլ Ադամսը եւ Վասիլի Իվանչուկը:
Ներկայացնենք վերջին երկու տուրերի զույգերին: 12-րդ տուր. վան Վելի-Անանդ, Կրամնիկ-Կառլսեն, Ռաջաբով-Լեկո, Մամեդյարով-Գելֆանդ, Էլյանով-Թոփալով, Ադամս-Պոլգար, Արոնյան-Իվանչուկ: 13-րդ տուր. Իվանչուկ-վան Վելի, Պոլգար-Արոնյան, Թոփալով-Ադամս, Գելֆանդ-Էլյանով, Լեկո-Մամեդյարով, Կառլսեն-Ռաջաբով, Անանդ-Կրամնիկ:
ԱՇՈՏ ՀԱՅՐԱՊԵՏՅԱՆ

Friday, January 25, 2008

ԻՆՉ Է ԼԱՎՐՈՎԻ ԱԶԳԱՆՈՒՆԸ

Վրացական մամուլը հաղորդում է, որ Ռուսաստանի ԱԳՆ ղեկավար Սերգեյ Լավրովը հայկական արմատներ ունի: Ըստ «Ջորջիան թայմսի» Լավրովը ծնվել է Թբիլիսիում, Հավլաբարի Արարատյան փողոցում եւ հայկական ծագում ունի: Թերթը նշում է, որ պաշտոնական տեղեկություններում ոչ մի տեղ չի խոսվում Ռուսաստանի ԱԳՆ ղեկավարի ծննդավայրի մասին, որ իբր թե նրա իսկական ազգանունը Լավրենտյան է: Վրաստանի հայազգի պատգամավոր Վան Բայբուրդը իր հերթին հայտարարել է, որ Լավրովի իսկական ազգանունը Քալանթարով է, եւ նա իրոք ապրել է Արարատյան փողոցում:

ՍՊԱՌՆԱԼԻՔՆԵՐ ԱՅԺՄ ԷԼ ԴԻՆՔԻ ՀԻՄՆԱԴՐԱՄԻՆ

Ինչպես հաղորդում է «Հյուրիեթ» օրաթերթը, «Հրանտ Դինք» միջազգային հիմնադրամի ղեկավարությունը հիմնադրամի էլեկտրոնային հասցեին ուղարկված մահվան սպառնալիքի կապակցությամբ դիմել է դատախազություն: Շիշլիի դատախազությանը ներկայացրած դիմում-բողոքում նշվում է, որ 2008 թվականի հունվարի 20-ին Մ. Քեմալ Ենիգյուն հասցեից «Հրանտ Դինք» միջազգային հիմնադրամի էլեկտրոնային հասցեին ուղարկվել են մահվան սպառնալիքներ, վիրավորանքներ պարունակող, ինչպես նաեւ Դինքի սպանության փաստը եւ մարդասպանին գովաբանող մի նամակ: Փաստաբանը պահանջել է հայտնաբերել եւ քրեական պատասխանատվության ենթարկել այդ նամակի հեղինակին:

ԱՐԱ ԱԲՐԱՀԱՄՅԱՆԸ ՆԱՆՈՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱՆԵՐԻ ԿԵՆՏՐՈՆ Է ԿԱՌՈՒՑՈՒՄ

«Նոյյան տապանը» հաղորդում է, որ Ռուսաստանի հայերի միության նախագահ Արա Աբրահամյանի նախաձեռնությամբ եւ ներգրաված միջոցներով Մոսկվայի մարզի Զելենոգրադ քաղաքում կառուցվում է ռազմական նանոտեխնոլոգիաների կենտրոն: Այս մասին հայտնել է Զելենոգրադի Կիրառական նանոտեխնոլոգիայի ինստիտուտի գլխավոր տնօրեն Վյաչեսլավ Բեկլեմիշեւը: Նրա խոսքերով, նշված ուսումնասիրություններին կմասնակցի նաեւ Հայաստանի բժշկական գիտությունների ակադեմիայի նախագահ Լեւոն Մկրտչյանը: Վյաչեսլավ Բեկլեմիշեւը հայտնել է, որ առաջիկա երեք տարվա ընթացքում կառուցվելիք այդ ուսումնական-տեխնոլոգիական կենտրոնում Հայաստանը կունենա մտավոր եւ տեխնոլոգիաների ձեւով ներդրում: Նշվում է, որ Արա Աբրահամյանը նախատեսում է նաեւ կառուցել 500 բնակարաններ կենտրոնի աշխատակիցների համար:

ՎԱՐՉԱՊԵՏ ԷՐԴՈՂԱՆԸ ԶԱՅՐԱՑՐԵԼ Է ԻՍՐԱՅԵԼԻՆ

Երեկ այդ մասին իրենց կայքէջերում նշել են թուրքական կենտրոնական թերթերը, հենվելով իսրայելական «Հաարեցի» վրա: Դրանց համաձայն, Իսրայելի արտգործնախարարությունը, ելնելով վարչապետ Էրդողանի հայտարարությունից, թե իսրայելական զինված ուժերն ամեն անգամ ներխուժելիս տասնյակ պաղեստինցիների են սպանում Գազայում, մինչդեռ «Կասսամ» հրթիռները որեւէ իսրայելցու մահ չեն պատճառել, պաշտոնապես բողոք է ներկայացրել Իսրայելում Թուրքիայի դեսպան Նամըք Թանին եւ վերոհիշյալ հայտարարության համար պահանջել է բացատրություն:
Դա տեղի է ունեցել հունվարի 23-ին, ինչի առնչությամբ Իսրայելի արտգործնախարարության բարձրաստիճան աշխատակիցը, որը հանդիպել է դեսպան Թանին, ասել է. «Էրդողանի հայտարարությունը խոր հիասթափություն է պատճառել Իսրայելին: Ահաբեկչության դեմ պայքարի լուրջ խնդիր ունեցող երկրի վարչապետից Իսրայելը բոլորովին այլ մոտեցում էր ակնկալում»: Ենթադրվում է, որ վարչապետ Էրդողանի հայտարարության առնչությամբ Իսրայելի արտգործնախարար Ցիպի Լիվնին կդիմի Թուրքիայի արտգործնախարար Ալի Բաբաջանին, իսկ վարչապետ Եհուդ Օլմերտը՝ Էրդողանին:
Հ. Չ.

Thursday, January 24, 2008

Hillary Clinton Supports Adoption of Armenian Genocide Resolution; Pledges to Recognize Genocide as President

Democratic Presidential Candidate Hillary Clinton (center) with ANC Western Region Board Member Aida Dimejian and longtime Democratic activist Michael Mahdesian
WASHINGTON, DC – Democratic Presidential hopeful Hillary Clinton, in a forceful statement shared today with the Armenian National Committee of America (ANCA), called for Congressional passage of the Armenian Genocide Resolution and pledged that, as President, she will recognize the Armenian Genocide.
"Armenian Americans from across the United States welcome Hillary Clinton's strong support for the adoption of the Armenian Genocide Resolution, and her pledge to recognize the Armenian Genocide as President of the United States," said ANCA Executive Director Aram Hamparian. "Hillary Clinton's statement, which reflects her consistent track record of support in public office, speaks powerfully to our community's deeply held concerns regarding the recognition of the Armenian Genocide, the expansion of the U.S.-Armenia relationship, and a fair and democratic resolution of the Nagorno Karabagh conflict."
As a Senator, Hillary Clinton has, since 2002, has cosponsored successive Armenian Genocide resolutions. She joined Senate colleagues in cosigning letters to President Bush in 2005 and 2006 urging him to recognize the Armenian Genocide.
In recent weeks, the ANCA has invited each of the candidates to share their views on Armenian Americans issues, and to comment on both the growing relationship between the U.S. and Armenian governments and the enduring bonds between the American and Armenian peoples. Questionnaires sent to the candidates have invited them to respond to a set of 19 questions, including those addressing: affirmation of the Armenian Genocide, U.S.-Armenia economic, political, and military relations, self-determination for Nagorno Karabagh, the Turkish and Azerbaijani blockades, and the genocide in Darfur. Presidential hopeful Senator Barack Obama (D-IL) issued a statement earlier this week.
Armenian Americans, in key primary states and throughout the country, represent a motivated and highly networked constituency of more than one and a half million citizens. The ANCA mobilizes Armenian American voters through a network of over 50 chapters and a diverse array of affiliates, civic advocates, and supporters nationwide. ANCA mailings reach over a quarter of a million homes, and, with the addition of email outreach, action alerts reach well over 500,000 households. The ANCA website, which features election coverage from an Armenian American point of view, attracts over 100,000 unique visits a month. The ANCA also has broad reach to Armenian American voters via a sophisticated media operation of newspapers, regional cable shows, satellite TV, blogs, and internet news sites.
To learn more about the Hillary Clinton campaign, contact:

Hillary Clinton for President
4420 North Fairfax Drive
Arlington, VA 22203
Tel: 703-469-2008
Website: www.hillaryclinton.com
As always, the ANCA welcomes feedback on its service to the Armenian American community. Please forward your thoughts and suggestions about the 2008 Presidential election by email to anca@anca.org.
#####
Statement of Senator Hillary Clinton on the U.S.-Armenia Relationship
Alone among the Presidential candidates, I have been a longstanding supporter of the Armenian Genocide Resolution. I have been a co-sponsor of the Resolution since 2002, and I support adoption of this legislation by both Houses of Congress.
I believe the horrible events perpetrated by the Ottoman Empire against Armenians constitute a clear case of genocide. I have twice written to President Bush calling on him to refer to the Armenian Genocide in his annual commemorative statement and, as President, I will recognize the Armenian Genocide. Our common morality and our nation’s credibility as a voice for human rights challenge us to ensure that the Armenian Genocide be recognized and remembered by the Congress and the President of the United States.
If the mass atrocities of the 20th Century have taught us anything it is that we must honestly look the facts of history in the face in order to learn their lessons, and ensure they will not happen again. It is not just about the past, but about our future. We must close the gap between words and deeds to prevent mass atrocities. That is why I am a supporter of the Responsibility to Protect. As President, I will work to build and enhance U.S. and international capacity to act early and effectively to prevent mass atrocities. The Bush administration’s words of condemnation have not been backed with leadership to stop the genocide in Darfur. I support a no-fly-zone over Darfur. I have championed strong international action to ensure that the government of Sudan can no longer act with impunity, or interfere with the international peacekeeping force, which is essential for the protection of the people of Darfur.
I value my friendship with our nation’s vibrant Armenian-American community. This is in keeping with my dedication to the causes of the Armenian-American community over many years. I was privileged as First Lady to speak at the first-ever White House gathering in 1994 for leaders from Armenia and the Armenian-American community to celebrate the historic occasion of Armenia’s reborn independence. I said at the time that America will stand with you as you realize what the great Armenian poet, Puzant Granian, called the Armenian’s dream “to be left in peace in his mountains, to build, to dream, to create.”
I will, as President, work to expand and improve U.S.-Armenia relations in addressing the common issues facing our two nations: increasing trade, fostering closer economic ties, fighting terrorism, strengthening democratic institutions, pursuing our military partnership and deepening cooperation with NATO, and cooperating on regional concerns, among them a fair and democratic resolution of the Nagorno-Karabagh conflict. As President, I will expand U.S. assistance programs to Armenia and to the people of Nagorno-Karabagh.
I look forward, as President, to continuing to work with the Armenian-American community on the many domestic and international challenges we face together, and to build on the strong foundations of shared values that have long brought together the American and Armenian peoples.
Search the web with www.goodsearch.com and money from Yahoo advertisers will go to the ANCA without you spending a dime. A penny per search!
Who do you GoodSearch for? Choose the ANCA!
Published by the Armenian National Committee of America1711 N Street NW, Washington, DC 20036Tel: (202) 775-1918, Fax: (202) 775-5648, E-mail: anca@anca.org, Web: www.anca.org
Disclaimer: This message was distributed to the "ANCA News" list. If you received this message in error or would like to be removed from the list, please send an email to anca_list@capwiz.mailmanager.net or click below. Please accept our apologies for any inconvenience this may have caused. Please forward this message only to friends and family, who you know would be interested in this issue. Please note that sending unsolicited e-mail is considered "spam" and is illegal.

Istanbul court initiated criminal proceedings against Agos editorial staff


/PanARMENIAN.Net/ The Sisli public prosecutor’s office initiated a criminal case against Agos editorial staff over a publication criticizing the court verdict. It demands to sentence Sargis Serobian and Aris Naldrci to 4.5 years in prison for publishing an article condemning Arat Dink and Sargis Serobian’s conviction under article 301, Milliyet reports.In October 2007, the Sisli court gave Arat Dink and Sargis Serobian a year of suspended sentence.

Joe Biden becomes 34th cosponsor of Armenian Genocide resolution


/PanARMENIAN.Net/ The highly regarded and influential chairman of the Senate Foreign Relations Committee, Senator Joseph Biden (D-DE), a longtime supporter of U.S. recognition of the Armenian Genocide, officially announced his support yesterday for the Armenian Genocide Resolution (S.Res.106), reported the Armenian National Committee of America (ANCA)."Armenian Americans – and all those committed to forever ending the cycle of genocide - welcome Chairman Biden’s principled support for Congressional reaffirmation of the Armenian Genocide, and thank him for his years of leadership in helping to put America back on the right side of this compelling moral and foreign policy issue," said ANCA Executive Director Aram Hamparian. Senator Biden’s decision yesterday brings the official Senate cosponsor list to 34.October 10, with a vote 27 to 21 the U.S. House Committee on Foreign Affairs passed the Armenian Genocide Resolution, H.Res.106, which was introduced by Representative Adam Schiff January 30, 2007. However, the resolution did not reach the House floor.

Erdogan labeled Obama as “amateur of politics”

/PanARMENIAN.Net/ Turkish Prime Minister Recep Tayyip Erdogan dubbed Barack Obama, one of the Democratic frontrunners in the U.S. presidential elections who promised to recognize the killing of Armenians in 1915 as Genocide, an amateur of politics without explicitly mentioning his name. “Presidential elections campaigns continue in the United States. Some politicians’ discourse demonstrates that they do not have an adequate knowledge of their country’s policies,” said Erdogan in his Justice and Development Party (AKP) meeting yesterday. He noted that Turkey nurtured good relations and a strategic partnership with the United States. “Everybody knows that adoption of such a resolution would cause irreparable damage to Turkish-American relations,” Erdogan said. “Ankara-Washington relations cannot be subdued by lobbies, slander and petty internal political calculations.”“A day may come when you will have to choose between 70 million Turkey and two million Armenia. One has to think carefully before uttering such words. I suggest that he outgrow the amateur period of his political career,” he said, the Turkish Daily News reports

Wednesday, January 23, 2008

ԷՐԴՈՂԱՆԸ ՔՆՆԱԴԱՏՈՒՄ Է ՕԲԱՄԱՅԻՆ

Թուրքիայի վարչապետ Էրդողանը քննադատել է ԱՄՆ-ի սենատոր Բարաք Օբամային Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչելու մասին արած հայտարարության համար:
Ինչպես հաղորդում է թուրքական մամուլը, Էրդողանը Բարաք Օբամային մեղադրել է «քաղաքական անփորձության մեջ» եւ հայտարարել է. «Ցեղասպանությունը ճանաչելու առնչությամբ արած հայտարարությունները կարող են ստվեր նետել հարաբերությունների վրա: Որեւէ մեկը չպետք է իրեն գերի դարձնի ապագայում պարտավորեցնող ապարդյուն մոտեցումների համար... Բոլորը շատ լավ գիտակցում են, որ եթե ընդունվի հայկական օրինագիծը, ապա Թուրքիայի եւ Միացյալ Նահանգների հարաբերությունները կարող են կրել անվերականգնելի վնասներ», նշել է Թուրքիայի վարչապետը:

Joseph Crowley calls on Ankara to repeal article 301


/PanARMENIAN.Net/ Rep. Joseph Crowley (D-NY) urged Congress to honor the memory of slain journalist and human rights activist, Hrant Dink, by supporting the immediate repeal of Article 301 of the Turkish penal code.The much-criticized law used to curb freedom of speech and criminalize public discussion on the Armenian Genocide is widely believed to have led to Dink’s assassination in broad daylight on an Istanbul street on January 19, 2007."Many informed observers believe Hrant Dink’s prosecution under Article 301 opened him up to a campaign of harassment and death threats from ultranationalists, which eventually led to his murder," said Crowley. "To this day, citizens of Turkey live under threat of this gag law, with Hrant Dink’s own son prosecuted under this law because he reprinted his father’s newspaper article." "This is not the action of a true democracy," he continued. "It is reflective of how a totalitarian state would behave, and this is not the Turkey we, the United States of America, have aligned our country with.""With no demonstrable steps taken to abolish Article 301 a year after Hrant Dink’s murder, it is clear that Armenians and other minorities are still at risk in Turkey," said Bryan Ardouny, Executive Director of the Armenian Assembly of America. "We therefore commend Congressman Crowley for spearheading this legislation and urge its timely adoption. Passage of H. Res. 102 will pay lasting tribute to Dink’s legacy of tolerance and send a clear message that the United States does not stand for repression of free speech."

Hrant Dink Street opens in Lyon


/PanARMENIAN.Net/ January 19, on initiative of Mayor of Lyon Gerald Colomb, a street was named in memory of Hrant Dink, independent French journalist Jean Eckian told PanARMENIAN.Net.Those who gathered Le Progres newspaper office read a letter of thanks sent by Agos editorial staff. Pastor of the Armenian Evangelical Church Rene Levonian conveyed the gratitude of Dink’s widow Rakel. Turkish Ambassador to France Ismail Hakka Musa also attended the ceremony. However, he left immediately after the event participants referred to the 1915 events.

Tuesday, January 22, 2008

Acknowledging the Armenian Genocide Would be in Pres. Bush's Best Interest!

BY HARUT SASSOUNIAN

Did Pres. George W. Bush experience sudden pangs of conscience or a miraculous conversion on the Armenian Genocide during his visit to Holy Land last week? Don't bet on it! At a time and place that the President least expected, an Armenian clergyman reminded him of his unfulfilled eight-year-old campaign pledge to acknowledge the Armenian Genocide. While visiting the Church of Nativity in Bethlehem's Manger Square, the birthplace of Jesus -- jointly administered by the Roman Catholic, Greek Orthodox and Armenian Apostolic Churches -- Archbishop Aris Shirvanian, the head of the ecumenical and foreign relations department of the Armenian Patriarchate of Jerusalem, surprised Pres. Bush by reminding him of his unkept promise to the Armenian-American community. Welcoming the U.S. President to this holy site, Archbishop Shirvanian informed him that Armenia was the first country to adopt Christianity as its state religion in 301 AD. That was news to Pres. Bush. The Armenian clergyman then urged the President to support the passage of the pending congressional resolution on the Armenian Genocide. Ironically, the Archbishop was talking to a president who had not only violated his solemn campaign pledge, but had done everything in his power to subvert the will of the majority of the House of Representatives to pass a non-binding commemorative resolution acknowledging the first genocide of the 20th Century. Arch. Shirvanian was quoted by Radio Free Europe/Radio Liberty as telling Pres. Bush that he should push for the recognition of the Armenian Genocide "before the end of his term in office." In other words, the Armenian clergyman was politely telling the President of the United States that this year was his last chance to redeem himself politically and morally by acting on his earlier pledge. Indeed, during the seven years of his presidency, Pres. Bush has been issuing commemorative statements every April 24, the anniversary of the Armenian Genocide, using all kinds of euphemisms such as massacres and mass killings to describe the extermination of 1.5 million Armenians by Ottoman Turkey, while carefully avoiding the term "genocide." Pres. Bush responded to Arch. Shirvanian's suggestion with an interesting but vague answer. He told the Armenian cleric that he had talked about the Armenian Genocide to the President of Turkey Abdullah Gul during the latter's visit to the White House last week. Pres. Bush also told the Archbishop that he has been thinking about this subject, without saying what was he actually contemplating. Before leaving Bethlehem, Pres. Bush thanked the clergymen of the three denominations for the opportunity to visit the Church of Nativity. "It's a moving moment for me and the delegation to be here at the Church of the Nativity," he said after the tour. "For those of us who practice the Christian faith, there's really no more holy site than the place where our Savior was born." The President added: "It's a fascinating history in this church, so not only was my soul uplifted, my knowledge of history was enriched." Arch. Shirvanian should be highly commended for his bold initiative. He did the right thing by reminding the American President that he had an unpaid debt to Armenians, and no matter where he went, he would be confronted with his broken promise. However, in my view, Armenians should stop begging Pres. Bush to acknowledge the Armenian Genocide in his final April 24 statement this year. After all, a former more prominent president, Ronald Reagan, did issue a Presidential Proclamation back in 1981 acknowledging the Armenian Genocide. Pres. Bush or any subsequent president who issues such an acknowledgment in the future would be simply reconfirming the well-known facts of the Armenian Genocide. If it is true that Pres. Bush is rethinking this issue, as he said he was in Bethlehem, it is my belief that such reconsideration would be in his own best interest, assuming that he ends up acknowledging the Armenian Genocide. By doing so, he would be safeguarding his moral legacy and absolve himself from the sin of making a false promise to Armenian Americans in order to obtain their support for his election to the White House back in 2000. It is up to Pres. Bush whether he wants to be remembered as a man who keeps his word or prefers to join the ranks of other genocide/holocaust deniers, like Turkish President Abdullah Gul and Iranian President Mahmoud Ahmadinejad. It remains to be seen if a miraculous transformation did indeed take place in Bethlehem!

Friday, January 18, 2008

Monday, January 21, 2008

Kocharian Says, No Peace Plan Without Karabakh

YEREVAN (Armenpress)--President Robert Kocharian said Friday the content of a package of proposals designed by the OSCE Minsk Group for peaceful settlement of the Karabakh issue and its general rationale are acceptable for Armenia, but he added that regarding some points of the document that was handed to Armenia and Azerbaijan in late November, Armenia has a different opinion. He said the package of basic principles for the peaceful settlement of the conflict allows the sides to seek a solution that would benefit all sides. Kocharian was speaking to journalists during a visit to Yerevan City Hall. He said he did not expect a soonest solution, saying also the talks will be continued by Armenia's next president Kocharian was asked to comment on a remarks by the French co-chair, Bernard Fassier who said that it was up to Armenian leadership to decide whether to involve the Karabakh side into the talks or not because it was left out of the process by Armenian leadership. Kocharian said Armenia never decided to leave Karabakh out. He explained that as a result of his active talks with late Azeri president Heydar Aliyev, which nearly resulted in signing a peaceful agreement in 2001 in Key West, USA, Nagorno-Karabakh was left out. He added that before that the talks were actually frozen and in a deadlock. He said Nagorno-Karabakh is in the process as co-chairs visit Stepanakert and negotiate with its leadership. Kocharian said no peaceful agreement could be signed with Nagorno-Karabakh authorities. He said Karabakh would be involved into the talks once the sides agreed on the basic conflict settlement principles.

Friday, January 18, 2008

BARACK OBAMA CALLS FOR PASSAGE OF ARMENIAN GENOCIDE


"America deserves a leader who speaks truthfully about the Armenian Genocide and responds forcefully to all genocides. I intend to be that President."


-- Barack Obama, Democratic Presidential Candidate


WASHINGTON, DC – Presidential candidate Barack Obama shared with the Armenian National Committee of America (ANCA) a strongly worded statement today calling for Congressional passage of the Armenian Genocide Resolution (H.Res.106 & S.Res.106), and pledging that, as president, he will recognize the Armenian Genocide.
In his statement, the Presidential hopeful reaffirmed his support for a strong “U.S.-Armenian relationship that advances our common security and strengthens Armenian democracy.” He also pledged to “promote Armenian security by seeking an end to the Turkish and Azerbaijani blockades, and by working for a lasting and durable settlement of the Nagorno Karabagh conflict that is agreeable to all parties, and based upon America’s founding commitment to the principles of democracy and self determination.”
“Armenian American voters welcome Senator Obama’s powerful call for real change in how our government addresses the core moral and foreign policy issues that hold such great meaning for our community,” said ANCA Executive Director Aram Hamparian. “After decades of White House complicity in Turkey’s efforts to block American recognition of the Armenian Genocide, most recently in the form of President Bush’s personal efforts this past October to delay the Armenian Genocide Resolution, the time has clearly come for a President who will personally lead – not obstruct – the commemoration of this crime against all humanity.”
As a Senator, Barack Obama has spoken in support of U.S. affirmation of the Armenian Genocide and cosigned a letter urging President Bush to properly recognize the Armenian Genocide. He has forcefully called for the adoption of the Armenian Genocide Resolution, but has yet to formally cosponsor this legislation. While visiting Azerbaijan in August 2005, Senator Obama was asked by reporters why he cosigned the letter to President Bush. Obama defended his decision by stating the genocide was a historical fact. The Illinois Senator publicly criticized the firing of former U.S. Ambassador to Armenia John Evans, who was dismissed for speaking truthfully about the Armenian Genocide.
In recent weeks, the ANCA has invited each of the candidates to share their views on Armenian Americans issues, and to comment on both the growing relationship between the U.S. and Armenian governments and the enduring bonds between the American and Armenian peoples. Questionnaires sent to the candidates have invited them to respond to a set of 19 questions, including those addressing: affirmation of the Armenian Genocide, U.S.-Armenia economic, political, and military relations, self-determination for Nagorno Karabagh, the Turkish and Azerbaijani blockades, and the genocide in Darfur.
Armenian Americans, in key primary states and throughout the country, represent a motivated and highly networked constituency of more than one and a half million citizens. The ANCA mobilizes Armenian American voters through a network of over 50 chapters and a diverse array of affiliates, civic advocates, and supporters nationwide. ANCA mailings reach over a quarter of a million homes, and, through the internet, updates and action alerts reach well over 100,000 households. The ANCA website, which features election coverage from an Armenian American point of view, attracts over 100,000 unique visits a month. The ANCA also has broad reach to Armenian American voters via a sophisticated media operation of newspapers, regional cable shows, satellite TV, blogs, and internet news sites.
To learn more about the Obama campaign, contact:
Obama for AmericaP.O. Box 8102Chicago, IL 60680Tel: (866) 675-2008Website: http://capwiz.com/anca/utr/1/MNMUHZTKKH/MOTFIABNMB/1677436426
Sen. Obama’s statement on U.S.-Armenia relations is available on the official campaign website at: http://capwiz.com/anca/utr/1/MNMUHZTKKH/HCYZIABNMC/1677436426
As always, the ANCA welcomes feedback on its service to the Armenian American community. Please forward your thoughts and suggestions about the 2008 Presidential election by email to http://us.f326.mail.yahoo.com/ym/Compose?To=anca@anca.org&Subj=My.
#####

Barack Obama on the Importance of U.S.-Armenia Relations
January 19, 2008
I am proud of my strong record on issues of concern to the one and a half million Americans of Armenian heritage in the United States. I warmly welcome the support of this vibrant and politically active community as we change how our government works here at home, and restore American leadership abroad.
I am a strong supporter of a U.S.-Armenian relationship that advances our common security and strengthens Armenian democracy. As President, I will maintain our assistance to Armenia, which has been a reliable partner in the fight against terrorism and extremism. I will promote Armenian security by seeking an end to the Turkish and Azerbaijani blockades, and by working for a lasting and durable settlement of the Nagorno Karabagh conflict that is agreeable to all parties, and based upon America's founding commitment to the principles of democracy and self determination. And my Administration will help foster Armenia's growth and development through expanded trade and targeted aid, and by strengthening the commercial, political, military, developmental, and cultural relationships between the U.S. and Armenian governments.
I also share with Armenian Americans – so many of whom are descended from genocide survivors - a principled commitment to commemorating and ending genocide. That starts with acknowledging the tragic instances of genocide in world history. As a U.S. Senator, I have stood with the Armenian American community in calling for Turkey's acknowledgement of the Armenian Genocide. Two years ago, I criticized the Secretary of State for the firing of U.S. Ambassador to Armenia, John Evans, after he properly used the term "genocide" to describe Turkey's slaughter of thousands of Armenians starting in 1915. I shared with Secretary Rice my firmly held conviction that the Armenian Genocide is not an allegation, a personal opinion, or a point of view, but rather a widely documented fact supported by an overwhelming body of historical evidence. The facts are undeniable. An official policy that calls on diplomats to distort the historical facts is an untenable policy. As a senator, I strongly support passage of the Armenian Genocide Resolution (H.Res.106 and S.Res.106), and as President I will recognize the Armenian Genocide.
Genocide, sadly, persists to this day, and threatens our common security and common humanity. Tragically, we are witnessing in Sudan many of the same brutal tactics - displacement, starvation, and mass slaughter - that were used by the Ottoman authorities against defenseless Armenians back in 1915. I have visited Darfurian refugee camps, pushed for the deployment of a robust multinational force for Darfur, and urged divestment from companies doing business in Sudan. America deserves a leader who speaks truthfully about the Armenian Genocide and responds forcefully to all genocides. I intend to be that President.
I look forward, as President, to continuing my active engagement with Armenian American leaders on the full range of issues of concern to the Armenian American community. Together, we will build, in new and exciting ways, upon the enduring ties and shared values that have bound together the American and Armenian peoples for more than a century.
Source: http://capwiz.com/anca/utr/1/MNMUHZTKKH/DWGZIABNMD/1677436426

Wednesday, January 16, 2008

Հանրամատչելի ուղեցույց` դեպի Եվրոմիություն


Քսաներորդ դարի ամենահաջողված քաղաքական փորձառությունը համարվող Եվրոմիությունը նշանակալի տեղ է զբաղեցնում մեր կյանքում: Ընդհանրապես Եվրոպան եւ եվրոպական քաղաքական, սոցիալական, տնտեսական կառույցները մեր կենցաղի անքակտելի մասն են դարձել եւ մեծ դեր են խաղում հատկապես հայկական հարցերի միջազգային ճանաչման գործում:
Այդ կառույցների մասին հակիրճ, բայց գործնական տեղեկություններ տալու նպատակով եվրոպական երեք հաստատություններ` «Les Nouvelles d՛Arme՛nie magazine» ամսաթերթը (Ֆրանսիա), «Օրեր» ամսագիրն ու «Կովկաս-Արեւելյան Եվրոպա տեղեկատվական կենտրոնը» (Չեխիա), «Inside Europe» գաղափարների մշակման գիտահետազոտական կենտրոնը (Բրյուսել) մտահղացել են ընթերցողի սեղանին դնել անգլերեն լեզվով հանրամատչելի մի գրքույկ, որը կրում է «Armenians Inside Europe» («Հայերը Եվրոպայում») խորագիրը:
Գիրքը հեղինակել է Նիկոլաս Դավթյանը ԿԱԵՏԿ-ի համագործակցությամբ, տպագրվել է Չեխիայի Հանրապետությունում հովանավորությամբ Եվրոհանձնաժողովի եւ Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության:
Քառասունվեց էջանոց գրքույկը բացվում է ներածականով, որտեղ ներկայացված են հայերն ու Եվրոպան եւ Եվրոմիությունը: Այնուհետեւ «Եվրոմիությունը եւ Հայկական Հանրապետությունը» բաժնում քննարկվում են Եվրոպայի հարեւանների եւ Հայաստանի Եվրոմիությանն անդամակցելու խնդիրները: Երրորդ` «Հայկական սփյուռքը Եվրոպայում» բաժինը խոսում է բազմամշակութային եւ բազմալեզու հասարակության եւ ռասիզմի ու ցեղասպանության ժխտման դեմ պայքար մղելու անհրաժեշտության մասին:
Չորրորդ` վերջին բաժնում քննության են առնվում Թուրքիայի, Հայաստանի եւ Եվրոմիության առնչությունները, անդամակցության մեխանիզմները եւ զանազան հիմնադրամներից օգտվելու հնարավորությունները: Այստեղ խոսք կա նաեւ, որ 1987-2007 թվերի ընթացքում Եվրոխորհրդարանը վեց անգամ ճանաչել է Հայոց ցեղասպանությունը:
Վերջում տրված են Եվրոմիության, նրա կառույցների եւ քաղաքականության վերաբերյալ տվյալներ ձեռք բերելու աղբյուրները եւ գրքի հրատարակման ծրագիրը իրագործած երեք հաստատությունների մասին հակիրճ տեղեկություններ:
Գիրքը օգտակար է բոլոր նրանց համար, ովքեր հետաքրքրվում են եվրոպական կառույցներով, եւ խորհուրդ է տալիս հավելյալ մանրամասնություններ ձեռք բերելու համար այցելել «www.insideeurope.eu» կայքը:
Հ. Ծ.

Turkish delight

Տարիներ առաջ մի հոդված կարդացի գիտական ամսագրերից մեկում, որտեղ խոսվում էր կենդանիների բնածին եւ ձեռքբերովի հիշողության մասին: Գիտնականներն այսպիսի փորձ էին արել առնետների հետ. ձկան մսի կտորը դրել էին մի մետաղալարի ծայրին, որի միջով հոսանք էր անցնում: Սոված առնետը մոտենում է միսն ուտելու, բայց հոսանքը խփում է: Նորից ու նորից է փորձում, հոսանքը դարձյալ խփում է: Յոթերորդ-ութերորդ փորձից հետո այլեւս չի մոտենում: Միսը մետաղալարի ծայրից հանում եւ գցում են նրա առջեւ: Առնետը չնայած քաղցած է, բայց մսին չի մոտենում: Եվ ընդհանրապես, ամեն անգամ ձկան հոտ առնելիս, փախչում, ապահով անկյուն է փնտրում: Փորձը կրկնում են մեկ ամիս հետո. միեւնույն սարսափն է «վտանգավոր» հոտի հանդեպ:
Ասելն ամոթ է, բայց անգամ երեխան գիտի, որ մարդ արարածն իր գիտակցությամբ եւ մտավոր կարողություններով անհամեմատ ավելի բարձր է առնետից:
Տեսականորեն այդպես է, բայց գործնականում...
Խոսքն ամբողջ մարդկության մասին չէ: Ես նկատի ունեմ վեց միլիարդի մի փոքրիկ մասը, հայ ժողովուրդը, իսկ ավելի ճիշտ՝ այդ ժողովրդի որոշ ներկայացուցիչներին, որոնց տարօրինակ պահվածքը վկայում է, որ իրենց մտավոր կարողություններով զիջում են փորձակենդանի դարձած առնետին:
Եթե ձկան մսից վճռականորեն խուսափող այդ առնետը երկու ոտքի վրա քայլեր, իրեն հայ համարեր, հայերեն խոսեր, մոտ տասը դար սելջուկ-օղուզ-թուրքի հարեւանությամբ ապրեր, կրեր այն ամենը, ինչ մյուս` մարդկային ուղեղ ունեցող հայերը կրեցին թուրքից, ապա այսօր, տասը դար հետո, իր առնետի ուղեղով, դանակը կոկորդին դնելուց հետո անգամ կհրաժարվեր Թուրքիա գնալ, եւ, ընդհանրապես, իրեն հեռու կպահեր այդ երկրին առնչվող ամեն ինչից:
Սակայն մարդկային ուղեղ ունեցող եւ առնետից անհամեմատ ավելի բարձրակարգ համարվող որոշ հայեր ուրիշ կերպ են մտածում: Փաստերն, ավա՜ղ, քիչ չեն... Ոմանք մետաղալարի ծայրին հագցված միսը վաղուց են կլլել, էլեկտրական հոսանքը նրանց համար հաճելի գրգիռ է` նյարդերը շոյող, եւ հիմա նոր էտապ է սկսվում, հիմա զբաղված են ձկան միսը փառաբանելով:
Հայկական օդանավերում հայտնվել է պատկերազարդ մի հանդես. «Flight magazine»: Նման հանդեսներ կարդում էինք օտար ընկերությունների չվերթերից օգտվելիս: Այժմ Հայաստանն էլ ունի: Հանդեսի երրորդ համարում, ուղեւորներին կամ զբոսաշրջիկներին հրապուրող տեքստերի եւ լուսանկարների կողքին ներկայացված է մի ցուցակ. «Ունիկալ գիշերային ակումբների լավագույն հնգյակ»:
Այդ հնգյակի մեջ տեղ է գտել նաեւ թուրքական «Հալիկառնաս» գիշերային ակումբը: Հեղինակը լորձնաշուրթ գովասանքներ է շռայլում հունական հին եւ փառահեղ քաղաքի անունը կրող այդ հաստատությանը, խոստանալով «անսանձ խրախճանքի գիշերներ»:
Նման հանդեսները որոշակի նպատակ են հետապնդում. 1. դյութական գույների մեջ ներկայացնել այն երկրները, ուր չվերթեր է իրականացնում տվյալ օդանավային ընկերությունը, 2. նպաստավոր լույսի տակ ներկայացնել սեփական երկիրը:
Հանդեսը, սկզբունքով, Թուրքիային պիտի անդրադառնար, քանի որ «Արմավիան» թռիչքներ է իրականացնում նաեւ այդ ուղղությամբ: Բայց ինչպե՞ս: Թուրքական «կայֆերը» գովազդելու փոխարեն հանդեսը կարող էր հոդվածաշար տպագրել, ասենք, հայկական Ստամբուլի, Իզմիրի եւ այլ քաղաքների մասին... Գուցե առանց հիշատակելու 1915 թվականը, բայց Երեւանից Ստամբուլ մեկնող հայ եւ օտարազգի ուղեւորներին հիշեցնելու եւ հայտնելու, թե հայերն ինչ ավանդ ունեն այդ երկրում... Կարող էին նաեւ մի հետաքրքրական հոդված պատրաստել թուրք ամենամեծ ճարտարապետ, ծագումով հայ Սինանի մասին... Կարող էին հունական, հռոմեական, բյուզանդական եւ քրիստոնյա այլ ազգերի մշակութային հետքերը ներկայացնել... Կարող էին, վերջապես, վերանորոգված Աղթամարի Ս. Խաչ եկեղեցու մասին պատմել, սակայն ո՛չ թուրքական վայելքները փառաբանել...
Գուցե ասեն, թե եղածը մի բան չէ, ընդամենը ամսագրային մեկ էջ: Սակայն այդ մեկ էջը ոչ միայն վկայում է, որ հանդեսի խմբագրությունը շատ հստակ չի պատկերացնում իր առաքելությունը (մյուս նյութերի որակի, լեզվական մակարդակի մասին չենք խոսում), այլեւ, որ օդային ճամփորդությունը միշտ եղել է, իսկ այսօր առավելագույն չափով մնում է քաղաքականության ուղղակի շարունակությունը: Այս տարրական ճշմարտությունը մենք չպիտի հիշեցնեինք (գուցեեւ սովորեցնենք) այդ գործին ուղղակի առնչություններ ունեցող հանդեսի խմբագրությանը, քանզի հատկապես նրանք, հենց վերջերս, առավել քան կոպտութամբ տեսան ու զգացին թուրքական վայելքների մյուս` իսկական երեսը, երբ անհեթեթ պատճառներով հայկական օդանավերին արգելվեց Թուրքիայի տարածքով թռչել Բեյրութ:
ԱԼԵՔՍԱՆԴՐ ԹՈՓՉՅԱՆ

The Israel Lobby and U.S. Foreign Policy

By John Mearsheimer and Stephen Walt

ՀԱՏՈՐԸ ԶԱՅՐԱՑՐԵԼ Է ՀՐԵԱՆԵՐԻՆ

Կանադայում լույս տեսնող «Ապագայ» եռալեզու շաբաթաթերթի դեկտեմբերի 17-ի համարը տեղեկացնում է, որ Չիկագոյի եւ Հարվարդի համալսարաններից երկու դասախոսների` Ջ. Միրսհայմերի եւ Ս. Ուոլթի հեղինակած «Իսրայելական լոբբին եւ ԱՄՆ-ի արտաքին քաղաքականությունը» հատորը զայրացրել է հրեաներին եւ աշխույժ վեճերի առիթ դարձել: Գրքում հեղինակները խիստ քննադատության են ենթարկել ԱՄՆ-ի իսրայելյան եւ միջինարեւելյան քաղաքականությունը, շեշտելով մանավանդ, որ Իսրայելին տրված օժանդակությունը հակասում է նույնիսկ ԱՄՆ-ի շահերին: Այդ օժանդակությունը չի կարելի բացատրել ո՛չ ռազմավարական, ո՛չ էլ բարոյական ազդակներով: Դա արդյունք է միայն հրեական ազդեցիկ լոբբիի եւ սիոնիստական համակրանքի տեր նոր պահպանողականների ճնշումի, որն անհավասարակշիռ քաղաքականություն է վարում Մերձավոր Արեւելքում ու անվտանգության տեսակետից անապահով իրավիճակ ստեղծում ԱՄՆ-ի եւ այլ արեւմտյան երկրների համար:
«Իսրայելը դադարել է ԱՄՆ-ի համար ռազմավարական արժեք ներկայացնելուց եւ արդեն վերածվել է ահագնացող խոչընդոտի», գտնում են հեղինակները, որոնք գրքում առաջարկում են Մ. Նահանգների կառավարական շրջանակներին` վերանայել եւ անհապաղ փոփոխություններ կատարել այդ տարածաշրջանի նկատմամբ որդեգրված քաղաքականության մեջ: Իր հակահայկական դիրքորոշումով հայտնի «Միություն ընդդեմ զրպարտության» կազմակերպության նախագահ Ա. Ֆոքսմանը «կողմնակալ եւ նենգամիտ» է որակել հատորը եւ հայտնել, որ պատրաստվում է հակադարձել վերոհիշյալ հեղինակներին:
Հ. Ծ.

ՄԵՐ «ԲԱՐԻ ԴՐԱՑԻՆԵՐԸ» ԵՎ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՋԱՐԴԵՐԸ ԲԱՔՎՈՒՄ

Այս օրերին, երբ ողջ Հայաստանը ընկղմված է նախընտրական թոհուբոհի մեջ, քչերն են հիշում մի իրադարձության մասին, որ տեղի ունեցավ Բաքվում 1990-ի հունվարին: Խորհրդային Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում տեղի ունեցած հայկական կոտորածների մասին, կարծում եմ, այս օրերին գրելը հատկապես կարեւոր է, քանի որ հային հատուկ կարճ հիշողությամբ մենք նորից սկսում ենք խոսել մեր իբր թե բարի դրացու մասին, որի հետ կարելի է խաղաղ գոյատեւել: Այս թեման հատկապես հրատապ է, քանի որ նախագահական ընտրությունների մեջ ընկղմված մեր թեկնածուները պարբերաբար հնչեցնում են թուրքերի հետ խաղաղ գոյատեւելու հնարավորությունն ու նույնիսկ համոզում են, որ դրա համար հարկավոր է ընդամենը տարածքների հարցում զիջումների գնալ: Մեր հիշողության կարճությունը եւ սեփական պատմությունից դասեր չքաղելու հատկությունը մի ամբողջ ժողովրդի մի քանի անգամ կանգնեցրել են զանգվածային կոտորածների փաստի առաջ: Հենց նույն Բաքվում միայն 20-րդ դարի ընթացքում 3 անգամ տեղի են ունեցել հայկական բնակչության զանգվածային ջարդեր, սակայն շատ հայ «վայ գործիչներ» իրենց երջանիկ են զգում Բաքու այցելելիս կամ Հայաստանում, այսպես կոչված, «Ադրբեջանի օրեր» անցկացնելիս:
Ինչեւէ, հիշեցնենք, որ առաջին անգամ հայկական կոտորածներ Բաքվում տեղի են ունեցել 1905-ի փետրվարին: Այն ժամանակ ցարական գաղտնի ոստիկանությունը զինելով թաթարական հրոսակախմբերին (մինչեւ 1918-ը այսպես էին անվանում ադրբեջանցիներին), կազմակերպեց հարձակումներ հայկական թաղամասերի վրա: Բախումների ժամանակ, ըստ որոշ տվյալների, զոհվեց 300 մարդ` 200 հայ եւ 100 թաթար: Ավելի արյունալի կոտորածներ տեղի ունեցան 1918-ին, երբ Բաքուն փաստորեն գտնվում էր թուրքական զորքերի հսկողության տակ: Ադրբեջանցի-թաթարներին այդ ժամանակ արդեն զինում էին` սկզբում թուրքական զորքերի հրամանատար Նուրի փաշայի, ավելի ուշ` բրիտանացիների հրամանով: Չնայած Բաքու քաղաքի այս արյունալի պատմությանը, արդեն խորհրդային Ադրբեջանի մայրաքաղաքում հետագայում նույնպես շարունակում էին ապրել մեծ թվով հայեր: Պարզ էր, որ հայ-ադրբեջւանական առաջին իսկ բախման դեպքում Բաքվի հայերը թիրախ կդառնան ադրբեջանացած կովկասյան թաթարների ժառանգների համար: Եվ ցավոք սրտի, նույնիսկ Սումգայիթում եւ Կիրովաբադում տեղի ունեցած դեպքերը շատերին ոչինչ չէին սովորեցրել, հայերը շարունակում էին ապրել այդ քաղաքում այն հույսով, որ ինտերնացիոնալ կոչված Բաքվում իրենց ոչինչ չի սպառնում: Սակայն ինչպես սումգայիթյան կոտորածների դեպքում, Բաքվում նույնպես ամեն ինչ կազմակերպված էր միայն թուրք մարդասպանին հատուկ ճշգրտությամբ ու դաժանությամբ: 1990-ի հունվարի 13-ին Բաքվում կազմակերպված զանգվածային ցույցի ժամանակ Ժողճակատի առաջնորդները հերթական անգամ հնչեցրին հակահայ կարգախոսներ, եւ «Կեցցե Բաքուն առանց հայերի» հայտարարությունից հետո էլ փաստորեն սկսվեցին զանգվածային հարձակումները հայերի բնակարանների վրա: Մինչ այդ մի քանի օր շարունակ Ժողճակատի գրասենյակի պատերին փակցված էին ցուցակներ, որտեղ նշված էին հայերի բնակարանների հասցեները: Այսինքն` հարձակումները պատահական չէին, ադրբեջանցի հրոսակները լավ գիտեին, թե ուր են գնում եւ ում են սպանում: Բաքվի շատ հայ ընտանիքներ իրենց փրկությունը գտնում են «Շաֆագ» կինոթատրոնում, որը գտնվում էր զինվորականների հսկողության տակ: Սակայն խորհրդային զինվորականներին ուղղված օգնության խնդրանքներն անպատասխան էին մնում: Հրամանատարությունը հայտարարում էր, որ հրաման չունեն: Երեք օր շարունակվող ջարդերին զոհ գնաց մոտ 150 հայ (սակայն զոհերի իրական թիվը հայտնի չէ մինչ օրս): Խորհրդային զորքերը մուտք գործեցին քաղաք միայն այն բանից հետո, երբ գազազած ամբոխը սկսեց գրավել պետական հիմնարկները եւ փաստորեն փորձում էր տապալել խորհրդային կարգերը Բաքվում: Ավելի ուշ հենց այս ձեւակերպմամբ էլ հանդես եկավ ԽՍՀՄ վերջին ղեկավար Միխայիլ Գորբաչովը, նշելով, որ իրենք զորքեր մտցրեցին, որպեսզի փրկեն խորհրդային կարգերը Ադրբեջանում: Փաստորեն հայ բնակչության զանգվածային կոտորածները Մոսկվայի այն ժամանակվա իշխանությունների համար կարեւոր պայման չէին զորք մտցնելու եւ բնակչությանը փրկելու համար:
Բաքվում հայկական ջարդերի օրերին ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահությունն ընդունում է որոշում «ԼՂԻՄ-ում եւ մի քանի այլ շրջաններում արտակարգ դրություն հայտարարելու մասին»: Արտակարգ դրություն է մտցվում Լեռնային Ղարաբաղում, նրան սահմանակից Աղդամի, Լաչինի, Միրբաշիրի, Քելբաջարի, Ջեբրայիլի, Ֆիզուլիի եւ Ղուբաթլուի, հետագայում՝ Շահումյանի շրջաններում: Մինչդեռ Բաքվում արտակարգ դրություն հայտարարվում է միայն հունվարի 19-ին, երբ հայկական ջարդերը, ըստ էության, ավարտվել էին եւ մայրաքաղաքում հայեր չէին մնացել: Բաքվի հայ բնակչությունը նավերով տեղափոխվել էր Թուրքմենստան` Կրասնովոդսկ (այժմ՝ Թուրքմենբաշի), որտեղից ինքնաթիռներով հասնում են Հայաստան: Հետագայում, երբ Հեյդար Ալիեւը դառնում է Նախիջեւանի ղեկավար, ամերիկացի լրագրող Թոմաս Գոլցին տված իր հարցազրույցում նշում է, թե ովքեր էին «սեւ հունվարի» մեղավորները: Ըստ նրա՝ «Մոսկվայի ՊԱԿ-ն էր եւ Ադրբեջանի ՊԱԿ-ը, նաեւ՝ Ադրբեջանի ողջ ղեկավարությունը: Նրանք բոլորը ներգրավված էին հունվարի 12-ին, 13-ին եւ 14-ին Բաքվի հայերի վրա հարձակումներում... Այդ ամենը Մոսկվայի ծրագիրն էր, որին մասնակից էր ադրբեջանական ղեկավարությունը՝ Աբդուռահման Վեզիրովն ու Այազ Մութալիբովը»:
Ինչեւէ, անդրադառնալով 1990-ին Բաքվում տեղի ունեցած հայկական ջարդերին, նշենք, որ այստեղ ոչ միայն թուրքերի, այլեւ մեր` հայերիս մեղքի բաժինը կա: Մեր թշնամիների մեջ բարեկամ տեսնելու մեր իսկ հիվանդագին ձգտումը շատ դեպքերում հանգեցնում է այն վտանգավոր հանգստությանը, որն էլ իր հերթին հնարավորություն է տալիս կազմակերպելու հայերի նկատմամբ զանգվածային կոտորածներ եւ անպատիժ մնալ: Իսկ 1990-ի դեպքերի մեղավորները մինչեւ օրս էլ անպատիժ են: Մնում է այստեղից քաղել տարրական այն ճշմարտությունը, որ մեր երկու թուրք հարեւանների հետ հնարավոր է «բարիդրացիական» հարաբերություններ ունենալ միայն մարտունակ հայկական բանակի առկայության եւ ազատագրված տարածքների պահպանման պայմաններում:
ԱՐՄԵՆ ՄԱՆՎԵԼՅԱՆ

Identity of Genocide Collaborator Revealed

GLENDALE--The identity of the Ottoman Turkish official who received all correspondence from Talaat Pasha had been revealed, according to an interview with Genocide scholar Dr. Hilmar Kaiser, who recently conducted an interview with Prof. Garabet Moumdjian. Kaiser said, Naim Bey, who was identified as the go-to person for Talaat Pasha in a 1920 book by Istanbul-based journalist Aram Andonian was in fact an individual tied to Talaat's interior ministry. “Naim Bey was a relatively young man in 1916. He was 25 or 26 years old, born in Silifke. In 1916, he worked in Meskene as a deportation official responsible for the dispatch of Armenians to Der Zor. At the time a scandal erupted. Some Armenians had succeeded in bribing officials and managed to escape with the latter's help to Aleppo or avoid further deportation towards Der Zor. The authorities in Aleppo got wind of the affair and ordered an inquiry. Naim Bey managed to keep out of trouble but we know from Aram Andonian that he had taken bribes as well,” said Kaiser in his interview with Moumdjian. Kaiser has set himself as an authority of the Armenian Genocide during the past decade. The bulk of his research is conducted in primary archival material. As of 2005, Kaiser is meticulously conducting research at the Directorate of Ottoman Archives in Istanbul, Turkey, which is now open to historians worldwide, after a 10 year hiatus.

Tuesday, January 15, 2008

ՀՈՒՇ ԵՐԵԿՈ ՆՎԻՐՎԱԾ «ՊԱՊԱ ԿՈՒՆՑԼԵՐԻՆ»

Արլինգտոնի (Մասաչուսեթս) Հայ մշակույթի հաստատության (ՀՄՀ) հավաքավայրում դեկտեմբերի 9-ին տեղի է ունեցել հուշ երեկո նվիրված շվեյցարացի միսիոներ Ջեկոբ Կունցլերին, տեղեկացնում է «Արմինյն միրոր սփեքթեյթր» շաբաթաթերթը:
Երեկոյի ընթացքում ընթերցողներին է ներկայացվել նրա «Արյան եւ արցունքի երկրում: Փորձառություններս Միջագետքում համաշխարհային պատերազմի օրերին (1914-1918 թթ.)» գրքի անգլերեն թարգմանությունը, խմբագրությամբ ՀՄՀ-ի գործադիր տնօրեն դոկտ. Արա Ղազարյանցի եւ պրոֆ. Վահագն Տատրյանի առաջաբանով:
Պրոֆ. Տատրյանը նաեւ օրվա գլխավոր բանախոսն է եղել: Նա խոսել է հայերիս քիչ ծանոթ միսիոների, բժշկի եւ մարդասեր-բարեգործի մասին, նշելով, որ նա Եղեռնից մազապուրծ հազարավոր հայերի կյանքն է փրկել, եւ նրա հուշերի գիրքը եզակի նշանակություն ունի, քանի որ այնտեղ ամփոփված են ականատեսի վկայություններ:
Կունցլերը Ուրֆա է ժամանել 1899-ին՝ աշխատելու Լեփսիուսի հանձնարարությամբ տեղի շվեյցարական հիվանդանոցում: Տիրապետելով թուրքերենին, քրդերենին, արաբերենին եւ հայերենին, նա շուտով սերտ հարաբերություններ է հաստատում ինչպես հայերի, այնպես էլ թուրքերի հետ, որոնցից իմանալով որոշակի գաղտնիքներ, կարողացել է ժամանակին փրկել շատ հայերի, իսկ Եղեռնից հետո օգնել մոտ 8000 տեղահանված հայերի հաստատվելու Միջին Արեւելքում:
Կունցլերը ամուսնացել է շվեյցարացի բուժքույր Էլիզաբեթ Բենդերի հետ եւ Թուրքիայից հետո հետագայում ապրել Հալեպում եւ Բեյրութում իրենց «որդեգրած» հայերի հետ, որոնք էլ նրան անվանել են «պապա Կունցլեր»: Լիբանանում նրանք ղեկավար պաշտոններ են զբաղեցրել «Նիըր իսթ ֆաունդեշն» հաստատությունում, որն օգնել է ավելի քան 1.400 որբերի, հիմնականում աղջիկների, որոնց տեղավորել է Կունցլերի հիմնած գորգագործական ֆաբրիկայում:
Կունցլերը մահացել է 1949-ին Ղազիրում (Լիբանան), իսկ կինը շարունակել է նրա գործը մինչեւ իր մահը` 1968 թվականը:
Երեկոյի մեծագույն անակնկալը եղել է Կունցլերի ամենափոքր դստեր` իննսունամյա Էլիբեթ Կունցլեր-Մարշալի ներկայությունը, որը հատուկ այդ առիթով ժամանել էր Կալիֆոռնիայից: Նա հուզախառն զգացմունքներով պատմել է, թե հոր նման վերաբերմունքը պետք է վերագրել նրա դառը կենսագրությանը: «Նա որբացել էր 7 տարեկանում, իսկ կինը` 4 տարեկանում: Նրանք միշտ երազել են ընտանիք կազմելու մասին, փայփայել այդ ցանկությունը», ասել է նա իր ելույթի ընթացքում, ավելացնելով, որ հայրը եղել է «չափազանց կրոնասեր եւ ձեւապաշտ» անձնավորություն, մինչ մայրը` «հարմարվող եւ գործնական»:
Հուշ երեկոյին ներկա են եղել նաեւ Կունցլերի ընտանիքի այլ անդամներ` Եվրոպայից եւ Մերձավոր Արեւելքից, Ռոբերտ Միրաքը` ՀՄՀ-ի գլխավոր հովանավորը, գրքի հովանավոր Մեսրոպ Բչաքչյանը, դոկտ. Քրիստոֆ ֆոն Արբը` Նյու Ինգլենդում Շվեյցարիայի հյուպատոսը:
Հ. ԾՈՒԼԻԿՅԱՆ

ԱՆԿԱԽ ԸՆՏՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ԱՐԴՅՈՒՆՔԻՑ ԱՆԿԱՐԱՆ ՊԵՏՔ Է ԵՐԵՎԱՆԻՆ ԸՆԴԱՌԱՋ ՔԱՅԼԵՐ ԿԱՏԱՐԻ

Գրում է հայտնի թուրք լրագրող Յասիմին Չոնգարը

Թուրքիայի նախագահ Աբդուլլահ Գյուլի ԱՄՆ կատարած այցը արդյունքների առումով մեծ ոգեւորություն էր առաջ բերել Անկարայում: Համենայն դեպս այդպես էին ներկայացնում թուրքական հանրային հեռուստատեսությունն ու մամուլը, համարելով դա պատմական, հատկապես PKK-ի դեմ պայքարում համագործակցելու, ռազմավարական բնագավառում երբեմնի դաշինքը վերականգնելու առումներով: Այլ կերպ` տպավորություն էր ստեղծվում PKK-ի, Քիրքուքի կարգավիճակի, Իրաքի միասնականության պես Թուրքիայի համար չափազանց կարեւոր հարցերում Վաշինգտոնն ընդառաջել է Անկարային:
Միջպետական հարաբերություններում, որպես կանոն, ընդառաջումը միակողմանի չի լինում, այլ ենթադրում է որոշակի պահանջներ: Այցի ավարտին թուրքական որոշ թերթեր գրել էին, որ Վաշինգտոնը Անկարայից պահանջել է բարելավել հարաբերությունները Հայաստանի հետ: Չի բացառվում, որ PKK-ի դեմ համատեղ պայքարը շարունակելու դիմաց ԱՄՆ-ը Թուրքիայից պահանջի ընդառաջ քայլեր կատարել, հաստատելով անմիջական շփումներ ինչպես Իրաքի ծագումով քուրդ նախագահ Ջալալ Թալաբանիի, այնպես էլ Քուրդիստան շրջանի վարչակարգի հետ:
Համենայն դեպս «Թարաֆ» թերթի հունվարի 11-ի համարում Յասիմին Չոնգարը, որը Վաշինգտոնից թղթակցում է թուրքական կենտրոնական թերթերին, այդ քայլերի անհրաժեշտության վրա է հրավիրում վարչապետ Էրդողանի կառավարության ուշադրությունը: Նա միաժամանակ ընդգծում է, որ դրանց հետաձգումն այլեւս չի կարելի պատճառաբանել բանակի բացասական վերաբերմունքով: Չոնգարի հոդվածը, որը Վաշինգտոնում անմիջականորեն հետեւել է Գյուլի հանդիպումներին, ուշագրավ է: Ահա թե ինչ է գրում նա.
«Աբդուլլահ Գյուլի նախորդ այցը Վաշինգտոն իրականացվել էր մինչ նախագահական եւ խորհրդարանական ընտրությունները, նախքան թուրքական զինված ուժերի գլխավոր շտաբի ապրիլի 27-ի հայտնի հայտարարությունը, Հրանտ Դինքի սպանությունից մի քանի շաբաթ հետո: Այցի ընթացքում Գյուլը դեռեւս արտգործնախարարի կարգավիճակով ոչ միայն առանձնազրույց էր ունեցել ԱՄՆ պետքարտուղար Կոնդոլիզա Ռայսի հետ, այլեւ Սպիտակ տանը հանդիպել էր փոխնախագահ Դիկ Չեյնիին եւ նախագահի ազգային անվտանգության գծով խորհրդական Սթիվն Հեդլիին:
Այդ օրերին ամերիկացիների հաշվարկներով նախագահի պաշտոնի գլխավոր թեկնածուն վարչապետ Էրդողանն էր, ուստի նրանք Գյուլին համարում էին երկրի ապագա վարչապետ: Այցի օրակարգում ընդգրկված էին PKK-ի, Հայոց ցեղասպանության բանաձեւի, Իրանի պես կարեւոր խնդիրներ: Ինքս Գյուլի երկկողմ հանդիպումներին եւ ելույթներին ուշադիր հետեւում էի եւ զրուցելով իր հետ, գրառումներ անում:
Նախագահ Բուշի խորհրդական Հեդլին Գյուլին ասում էր. «Հայոց ցեղասպանության բանաձեւի հարցում դուք նախ ինքներդ պետք է օգնեք ձեզ: Փոխեք 301-րդ հոդվածը եւ կարգավորեք հարաբերությունները Հայաստանի հետ»: Թեեւ Գյուլը համաձայն էր 301-րդի փոփոխությանը, սակայն «բայց» էր ասում, ավելացնելով, որ Թուրքիայում բանակը դեմ է դրան:
ԱՄՆ պետքարտուղար Ռայսը քաջալերում էր Գյուլին, որ շփումներ հաստատի Հյուսիսային Իրաքի քուրդ առաջնորդների հետ, իսկ Գյուլը հիշեցնում էր, որ Ստամբուլ է հրավիրել Քուրդիստան շրջանի կառավարության ղեկավար Նաչիրվան Բարզանիին, պատրաստվում է հանդիպել վերջինի հետ, երբ վերադառնա Թուրքիա: Նա դեռեւս չգիտեր, որ գլխավոր շտաբի պետ Յաշար Բույուքանըթի հակազդեցությունը ստիպելու էր չեղյալ հայտարարել ծրագրված այդ հանդիպումը:
ԱՄՆ փոխնախագահ Չեյնին ցանկություն էր հայտնում, որ Իրաքի նախագահ Ջալալ Թալաբանին հրավիրվի Անկարա: Գյուլի կարգավիճակը թույլ չէր տալիս ապահովել այդ այցը, ուստի նա ամերիկացիներին ասում էր. «Մենք էլ ենք կողմ դրան, սակայն նախագահ Սեզերի վերաբերմունքը բացասական է»:
Այլ կերպ, 2007-ի փետրվարին որպես արտգործնախարար ԱՄՆ ղեկավարությունների հետ հանդիպող Գյուլը ակամա խոստովանում էր, որ առաջադրվող քայլերի կատարումը, որքան էլ դրանք օգտակար լինեն, վեր է իր ուժերից: Իրականում կարեւոր չէ, թե ԱՄՆ-ը (ինչպես նաեւ 301-րդ հոդվածի, Իրաքի եւ Հայաստանի հարցերում ԱՄՆ-ի հետ համահունչ տեսակետներ արտահայտող ԵՄ-ը) ինչ է ներշնչել Գյուլին:
Մեր հոդվածը Գյուլի մեկ տարի առաջ Վաշինգտոն կատարած այցով ենք սկսել, որպեսզի հիշեցնենք նրան, որ ինքը արդեն հանրապետության նախագահի պաշտոնում է, ուստի չի կարող որեւէ հարցի առնչությամբ «ի վիճակի չենք, կցանկանայինք, բայց...» եւ այլ կարգի պատճառաբանություններ բերել: Ի վերջո խնդիրը ոչ թե երկրի նախագահի այս կամ այն մայրաքաղաքում արած հայտարարություններն են, այլ օգտավետ համարվող քայլերի կատարումը Անկարայում:
Հուլիսի 22-ի ընտրությունների տպավորիչ հաղթանակից հետո, որի շնորհիվ Գյուլը կարողացավ նախագահ դառնալ, երկրորդ անգամ կառավարություն կազմած վարչապետ էրդողանի «իշխելու» հնարավորություններն անհամեմատ մեծացել են: Կառավարությունը որ 301-րդի փոփոխության ԱՄՆ-ի եւ ԵՄ-ի պահանջներին մինչ այդ տալիս էր «բանակը չի ցանկանում» պատասխանը, հիմա արդեն պատրաստվում է կատարել այդ փոփոխությունը, թեկուզ ոչ լիարժեք ձեւով, այն էլ Հրանտ Դինքի սպանության տարելիցի նախաշեմին:
301-ի ոչ լիարժեք, ուշացած փոփոխությունն անգամ «նորմալացմանն» ուղղված առաջընթաց քայլ համարելը թուրքական թերի ժողովրդավարության առանձնահատկությունն է: Ինչ խոսք, «նորմալացման» ավելի որոշիչ փուլը սկզբնավորվելու է երկրում նոր սահմանադրության ընդունումով: Սակայն կան քայլեր, որոնց կատարումը անկախ դրանից, անհրաժեշտություն է: Դրանցից երեքը, այսինքն՝ քրդական եւ հայկական հարցերը, ներազդում են երկրի ներքին եւ արտաքին քաղաքականության վրա:
1. Հրավիրել Թալաբանիին, որքան էլ նախորդ նախագահ Սեզերը նրան Իրաքի նախագահ ճանաչելու հակումներ չունենար: Աբդուլլահ Գյուլը որպես պետության բարձրագույն ղեկավար, պետք է մերժի Սեզերի մոտեցումը եւ Անկարայում ամենաբարձր մակարդակով ընդունի Ջալալ Թալաբանիին, որը 3 պաշտոնական այց է կատարել Իրան, հյուրընկալվել է ԱՄՆ-ի եւ ԱՄ-ի մայրաքաղաքներում, ինչպես նաեւ արաբական աշխարհում, այն էլ որպես Իրաքի ամբողջականությունն ու միասնականությունը խորհրդանշող նախագահ:
2. Հանդիպել Բարզանիի հետ: Թեեւ մեկ տարի առաջ Իրաքի Քուրդիստան շրջանի կառավարության ղեկավար Նաչիրվան Բարզանիին չհաջողվեց գալ Ստամբուլ եւ հանդիպել Գյուլին, սակայն ժամանակն է, որ այդ հանդիպումը վերջապես կայանա: Պետք է ճանաչել PKK-ի հարցում առանցքային դեր ունեցող Էրբիլի վարչակարգին: Վերջերս Իրանը վարչապետի կարգավիճակով ընդունեց Նաչիրվան Բարզանիին եւ նրա հետ ստորագրեց առեւտրական պայմանագիր:
3. Բացել Հայաստանի հետ սահմանը: Փակ պահելով այս սահմանը Թուրքիան Բաքվին է ենթարկում իր արտաքին քաղաքականությունը եւ հայտնվում է Հարավային Կովկասում խնդիրների լուծման դերակատարությունից կանխավ հրաժարվողի դիրքերում: Հայաստանի նախագահական ընտրություններից անմիջապես հետո, անկախ արդյունքներից, Անկարան նոր եւ հանդուգն քայլեր պետք է կատարի Երեւանին ընդառաջ: Հայաստանի հետ դիվանագիտական նորմալ հարաբերությունների հաստատումը, երկխոսության շարունակումը, համագործակցության ուղիների բացումը միանգամայն հնարավոր է, անկախ ցեղասպանության հարցի նկատմամբ կողմերի հակադիր դիրքորոշումից: Ակնհայտ է, որ համանման շփումների հաստատումը կմեծացնի պատմական խնդիրների շուրջ խոսակցություն ծավալելու հնարավորությունը:
Ինչ խոսք, հնարավոր է նաեւ, որ Գյուլն ու Էրդողանը, ելնելով «պետականության ռեֆլեքսից կամ ազգայնական հակազդեցությունից» շարունակեն հետաձգել վերոհիշյալ 3 քայլերի կատարումը: Այդ դեպքում ինքնաբերաբար կհետաձգվի նաեւ «նորմալացումը» երկրում, որի հետեւանքով Թուրքիան ավելի շատ կտուժի»:
Հ. Չ.