Israeli Legislators Interfered in Genocide Resolution

WASHINGTON (Haaretz)--A Joint Security Dialogue between members of Congress and the Israeli Legislature, the Knesset, was convened last week, after which members of the delegation from the Knesset met with members of the Foreign Affairs Committee and discussed the committee's decision to adoption H. Res. 106. Led by the efforts of Senator John Kyle (R-AZ) and Member of the Knesset Yuval Steinitz (Likud), the meeting between the members of Congress and Knesset provided a forum for Israeli legislatures to lobby the members of the House Foreign Affairs Committee regarding their decision and future decisions on H. Res. 106. During the course of the meeting, members of the committee asked the Knesset members for their thoughts on the committee's decision to adopt the genocide resolution and if they should continue with the process of recognizing the Armenian holocaust. Issues regarding the status of relations between Turkey and Israel were also discussed. Steinitz replied to questions regarding Israeli-Turkey relations by noting that cooperation between the two countries is very good. In regards to the issue of choosing between Israel's relations with Turkey and clarifying historical record, Steinitz remarked that he had no doubt as to which the Americans should favor. "The massacres happened 90 years ago, during the Ottoman Period, but today there are only two Muslim countries that are partners in the war on terror, and who maintain joint efforts with the United States and Israel: Turkey and Jordan," Steinitz said. "Turkey deserves a commendation." Steinitz added that Turkey made a suggestion that seems reasonable: to establish an international committee of historians, before whom both partieswould open their archives. Among the delegation from the Knesset was Yossi Beilin, chair of the Meretz-Yahad party and former Deputy Foreign Minister of Israel. During his tenure as Deputy Foreign Minister in 1994, Beilin told the Knesset plenum that what had happened was genocide; had aroused deep anger in Turkey; and had become the darling of the Armenians. Beilin also told the members of Congress thatthere is no doubt that there was a genocide. However, he did not demand that they continue with the recognition process. Beilin noted that they have to consider the risk to relations with Turkey, as well as the fact that Israel has been drawn into this conflict. Prior to the Congressional committee's decision, Turkish Foreign Minister Ali Babacan met with Steinitz during a visit to Israel where he asked for Steinitz's assistance in opposing the decision. Steinitz says that he mentioned this, of his own volition, to severalCongressmen. The Israeli position, he believes, influenced the shelving of H. Res. 106. The Armenian holocaust will have to wait for a time when Turkey's strategic importance declines, Steinitz said.

Tuesday, October 30, 2007

The Armenian Question and recognition of the Armenian Genocide

Please watch Armen Ayvazyan's You Tube interviews at Epikentron ( part 1 & 2 ) and " Tempus " Talk Show at ArmNews ( parts 1-3 ) on the Armenian Question. ( Interviews are in Armenian ).
Also, attached, find an interview article which appeared in " Golos Armeni " on the topic of " Is Armenia trailing behind information war of its adversaries ?", in Armenian and Russian languages.
We hope that you will find this informative.

Part 1 Epikentron
http://www.youtube.com/watch?v=gLQarvyNbyQ

Part 2 Epikentron
http://www.youtube.com/watch?v=Ux4qRCFUw74

Part 1 " Tempus " Talk Show
http://www.youtube.com/watch?v=C_xC0g4hKiE

Part 2 " Tempus " Talk Show
http://www.youtube.com/watch?v=SjfTl2yOJNA

Part 3 " Tempus " Talk Show
http://www.youtube.com/watch?v=9a7eIkUXT0E

To contact "Ararat" Center for Strategic Research, please visit http://www.ararat-center.org or e-mail us at info@ararat-center.org

Those Employed to Guard Ani are Destroying Ani

ANI--During the 1980s and 1990s, when the whole site of Ani was under the full control of the Turkish Army, very little damage was done to the remains as a result of the activities of treasure hunters. This was in marked contrast to most other archaeological sites in Turkey. In 2004, as a result of a decision made by the Turkish Ministry of Defense, the responsibility for the day-to-day control of the Ani archaeological site was passed from the Turkish Army to the Turkish Ministry of Culture. The immediate effect of this was that it was now possible to travel to Ani without a permit, photography within the site was permitted, and only a token number of soldiers was designated to patrol the site. Part of the conditions set by the Turkish army before allowing this hand-over was that civilian guards had to be appointed to supervise the site and replace the duties previously performed by the soldiers. These guards are not actually employees of the Ministry of Culture because the task of guarding Ani was subcontracted to a Kars-based business. All the guards are inhabitants of Ocakli village, located just outside Ani's walls. At night they use their position of authority to roam the ruins at will, digging anywhere they think may contain treasure. The following photographs document some of the damage they have done. All of this destruction took place between August 2006 and August 2007.

ՀՐԱՉՅԱ ՍԱՐՈՒԽԱՆ-60

Տիրատուր ներքնատեսություն

Բնականության, բնականոնության, բանականության ու ոգեկանության քաղցի եւ անբան խոսքի մեր ժամանակներում գրական մեր զանգվածն ապաժամանակյա հայեցակերպի թմբիրի մեջ է, եւ քանի որ դա իրոք թմբիր է, ապաժամանակյա-ն նշանակում է ոչ թե բոլոր ժամանակներին պատկանող, այլ պարզապես ոչ մի ժամանակի չպատկանող, նույնիսկ սեփականի՛ն, որովհետեւ այդ զանգվածի՝ անօրինակ ապագա կերտելու բարձրաքիթ հավակնոտությունը հիմնված է մի կողմից՝ ոչ թե անցյալի, այլ անցյալի եղած-չեղածը ծաղր ու բամբասանքով լցնելու ամբարտավանության վրա, մյուս կողմից՝ հագնելիք-թափելիքի ու սիրազուրկ սեռատենչության փալաս-փուլուսից կարկատած դրոշով մեջլիս մտնելու աքլորականության երերուն թառի վրա: Եվ կարող ես շնչահեղձ լինել աղտեղ միջավայրի պարտադրած այս հոգեթափությունից, եթե շուրջդ չլինեն նաեւ գրչի մոգիչ խենթեր՝ գրի ուժին հավատացող ու հավատացնող եւ այդ ուժով անկյալին բարձրացնել ջանացող, գետնամածությունից վերնամերձության մղող իրենց ինքնազոհ նվիրումով:
Ահա բանաստեղծի տողասանդուղքով վեր ելնելու հավատավոր հույսը, նրա՝ «քո ցողի համար, անձրեւի ու ձյան եւ քո աշխարհիկ անխռովության, հար հրահրվող հոգու եղեռնում» քեզ համար խռով մեռնելու պատրաստակամությունն է, որ ազգ ու երկրիդ կեռված մեջքն այնուամենայնիվ շտկված տեսնելու վստահություն է ներշնչում:
Ախր, ո՛նց ասեմ հազարամյակների մեր սիրո ու հայրենյաց ազնիվ սարսուռները ոտնակոխ տալով 21-րդ հազարամյակ ոտք կոխած մեր ուշացած մոդեռնիստներին, որ տղամարդու կամ կնոջ մարմնի եղած-չեղածն աննպատակ ի ցույց դնելու ամենից հարմար տեղը գրականությունը չէ, որ մերկությունը գեղեցիկ է ոչ իր ցոփությամբ, այլ արվեստավոր գեղեցկությամբ ու հրաշալույս ճերմակությամբ, որից ոչ միայն կուրանում ես, այլեւ կուրությունդ ես իբրեւ զգեստ առաջարկում մերկացյալին: Ավելի՛ն, թանձրացյալ այրականությունն այդ (ոչ միայն արտաքին) գեղեցկության համար արցունքները չթաքցնելու խիզախությունն է.
Միակ բանը,
Որ կարող եմ քեզ տալ,
Քո բաժնի վերջին արցունքներս են.
Վերցրո՛ւ...
Մեր 60-ամյա հոբելյարի՝ Հրաչյա Սարուխանի արցունքները, սակայն, միայն սիրո համար չեն, այլ «ամեն տառի, ամեն բառի, ամեն տողի, տաղի համար»: Վայ թե միակ բանը, որի համար արցունք չի թափել, տասնամյա հապաղումն է եղել իր առաջին գրքի տպագրության: Չգիտեմ՝ ինչքան է վշտացրել դա երբեմնի պատանի հոգուն, բայց մի անօրինակ վրեժ է լուծել նա գրականությունից ու ապագա գրական աշխարհից, գալիք գրահավաքների բանը բուրդ է, քանի որ Սարուխանից առանձին ընտրանի կազմելու հնարավորություն չպիտի ունենան. սա՛ է նրա վրեժը՝ թույլ բանաստեղծություն չունենալը...
Զանգվածային լրատվամիջոցը՝ իր զանգվածային բնույթով, հնարավորություն չի կարող տալ գրական երկի լիարժեք քննության: Սակայն ընթերցողի ուշադրությունն ուզում եմ հրավիրել, հեղինակի բնորոշմամբ, մի երկփեղկ գործի վրա, որն իր փեղկված խտությամբ բանաստեղծ հոգու խորաչափության ազդարարն է: Բանաստեղծությունը, պայմանավորված իր կառուցվածքի արտասովորությամբ, ունի տողատակի հեղինակային հղում. «Գրեթե չկետադրված երկփեղկ այս գործը կարդալ նաեւ որպես մի ամբողջական քառատող»*: Ահա՛ բանաստեղծությունն այդ, որ ըստ էության համանիշ բանաստեղծափունջ է.
Ի՞նչ բանաձեւ բարդեն
Ի՞նչ ավելորդ խնդիր
Հոր առջեւ է արդեն
Նա խայթերով խրթին:
Կարծրակառույց ու կուռ
Ի՞նչ ավերակ հարցեր
Նա աչքալույծ ու լուռ
Տուն է վերադարձել...
Թեման աստվածաշնչյան է կամ համաշխարհային, բովանդակությունն էլ՝ հանրահայտ: Այս առումով կարծես ասելիք չկա: Արտաքուստ՝ կառուցվածքային առումով էլ ասելու բան չկա, քանի որ հեղինակն ինքն է բացում «խաղաքարերը»: Սակայն լեզվաբանիս աչքից չվրիպեց մի բան՝ բանաստեղծական այս հորինվածքի հարացուցաշարակարգային խաչաձեւումը, որից սերում-բացվում է երրորդ փեղկը:
Վերստին անդրադառնանք հեղինակի հղումին. «... Այս գործը կարդալ նաեւ որպես մի ամբողջական քառատող»: Հեղինակային «նաեւ»-ը նշանակում է երկրորդ արտահայտություն, ասել է՝ քառատողի հարաբերությամբ առաջին արտահայտությունը՝ ութնյակը, բովանդակություն է. ութնյակը՝ իր ուղղաձգությամբ, նշանի նշանակյալն է, քառատողը՝ իր հարթաձգությամբ, նշանի նշանակիչը. ութնյակով կերպավորված լեզվական բովանդակությունն իրացված է նաեւ որպես քառեկակերպ խոսքային արտահայտություն: Սակայն քանի որ թե՛ ութնյակը, թե՛ քառատողն արդեն տրված են խոսքում որպես արտահայտություն, ապա «լեզվական բովանդակություն» բնորոշումն ութնյակի համար պայմանական (նշան) է: Այն բովանդակություն է քառատողի նկատմամբ իր առաջնային արտահայտվածությամբ եւ, որպես այդպիսին, երկրորդական բովանդակություն է լեզվական վերնոլորտի բո՛ւն (առաջնային) բովանդակության հարաբերությամբ. սա էլ նշանակում է, որ քառատողն արտահայտության արտահայտություն է կամ նշանակչի նշանակիչ:
Ժամանակակից լեզվաբանությունը, ի պատիվ հայ լեզվափիլիսոփայական ու լեզվանշանագիտական մտքի, լեզվական հորինվածքի նկատմամբ ունեցած բազմաչափ վերաբերմունքով թեւակոխել է իր պատմության չորրորդ փուլը, որի կազմավորման առանցքում Էդուարդ Աթայանի անունն է: Ըստ աթայանական ուսմունքի՝ լեզուն տրամաբանական, հոգեբանական եւ նյութական (հնչյունային) շերտերի ներհյուս բաղկացություն է, որոնցից առաջին շերտը լեզվական համակարգն է, վերջինը՝ խոսքային գծակարգը, երկրորդը՝ առաջինը երրորդին շաղկապող լեզվախոսքային շարակարգը: Բնավ պարտադիր չէ, որ տեսական այս իրականություններին իրազեկ լինի բանաստեղծը: Կարեւոր է ժամանակի ընդհանրական մտածողության բեկումը՝ ըստ արվեստի ու գիտության ոլորտների: Բացառված չէ, որ այս ընդհանրականությունն իր դրսեւորումներն ունենա նաեւ արվեստի ու գիտության ուրիշ ճյուղերում:
Արդ, հարկ է պարզել Սարուխան բանաստեղծի տվածի՝ այս ամենի հետ ունեցած խորքային կապը: Ինչ վերաբերում է ութնյակ/քառատողի իրական լեզվական համակարգին, որը վերն անվանեցի նաեւ լեզվական հորինվածքի վերնոլորտ, բացահայտելի կամ նույնիսկ բացահայտ է միայն իր՝ հեղինակի համար, որովհետեւ բանակերտման գաղտնիքի հրաշքն արվեստագետի սեփականությունն է, եւ ընթերցողը կռահումների մակարդակից այն կողմ չի անցնի, ինչքան էլ մասնագետ լինի նա: Վերջինիս գնահատականները լեզվի խոսքամերձ ներքնոլորտին միայն կարող են վերաբերել: Ահա ինքս էլ, փորձելով մերձենալ այդ ոլորտին, ընթերցողիս իրավունքով, հեղինակի՝ մակերեւույթին թողած համակարգային ութնյակին ու գծակարգային քառատողին ի տրիտուր բացել եմ ուզում երրորդ փեղկը. դրանից արտածում եմ այդ երկուսին ներանցված հոգեբանական գոյամակարդակը՝ շարակարգային հյուսվածքը՝ լեզվաբանի կետադրությամբ:
Ի՞նչ բանաձեւ բարդեն,
Ի՞նչ ավելորդ խնդիր
Կարծրակառույց ու կուռ
Ի՞նչ ավերակ հարցեր
Հոր առջեւ է արդեն
Նա խայթերով խրթին,
Նա աչքալույծ ու լուռ
Տուն է վերադարձել...
Կարծում եմ, Սարուխանի աշխարհին մոտենալիս շահեկան կլինի օգտագործել այս բանալին, որով կարելի է բացել նրա ներքնատես հոգու դուռը, որովհետեւ բանաստեղծական նորարարությունը միայն չափուձեւի նորությամբ, ոչ էլ բառաստեղծման առատությամբ է որոշելի, որով լեցուն է նաեւ մեր բանաստեղծի ստեղծագործությունը, չկա՛ նորարարություն՝ առանց խորքային գյուտի: Իսկ այդ գյուտը թերըմբռնելի կլինի, եթե չասենք, որ նրա «Անառակ որդու» չարչրկված թեման էլ զուտ ձեւակազմական նպատակների չի ծառայում. սա ինքնաճանաչ ու ինքնաճանաչման մղող մշտանորոգ ինքնակեղեքում է, որ ինքնահաշտության հանգրվանին կարող է հանգել միայն զուլալությամբ, որն արդեն ափսոս է քրքրելը, ուստի խոսքիս ավարտը թող ազդարարեն բանաստեղծի՝ իր իսկ արտահայտությամբ՝ «անլռելի լռություն» հուշող կախման կետերը.
Տեղավորվեմ մտքիս մեջ՝
Տեղնուտեղը մանկանամ.
Հորն ու մորս շնչին մերձ՝
Շնչակոլոլ թանկանամ,
Ու՝ անանուն անտարիք,
Փառավորվե՜մ ինձնով մեկ,
Ու տեղ չանեմ մտքիս մեջ,
Ու էլ բա՛ն չցանկանամ...
ԴԱՎԻԹ ԳՅՈՒԼԶԱԴՅԱՆ
* Հրաչյա Սարուխան, «Ի տրիտուր», Երեւան, 2005, էջ 49:

«ՍԱՍՆԱ ԾՌԵՐ» ԷՊՈՍԻ ՆՈՐ ՄԵԿՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ. ԾՆՆԴԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ ԵՎ ԳԱՂՏՆԱԳՐԵՐ

ԳԱԱ պատմության ինստիտուտում երեկ տեղի ունեցավ Արթուր Արմինի «Հնագույն հեթանոսական Աստվածաշունչ «Սասնա Ծռեր» էպոսը» ուսումնասիրության բանախոսություն-քննարկումը: Մեր հարցազրույցը հեղինակի հետ այս նյութի շուրջը հրապարակվել է «Ազգ»-Մշակույթ-Հավելվածի 20 հոկտեմբերի համարում:
Հեղինակը մասնագիտությամբ տնտեսագետ է. 80-ականներից ընտրում է ինքնարտահայտման արվեստի ճանապարհը: Իր երկու բանաստեղծական ժողովածուներում արդեն («Նամակներ մենության հեռուներից», «Բնազանցություն») դրսեւորվում են խոսքի գեղարվեստականության եւ հոգեւոր վերապրում-զգացողությունների զուգորդում-խաչաձեւումներ: Չափածո վերջին գործը «Փոքր Մհեր» պոեմն է՝ շքեղ ձեւավորմամբ ու տպագրությամբ: Իր նախասիրություններն ու հետաքրքրությունները մասնավորապես պատմագրության հնագույն շրջանի, կրոնագիտության, դիցաբանության, աստղագիտության, նաեւ գաղտնագիտության ասպարեզներում սեւեռվում են հայկական էպոսի ծագումնաբանական խնդիրների շուրջը: Հերքելով էպոսի ծագումնաբանական միջնադարյան ընդունված տեսակետը՝ վկայակոչելով հայ եւ օտար բազմաթիվ սկզբնաղբյուրներ, նաեւ նորագույն շրջանի գիտնականների ու մտածողների տեսակետներ (Հ. Օրբելի, Հ. Թումանյան, Ի. Իվանով, Մ. Ռուհլե), նա փաստում է «Սասնա Ծռերի» վաղնջական ծագումը, իբրեւ հնդեվրոպական մայր էպոսի դրսեւորումներից մեկը:
Ուսումնասիրվող նյութի հաջորդ գլխավոր մեկնակետը հնագույն հավատամքային պատումների խորքում գիտական ճշմարտություններ տեսնելն ու դրանց հաստատելն է եղել: «Սասնա Ծռեր» էպոսի պատումային կերպի՝ կերպարային, բառ-նշանային արտահայտությունները վերածելով թվային համակարգի, հեղինակը բազմաթիվ առնչություններ է բացահայտում աստղագիտության հետ, կապված համաստեղությունների, մոլորակային ուղեծրերին, դրանց պտույտին, շարժմանը եւ այլ երեւույթներին: Հնագույն քաղաքակրթության նմուշները, որ մեզ հասել են հիմնականում իբրեւ գեղեցիկ ավանդապատումներ կամ զրույցներ, պարզվում է, որ խորքում պարունակել են խորհրդաբանական իմաստնություններ, գիտականություն եւ յուրատեսակ հոգեւոր ուղերձներ են՝ ուղղված մարդկանց: Բառաթվային այս համակարգերի բացահայտումներով, դրանց առնչակցություններով գիտականության հետ, հեղինակը հաստատելով մեր էպոսի հնագույն ծագումը, ըստ այդու՝ հանգում է Հայկական լեռնաշխարհի՝ նախահնդեվրոպացիների բնօրրան լինելու տեսակետին:
Այս առումով կարեւոր պետք է նկատել մինչ բանախոսությունը, պատմության ինստիտուտի տնօրեն Աշոտ Մելքոնյանի հայացքը՝ նկատի առնելով նման թեմաների վերաբերյալ ակադեմիական գիտության վիճահարույց տեսակետները: Ինչպես իրավացիորեն գտնում է Ա. Մելքոնյանը, խորհրդային տարիներին չգրվեց ազգային պատմագրություն: Հետանկախության շրջանը հույս էր ներշնչում դրա՝ հնարավոր պայմանների ստեղծման, սակայն փոփոխություններ երկար ժամանակ չէին արձանագրվում, որի պատճառներից մեկը կեղծ ակադեմիզմն է: «Պատմաշինություն մեզ պետք չէ, ասաց Ա. Մելքոնյանը, դրա անհրաժեշտությունը ինքնահաստատման խնդիր ունեցողների համար է»: Ինստիտուտում հրատարակման պատրաստվող հայոց պատմության քառահատորյակը՝ վաղնջական ժամանակներից սկսած, ազգային ռազմավարության նշանակություն է ունենալու (I հատորն արդեն լույս է տեսել): Գլխավոր նպատակը՝ ձեւավորել ազգային մշակված հայեցակարգ ոչ միայն գիտական շրջանակներում, այլեւ հասարակական գիտակցության մեջ: Խնդրո առարկա ուսումնասիրությունը կարեւոր ներդրում է հայեցակարգի ձեւավորման մեջ եւ պետք է մասնագիտական պատշաճ գնահատանքի արժանանա, նկատեց տնօրենը:
Քննարկվող նյութի նկատմամբ հետաքրքրությունը բավականին մեծ էր՝ ակտիվ հարցադրումներով: Քննարկման ավարտին, գրքի օրինակները բաժանվեցին ներկաներին. ինչպես իմացանք, հեղինակի սովորություններից մեկն է:
ՄԵԼԱՆՅԱ ԲԱԴԱԼՅԱՆ

ԽՐԻՄՅԱՆ ՀԱՅՐԻԿ

Մահվան 100-ամյակի առթիվ
Հայ եկեղեցու 125-րդ կաթողիկոս Խրիմյան Հայրիկը (Մկրտիչ Վանեցի) իր մահկանացուն կնքեց 100 տարի առաջ՝ 1907-ի հոկտեմբերի 29-ին, 87 տարեկան հասակում: Աճյունը ամփոփված է Էջմիածնի Մայր տաճարի մուտքի առաջ:
Հայ ժողովրդի մեծ երախտավոր, հասարակական-քաղաքական եւ հոգեւոր-մշակութային նվիրյալ գործիչ, խոհուն մտավորական ու գրող, Ամենայն հայոց կաթողիկոս Խրիմյան Հայրիկը ծնվել է 1820-ի ապրիլի 4-ին Վասպուրական նահանգի Վան քաղաքի Այգեստան թաղամասում: Սկզբնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում հորեղբոր՝ Խաչատուրի մոտ, որից հետո ուսումը շարունակել է Կտուց եւ Լիմ անապատների դպրոցներում:
1843-ին Խրիմյանը հաստատվում է Պոլսում. այստեղ Խասգյուղ թաղամասի դպրոցում աշխատում է որպես ուսուցիչ եւ հայրենասիրական ոգով դաստիարակում իր սաներին՝ նրանց մեջ վառելով հայրենասիրության հուրը: Եվ այդ հուրը ավելի լայն տարածելու, հայ գրականությունն ու մշակույթը աշխարհով մեկ սփռված հայերին հասու դարձնելու նպատակով հայրենանվեր երիտասարդ գործիչը սկսում է ճանապարհորդել հայաշատ վայրերում. լինում է Պարսկաստանում, Երուսաղեմում, Անդրկովկասում, Կիլիկիայում՝ ամենուրեք նպաստելով կրթության վեհ գործին:
1854-ին Խրիմյանը վերադառնում է իր հայրենի Վան քաղաքը եւ Աղթամար վանքում ձեռնադրվում է վարդապետ: Հիմնադրում է Վարագա վանքի Ժառանգավորաց գիշերօթիկ վարժարանը եւ դառնում վանքի վանահայրը: Նա ցանկանում էր Մխիթարյանների օրինակով տպարան հիմնել Վանում, գրքեր ու պարբերականներ հրատարակել: Սակայն հանդիպելով հետադիմական տարրերի դիմադրությանը, թողնելով Վանը, վերադառնում է Պոլիս: Այստեղ նրան հաջողվում է իրագործել իր ծրագիրը՝ հիմնում է տպարան եւ 1855-ին հրատարակում է «Արծվի Վասպուրական» հանդեսը, որը գրական ու մշակութային մեծ դեր խաղաց ոչ միայն Վանի ու Պոլսի, այլեւ ամբողջ հայ մտավորականության կյանքում: Հայրենասեր մտավորականի նպատակն էր տպարանն ու հանդեսը տեղափոխել հայրենի քաղաք, եւ դա նրան հաջողվում է:
Խրիմյանը ավելի հեռահար նպատակներ ուներ. 1860-ին այցելել է Արեւելյան Հայաստան՝ նպատակ ունենալով թեթեւացնել հայ գյուղացու վիճակը, ավելի լայնորեն տարածելու հայկական մշակույթը, բոցավառելու հայրենասիրության ջահը:
1863-ին Խրիմյանին շնորհվում է նաեւ Տարոնի հոգեւոր առաջնորդարանի պաշտոն եւ նշանակվում է Սուրբ Կարապետ վանքի վանահայր: Նա այստեղ էլ է հիմնադրել Նոր Ժառանգավորաց վարժարան եւ հիմնել է «Արծվիկ Տարոնո» երկշաբաթաթերթը, որոնց տնօրինությունը հանձնել է անվանի մտավորական Գարեգին Սրվանձտյանին:
1869-ին Էջմիածնում օծվել է եպիսկոպոս, իսկ հաջորդ տարին ընտրվել է Պոլսի հայոց պատրիարք՝ մնալով միշտ անարդարությունների, հարստահարության ու խավարի դեմ անհաշտ պայքարող՝ իր դեմ լարելով խավարամիտ հոգեւորականներին ու հարստահարողներին: «Պիտի դառնամ հայրենիքս», մի նամակում գրել է նա ու 1873-ին հրաժարվել պատրիարքությունից, զբաղվել գրական աշխատանքով:
Հայ ժողովրդի երախտավորն ու հասարակական-քաղաքական մեծ գործիչը նորից է դուրս գալիս քաղաքական ասպարեզ ու Ազգային ժողովի որոշմամբ գլխավորում է 1878-ի հունիսին Բեռլինի կոնգրեսին Հայկական հարցը ներկայացնող հայ պատվիրակությունը:
«Բարձր դռան» պարտավորության 16-րդ կետով Թուրքիան պարտավորվում էր բարելավել իր տարածքում ապրող հայերի վիճակը. ապահովել հայերի կյանքն ու կայքը: Թուրքիան պաշտոնապես պետք է ճանաչեր Օսմանյան կայսրության սահմաններում ՀԱՅԱՍՏԱՆ երկրի գոյությունը: Եվ... Բեռլինի կոնգրեսում ուժ ու թիկունք չունեցող Հայկական հարցը 16-րդ հոդվածից տեղափոխվեց 61-րդ անորոշ ու տարտամ հոդվածը, որը ոչինչ չտվեց հայերին: Այստեղ, ականատես լինելով մեծ տերությունների դիվանագիտական աճպարարությանը, հայ պատվիրակները համոզվում են, որ անտեղի են հայերի հույսն ու հավատը, որ քաղաքակրթությունն ու մարդասիրությունը լոկ դիմակ են... Եվ դառնացած ու հիասթափված, խոսքաշեն ու հումորի մեծ զգացում ունեցող Խրիմյանը գրեց. «Ուրիշ պատվիրակներ այնտեղ հարիսան երկաթե շերեփով էին վերցնում, իսկ մեր շերեփը թղթից էր»:
Խրիմյանին մնում էր հայերին համախմբել ու ազգային ազատագրական պայքարի կոչել: Նա վերադարձավ Վան, ընտրվեց Վանի հոգեւոր առաջնորդ եւ օգնություն կազմակերպեց Վանի սովյալներին, հիմնեց երկրագործական գիշերօթիկ վարժարան, եռանդուն մասնակցություն ցուցաբերեց Վանի «Սեւ խաչ» եւ Կարինի «Պաշտպան հայրենյաց» ազգային-ազատագրական գաղտնի կազմակերպությունների ստեղծմանն ու գործունեությանը: Բնականաբար, Խրիմյանի հայրենասիրական ու ազգանվեր նման գործունեությունը դուր չէր գալիս օսմանյան կառավարությանը, եւ 1883-ին նրան արտաքսում են Վանից նախ՝ Պոլիս, ապա՝ Երուսաղեմ:
Գնալով բարձրանում են Խրիմյանի հայրենանվեր գործունեությունն ու հեղինակությունը. 1890-ին ողջ հայությունը լայնորեն նշում է նրա ծննդյան 70-ամյակը: Այդ առթիվ «Մուրճ» ամսագիրը գրում է. «Նա այսօր, որպես եւ անցյալում, ամենահեղինակավոր, ամենապատկառելի, ամենավստահելի ներկայացուցիչն է այն գաղափարի, որ մի պատրիարքի դարձնում է Ներսես...»: Ահա թե ինչու Խրիմյանը մեծ ժողովրդականություն վայելեց եւ ամբողջ հայության կողմից մեծարվեց ՀԱՅՐԻԿ պատվանունով:
1892-ի մայիսի 5-ին Էջմիածնի Հոգեւոր խորհուրդը, իր բացակայությամբ, 72-ամյա Մկրտիչ Վանեցուն միաձայն ընտրում է Ամենայն հայոց կաթողիկոս՝ Խրիմյան Հայրիկ անվանակոչությամբ: Մեկ տարի անց, սեպտեմբերին Խրիմյանը ժամանում է Էջմիածին եւ օծվում է հայ եկեղեցու 125-րդ կաթողիկոս:
Այստեղ՝ մայր հայրենիքում, Վեհափառի համար արդեն բացվում է աշխատանքի լայն ասպարեզ. նրա առաջին գործն է լինում միաբանել Մայր աթոռը, վերացնել ներքին հակասությունները միաբանության ներսում, կարգի բերել եկեղեցական գործերը եւ միաժամանակ լրջորեն զբաղվել հոգեւոր ճեմարանի հոգսերով: Ճեմարանի նյութական ու տնտեսական միջոցները բարելավելու համար Վեհափառ հայրապետը բարեգործական ընկերություն է կազմակերպում, որի շնորհիվ բարելավվում է ուսանողների ու դասախոսների սոցիալական վիճակը, բարձրանում է դասախոսների աշխատավարձը, կրկնապատկվում է ուսանողների թիվը. ուսանողներ, որոնք վաղվա ուսուցիչները, գիտնականները եւ կրթված ու բանիմաց հոգեւորականները պիտի դառնային, որոնց կարիքը խիստ զգում էր ոչ միայն Հայաստանը, այլեւ դրսում՝ տարբեր երկրներում բույն դրած հայությունը:
Ճեմարանում ուսման որակը բարձրացնելու եւ ճեմարանը բարձրագույն կրթություն ստացած մասնագետներով ու գիտնականներով ապահովելու համար Վեհափառը բարձրորակ մասնագետների է հրավիրում Փարիզից, Բեռլինից, Մոսկվայի Լազարյան ճեմարանից ու Ներսիսյան դպրոցից: Խրիմյանի գահակալության 15 տարիներին ծաղկեց ու բարգավաճեց Գեւորգ Դ Մեծագործ կաթողիկոսի հիմնադրած (1874) ճեմարանը: Այստեղ աշխատանքի հրավիրվեց մտավորականների մի մեծ փաղանգ՝ Հրաչյա Աճառյանը, Կոմիտասը, Մանուկ Աբեղյանը, Հ. Հովհաննիսյանը, Գարեգին Հովսեփյանը, Լեոն, Մակար Եկմալյանը, Եղիշե Թադեւոսյանը, Կարա-Մուրզան, Տեր-Մինասյանը, Վարդգես Սուրենյանցը, Փանոս Թերլեմեզյանը, Մաղաքիա Օրմանյանը, Շավարշյանը, Քարամյանը, Ավդալբեկյանը եւ էլի շատ ուրիշներ:
Ճեմարանի դասախոսների մակարդակը բարձրացնելու նպատակով Խրիմյանը, շնորհիվ Մանթաշովի եւ այլ բարերարների հովանավորության, Եվրոպա, Պետերբուրգ, Մոսկվա եւ այլ քաղաքներ է գործուղում Կոմիտասին, Մ. Աբեղյանին, Տեր-Մինասյանին, Գ. Հովսեփյանին, Գեւորգ Չորեքչյանին, Շավարշյանին, Էդիլյանին եւ ուրիշների:
Ժամանակակիցների վկայությամբ ու բնորոշմամբ Խրիմյան Հայրիկը իրենից առաջ եղած հոգեւորականներից ամենախոհունն ու ամենաազգանվերն էր՝ գաղափարի ու ազատության ջահակիր՝ հայացքներով լուսավորիչ, գործունեությամբ ժողովրդանվեր ազգային գործիչ՝ լեզվով ճարտար ու կենդանի խոսքի անզուգական վարպետ՝ օժտված հումորի մեծ զգացումով:
Չնայած իր հոգեւորական բարձր պաշտոնին ու բազմազբաղ լինելուն, Հայոց Հայրիկի առաջին նպատակն էր ծառայել ազգի ազատագրական գործին: Այդ նպատակով նա 1895-ին մեկնել է Սանկտ Պետերբուրգ, ներկայացել է Նիկոլայ Երկրորդ ցարին եւ աջակցություն հայցել Արեւմտյան Հայաստանի բարենորոգումների իրականացման համար, 1895-96 թվերի հայկական ջարդերի ժամանակ խնդրագիր է ուղարկել ոչ միայն ցարական պաշտոնյաներին, այլեւ անձամբ Նիկոլայ ցարին՝ աղերսելով կոտորածները դադարեցնել տալու միջամտություն: Այդ ժամանակներում նա Էջմիածնում է տեղավորում թուրքական յաթաղանից մազապուրծ հայ գաղթականներին, հանգանակություն է կազմակերպում նրանց նյութապես օգնելու եւ Արեւելյան Հայաստանում բնակվելու համար:
Վեհափառը մի քանի անգամ դիմել է նաեւ ըմբոստ քայլերի. ցարական կառավարությունը 1903 թվի հունիսի 12-ին հրո վարտակ է արձակում հայ եկեղեցու ունեցվածքը բռնագրավելու մասին: Խրիմյանը կարգադրում է հայկական եկեղեցական թեմերին չենթարկվել ցարական կառավարության որոշմանը, նա համարձակություն ունեցավ խնդրագիր գրել ցարին հայկական դպրոցները վերաբացելու եւ ճեմարանը չփակելու վերաբերյալ, մերժեց Ստոլիպինի այն կարգադրությունը, ըստ որի Կովկասի բոլոր ժողովուրդները պետք է երդման բոլոր արարողությունները կատարեին ռուսերեն:
Հայրենանվեր Վեհափառը իր ազգանպաստ դժվարին ու քարքարոտ ճանապարհին առաջնորդվել է մի սեւեռուն ու ազգանվեր գաղափարով՝ ազատագրել Հայաստանը բռնատիրության ճիրաններից, աշխարհով մեկ սփռված հայերին հավաքել հայրենի ակութի շուրջը եւ ստեղծել այնպիսի պայմաններ, որ այլեւս հայը իր դրախտային ոստանից չհեռանա, ապրի ու արարի իր պապենական հողի վրա: Նա աշխատում էր նաեւ ամեն ինչ անել, որ հայ գեղջուկը հարկադրված չլինի թողնել իր սրբազան հողը եւ գնալ բախտ որոնելու օտար ափերում: Այդ նպատակով նա 1905-ի մարտի 10-ին հայրենասիրական մի կոնդակով ազգահավաքման, հայրենադարձության կոչ է անում աշխարհասփյուռ հայերին.
«Արի՛ք, պանդուխտ ու տարագիր հայք, եկե՛ք եւ փութացարո՛ւք հայրենի աշխարհի ձեր..., արի՛ք եւ շինեցե՛ք զավերակսն եւ բնակեցե՛ք ի նոսա, աճեցե՛ք եւ բազմացրո՛ւք եւ լցե՛ք զերկիրն, երկիրն զոր ետ Տեր հարց ձերոց...» (Խրիմյան Հայրիկ, Երկեր, Եր., 1992, էջ 13):
Խրիմյանը գիտությունն ու արվեստը սիրող եւ մարդուն ըստ ամենայնի գնահատող անհատականություն էր: Նրա գահակալության տարիներին իր հետ ճեմարանում աշխատող Հրաչյա Աճառյանը, Կոմիտասը, Մանուկ Աբեղյանը, Հովհաննես Հովհաննիսյանը իրենց հիշողություններում խոսում են նաեւ Հայրիկի մարդկային բարձր արժանիքների, առաքինությունների, խոսքի վարպետության եւ հումորի մասին՝ ընդգծելով ոչ միայն նրա անսահման հայրենասիրությունն ու ազգին նվիրված լինելը, այլեւ սերն ու հոգատարությունը ճեմարանի ուսանողների ու դասախոսների նկատմամբ:
Մկրտիչ Խրիմյանը ոչ միայն հասարակական-քաղաքական ու կրոնական խոշորագույն գործիչ էր, այլեւ ներհուն մտավորական ու բնաշխարհիկ գրող: Դեռեւս 1849-ին «Բազմավեպ» հանդեսը տպագրեց նրա գրական երախայրիքը. սրան հաջորդեցին «Հրավիրակ Արարատյան» (1850), «Հրավիրակ երկրին ավետյաց» (1851) չափածո ստեղծագործությունները: Առավել ժողովրդայնություն վայելեցին նրա «Վանգույժ» եւ «Հայգույժ» գործերը, առաջինում հեղինակը ողբում է Վանի հրդեհն ու կողոպուտը, երկրորդում՝ «վայրագ խուժերուն ձեռքեն հայոց անտեր ժողովրդի» կրած տառապանքները: 1876-ին լույս է տեսնում կյանք ու աշխարհ տեսած խոհուն փիլիսոփայի «Դրախտի ընտանիք» (ի պետս հայոց ընտանեաց), որտեղ երիտասարդ ընտանիքներին խորհուրդ է տրվում՝ ինչպես ընտանիք կազմել եւ ինչպես վարվել իրար նկատմամբ: 1894-ին լույս տեսած «Պապիկ եւ թոռնիկ» դաստիարակչական մեծ արժեք ունեցող երկը Խրիմյանի պատգամն է իր ժողովրդին՝ անթառամ պահել սերը հայրենի երկրի, նրա հողի ու ջրի նկատմամբ, երբեք չլքել այն, ինչքան էլ պայմանները սուղ լինեն: Այս հրաշալի աշխատությունն ունի նաեւ արդիական մեծ արժեք:
Հատուկ ընդգծենք, որ Ամենայն հայոց 130-րդ կաթողիկոս, նույնպես մեծատառով Մարդ ու դաստիարակ Վազգեն Ա-ի (Պալճյան) 1936 թվականին Բուխարեստի համալսարանի գրականության եւ փիլիսոփայության ֆակուլտետն ավարտելու ատենախոսության թեման էր «Խրիմյան Հայրիկը որպես դաստիարակ»:
Մեր խոսքն ավարտենք Սիամանթոյի հետեւյալ բնութագրմամբ՝ «Խրիմյան Հայրիկը պատմական այն դեմքերից է, որոնք իրենց ժամանակակիցների աչքում արդեն առանձնանում են որպես եզակի անհատականություն եւ որոնք հավերժ կապրեն իրենց ժողովրդի սրտում, ու նրանց պայծառ հիշատակը միշտ անմոռաց կմնա որպես գաղափարի ազատության ջահակրի»:
ԽԱՉԻԿ ԲԱԴԻԿՅԱՆ, Բանասիրական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր

«ԿՈՆԳՐԵՍԸ ՓՐԿԵՑ ՀՐԵԱՆԵՐԻ ՊԱՏԻՎԸ»

Ասում է իսրայելցի քաղաքական գործիչ Յոսի Սարիդը
«Իսրայելը եւ հայերը» խորագրի ներքո իսրայելական «Հաարեց» թերթը ուրբաթ օրը տպագրել էր «Մերեց» ընդդիմադիր կուսակցության ղեկավար, Հայոց ցեղասպանության ճանաչման համար ազնիվ պայքար մղող Յոսի Սարիդի հոդվածը «Այսօրվա ժխտումը վաղվա ցեղասպանությունն է» վերնագրով:
«Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձեւը Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատում քննարկման ներկայացնող կոնգրեսական Ադամ Շիֆը հրեա է: Հրեա ժողովուրդը պետք է շնորհապարտ լինի նրան այդ նախաձեռնության համար, քանի որ դրանով նա փրկեց հրեաների պատիվը Մ. Նահանգներում, Իսրայելում եւ ամենուր: Նա պահպանեց մեր մարդկային դիմագիծը ի հակադրություն ցինիկների եւ Հայոց ցեղասպանությունը հերքողների, բոլոր նրանց, ովքեր ամեն գնով ձգտում են օգուտ քաղել որպես հարատեւ զոհեր: Ադամ Շիֆը շարունակեց այն ճանապարհը, որ ընտրել էր մեկ այլ հրեա՝ Հենրի Մորգենթաուն, որը հայերի կոտորածների օրերին Մ. Նահանգների դեսպանն էր Թուրքիայում: Մորգենթաուն հայերի սպանդը բնութագրեց որպես «նորագույն պատմության մեծագույն հանցանք»: Կոնգրեսական Շիֆը եւս մեկ հրեայի աշակերտն է՝ Ֆրանց Վերֆելի, որն Իսրայել այցելելու ճանապարհին կանգ առավ Դամասկոսում ու այնտեղից հայտնեց հայ փախստական երեխաների սովալլուկ վիճակի եւ հայ ժողովրդի դաժան ճակատագրի մասին: Հենց այդ ժամանակ ծնվեց նրա «Մուսա լեռան 40 օրը» վեպը, որը ժամանակին նացիստները նետեցին խարույկի մեջ: 1918 թվականին Խայիմ Վայցմանի քարտուղար Սամուել Տալկովսկին գրել է. «Գոյություն չունի մեկ այլ ժողովուրդ, որն իր ճակատագրով այնքան մոտ լինի մեզ, որքան հայ ժողովուրդը»:
Սակայն հենց Իսրայելում այսօր կան հրեաներ, որոնք քիչ են հրեա, եւ սիոնիստներ՝ նվազ սիոնիստ, ու դրանց մեջ են պետական այրերն ու պաշտոնյաները: Մեկ այլ ժողովրդի ցեղասպանությունը ժխտելը պակաս նողկալի երեւույթ չէ, քան հրեական Հոլոքոսթի հերքումը: Ոչ միայն նողկալի է, այլեւ վտանգով լի: Այսօրվա ժխտումը վաղվա ցեղասպանությունն է», գրել է Յոսի Սարիդը:
Շարունակելով իր միտքը, նա վերստին շեշտում է 20-րդ դարասկզբին իրականացված ցեղասպանությունների մասին, փաստելով, որ թուրքերից առաջ դրա իրագործողները եղել են գերմանացիները. «1904-ին գերմանական բանակը ոչնչացրեց 100,000 նամիբիացիների, 1915-ին թուրքերը կոտորեցին 1,5 միլիոն հայերի: Եթե այն ժամանակ աշխարհը ոտքի ելներ նրանց պաշտպանելու, հրեական Հոլոքոսթը չէր լինի, անշուշտ, կկանխվեր: Սա ենթադրություն կամ գնահատական չէ, այլ՝ իրեղեն փաստ»: Սարիդն իր խոսքը հաստատում է Ադոլֆ Հիտլերի հայտնի խոսքերով, ասված՝ 1939-ի օգոստոսի 24-ին. «Ո՞վ է այսօր հիշում հայերի կոտորածները» վերջաբանով: Սարիդը ցավ է հայտնում, որ Իսրայելն իր շահերից ելնելով կանգնած է Հայոց ցեղասպանության մասին լռողների կողքին, մոռանալով, որ ժամանակին այդ նույն շահերով էր առաջնորդվում աշխարհը հրեաների հանդեպ: «Հաջորդ անգամ, երբ Ահմադինեժադը նորից կդառնա ու կհերքի Հոլոքոսթը ու մենք նորից կարտասվենք դրա համար, լավ կլինի, որ ինքնավստահ մեկը հանդգնի ասել. «Դուք ճիշտ եք, բայց մենք էլ ունենք մեր թուրքերը»:
Սարիդը ընդգծում է, որ հենց հրեաները, որպես Հոլոքոսթի զոհեր, պարտավոր են աշխարհի մի ծայրից մյուսը հասցնել ճշմարտությունը, քանի որ իրենց հետ կատարվածը կարող է կրկնվել կամ պատահել ուրիշների հետ՝ Ռուանդայում, Բոսնիայում, Կամբոջայում, Սուդանում: «Պետք չէ համեմատել ցեղասպանությունները ժողովուրդների տառապանքը ճանաչելու համար: Պետք է կարեկցել մյուսներին, այլ ոչ մենաշնորհ դարձնել կատարված ողբերգությունը»:
ՌՈՒԶԱՆ ՊՈՂՈՍՅԱՆ

ԲԱՆԱՁԵՎԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԴԻՄԱՑ ԱՆԿԱՐԱՆ PKK-Ի ԴԵՄ ՊԱՅՔԱՐՈՒՄ ՊԱՀԱՆՋՈՒՄ Է ՎԱՇԻՆԳՏՈՆԻ ՆԵՐԳՐԱՎՎԱԾՈՒԹՅՈՒՆԸ

Ժամանակավորապես հետ է կանչվել ԱՄՆ-ում Թուրքիայի դեսպանը
ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձեւի ընդունումը լայն արձագանք է գտել միջազգային մամուլում: Արձագանքները դեռեւս շարունակվում են: Աշխարհի առաջնակարգ լրատվամիջոցները բանաձեւի ընդունման հարցին մոտենում են թուրք-ամերիկյան հարաբերությունների տեսանկյունից, կանխատեսումներ են անում թուրքական հակազդեցության հնարավոր հետեւանքների մասին, անդրադառնում են Անկարայի զայրույթին, ընդգծելով բանաձեւի կասեցման Վաշինգտոնի ջանքերի անարդյունավետությունը:
Անկարայի զայրույթն արտահայտվել էր բանաձեւի ընդունման թուրքական արձագանքներում, ինչի մասին «Ազգը» տեղեկացրել է: Թուրքիայի արտգործնախարարության եւ կառավարության հայտարարությունից հետո, հոկտեմբերի 11-ի երեկոյան հայտարարություն է արել նաեւ վարչապետ Էրդողանը: Նա, համեմատելով ներկա բանաձեւը նախորդների հետ, նշել է. «2000-ի համանման բանաձեւն անցել էր ձայների 38 կողմ, 12 դեմ, 2005-ին՝ 40 կողմ, 7 դեմ հարաբերակցությամբ, իսկ 2007-ի հոկտեմբերի 10-ին անցավ 27 կողմ, 21 դեմ հարաբերակցությամբ, որը դրական տեղաշարժ է: Սակայն հարցի էությունը քվեարկությամբ չի սահմանափակվում, դա հետեւանքներ է ունենալու: ԱՄՆ-ը վնասելու է տարածաշրջանային գործընկերոջ հետ իր համատեղությունը, իսկ Հայաստանը զրկվելու է ապագայի հույսերից: Թեեւ դրանից սփյուռքը կօգտվի, սակայն Հայաստանին զոհաբերելու գնով»:
«Ինջիռլիքը» փակելո՞ւ եք» հարցին Էրդողանը պատասխանել է. «Մենք շարունակելու ենք պայքարը, որ բանաձեւը քվեարկության չդրվի Ներկայացուցիչների պալատի լիագումար նիստում: Ունենք հակաքայլերի հնարավորություն: Դեռեւս վաղ է դրանց մասին խոսելը, կանդրադառնանք այն ժամանակ, երբ հայտնի կդառնա վերջնական արդյունքը»: Այնուհետեւ նա ասել է, որ աշխարհում ԱՄՆ-ի դերը որոշիչ է, նա Թուրքիայի հետ ռազմավարական դաշինք ունի, հետեւաբար ցեղասպանության վերաբերյալ նրա որոշումն էապես կտարբերվի Արգենտինայի, Կանադայի կամ Ֆրանսիայի որոշումից:
Նույն օրը հայտարարությամբ հանդես է եկել նաեւ Վաշինգտոն գործուղված Թուրքիայի ազգային մեծ ժողովի պատվիրակության անդամ, Ժողովրդա-հանրապետական կուսակցության պատգամավոր եւ նախկին դեսպան Շուքրյու Էլեքդաղը:
Նա ասել է, որ ԱՄՆ-ում բանաձեւի ընդունումը կխրախուսի այլ երկրներին, ավելացնելով. «Կան երկրներ, որոնք սպասում են տվյալ բանաձեւի անցկացմանը, ինչի դեպքում այս գործընթացը լուրջ զարգացում կապրի: Ներկա պահին (Հայոց ցեղասպանությունը) ճանաչող երկրների թիվը 18 է: Եթե դա ԱՄՆ-ում ճանաչվի, ապա այդ ցուցանիշը կդառնա 36, 40»:
Դրան է հետեւել պատվիրակության մեկ այլ անդամի, «գորշ գայլերի» քաղաքական կազմակերպության՝ Ազգայնական շարժում կուսակցության պատգամավոր Գյունդուզ Աքթանի հայտարարությունը. «Բանաձեւի ընդունմամբ Թուրքիան դիրքեր կորցրեց, սակայն բուն կորուստը Հայաստանն է կրել: Չնայած Հայաստանի սեւ քարոզչությանը, Թուրքիան շարունակում է նրա նկատմամբ հանդուրժողականություն ցուցաբերել, պետք է վերանայել այս դիրքորոշումը»:
Պատվիրակության ղեկավար Էգեմեն Բաղըշը, որը ներկայացնում է իշխող «Արդարություն եւ բարգավաճում» կուսակցությանը, բանաձեւի ընդունման առնչությամբ ասել է. «Թուրքիայի հետ հարաբերությունների մակարդակը պահպանելու համար ԱՄՆ-ի վարչակարգը, Սպիտակ տունը, Պետքարտուղարությունն ու Պենտագոնը դեռեւս չեն սպառել իրենց հնարավորությունը: Նրանք կարող են որոշակի քայլեր կատարել PKK-ի ահաբեկչության դեմ պայքարի հարցում: Մեզ հարվածում են ոչ թե բանաձեւի բովանդակությունը պարունակող թղթի կտորները, այլ PKK-ի կրակոցներն ու հրթիռները»:
Նա պատասխանելով կոնգրեսական Բրեդ Շերմանի խոսքերին առնչվող հարցին, թե Անկարան մի քանի օր եւս կշարունակի զայրանալ, ապա կհանգստանա, ասել է. «Թեեւ ոմանք ասում են, որ Անկարան երկու օրում կմոռանա այս ամենը, այնուամենայնիվ, պատասխան ենք տալու: Դրա բնույթը Անկարան կորոշի: Եթե բանաձեւն անցնի Ներկայացուցիչների պալատում եւս, ապա անպայման պատասխան կստանան»:
Վարչապետ Էրդողանի եւ թուրքական պատվիրակության անդամների վերոհիշյալ հայտարարությունից պարզ է դառնում, որ Անկարան ջանքերը կենտրոնացնում է բանաձեւի քվեարկությունը Ներկայացուցիչների պալատի լիագումար նիստում կասեցնելու վրա, փորձելով հանձնաժողովում դրա ընդունումը փոխհատուցել PKK-ի հետ պայքարում ԱՄՆ-ի ակտիվ ներգրավվածությամբ:
Մինչ ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշը հույս է հայտնում, որ Հայոց ցեղասպանության բանաձեւը չի մտնի Ներկայացուցիչների պալատի օրակարգ, պետքարտուղար Կոնդոլիզա Ռայսն այդ ուղղությամբ ջանքեր չխնայելու խոստում է տալիս վարչապետ Էրդողանին, իսկ պաշտպանության նախարար Ռոբերտ Գեյթսը մեկ անգամ եւս Կոնգրեսին զգուշացնում է բանաձեւի անցկացման բացասական հետեւանքների մասին, Անկարան խորհրդակցության համար ժամանակավորապես հետ է կանչում ԱՄՆ-ում Թուրքիայի դեսպան Նաբի Շենսոյին: Այս ամենը սակայն չի խանգարում Ներկայացուցիչների պալատի նախագահ Նենսի Փելոսիին, որ Ռայսի եւ Գեյթսի համատեղ նամակին ի պատասխան հայտարարի Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձեւը մինչեւ նոյեմբերի 22-ը քվեարկության դնելու իր պատրաստակամության մասին:
Փելոսին դեմոկրատական թեւի ներկայացուցիչ է, այսինքն՝ նախագահ Ջորջ Բուշի հանրապետական վարչակարգին ընդդիմադիր: Նույնը պետք է ասել նաեւ Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Շերմանի մասին, որը նշել էր. «Անկարան մի քանի օր եւս կզայրանա, ապա կմոռանա»: Ի տարբերություն նրանց. «Ճշմարտություն է 1915-ի սարսափելի իրադարձությունների իրագործումը, որոնց ընթացքում մեկուկես միլիոն անմեղ հայեր սպանվել են կամ ենթարկվել տեղահանության: Յուրաքանչյուր պետություն, ներառյալ ԱՄՆ-ը, պետք է տեր կանգնի սեփական պատմության մութ էջերին եւ անկեղծորեն հաշտվի դրանց հետ» խոսքերի հեղինակ Դանիել Ֆրիդը դեմոկրատական չէ, այլ պետքարտուղարի օգնական: Ավելին, նա այս խոսքերն ասել է բանաձեւի կասեցման առաջադրանքով Վաշինգտոն գործուղված թուրքական պատվիրակության անդամներին:
Կասկածից վեր է, որ Ֆրիդն իբրեւ պետքարտուղարի օգնական արտահայտում է պետքարտուղարության տեսակետը, իսկ վերջինը՝ պաշտոնական Վաշինգտոնի: Այլ կերպ, որքան էլ Բուշը, Ռայսը եւ Գեյթսը ջանքեր գործադրեն բանաձեւի հետագա ընթացքը կասեցնելու ուղղությամբ եւ այդ մասին վստահեցնեն Անկարային, այնուամենայնիվ, ակնհայտ է Վաշինգտոնի հաստատակամությունը պատմության մութ էջերի հետ հաշտվելու Թուրքիային ներկայացրած պահանջում: Թերեւս այդ հաստատակամության գիտակցությամբ է, որ Թուրքիան ցեղասպանության բանաձեւի ճանաչման փոխարեն Վաշինգտոնից պահանջում է ակտիվ ներգրավվածություն PKK-ի դեմ պայքարում:
Հյուսիսային Իրաքում իրագործվող քրդական ծրագրի տրամաբանությունը հակասում է փոխհատուցման թուրքական տրամաբանություններին: Դա նշանակում է, որ բանաձեւը կհաստատվի նաեւ Ներկայացուցիչների պալատի լիագումար նիստում, որին, ամենայն հավանականությամբ, կնպաստի Նենսի Փելոսին: Այդ առումով խիստ խորհրդանշական է Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի հոկտեմբերի 10-ի նիստն Ամենայն հայոց Գարեգին Բ կաթողիկոսի տերունական աղոթքով բացելու Նենսի Փելոսիի նրբազգաց նախաձեռնությունը:
ՀԱԿՈԲ ՉԱՔՐՅԱՆ

ՈՎ Է ԽԱԽՏՈՒՄ ԿԱՐՍԻ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐԸ

1921-ի հոկտեմբերի 13-ին կնքվեց Կարսի հայտնի պայմանագիրը, որը փաստորեն մինչ օրս գոյություն ունեցող միակ միջպետական համաձայնագիրն է, որն այսպես թե այնպես կարգավորում է հայ-թուրքական հարաբերությունները: Սակայն Թուրքիան պնդում է, որ իբր թե պաշտոնական Երեւանը հրաժարվում է ճանաչել Կարսի պայմանագիրը եւ տարածքային պահանջներ է ներկայացնում Թուրքիային: Վերջինս իր այս տեսակետը նույնիսկ ներկայացրել է արտգործնախարարության ինտերնետային կայքում, հայկական հարցի վերաբերյալ իր հարց ու պատասխաններում, որտեղ սակայն նշված չէ թեկուզ մի դեպք, երբ հայաստանյան որեւիցե պաշտոնյա երբեւէ հայտարարած լինի Կարսի պայմանագրից հրաժարվելու մասին:
Կարող ենք պնդել, որ պաշտոնական Անկարայի համար, այսպես կոչված, «Կարսի պայմանագրի» հարցը իրականում մտացածին խնդիր է, որը «ստեղծվել» է արդարացնելու համար սեփական, ոչ հեռատես քաղաքականությունն իր անմիջական հարեւանի նկատմամբ: Թուրքերի պնդումները, թե հայկական կողմը, մերժելով Կարսի պայմանագիրը, չի ճանաչում նաեւ հայ-թուրքական ընդհանուր սահմանը, նույնպես զուրկ է տրամաբանությունից: Պաշտոնական Երեւանը երբեք հանդես չի եկել սահմանների փոփոխման մասին հայտարարություններով, իսկ հղումները, թե մեր սահմանադրության մեջ Արարատ սարը հայտարարված է պետական խորհրդանիշ եւ դրանով եզրակացություններ են անում, որ սա պաշտոնապես տարածքային պահանջատիրության վկայություն է, ոչ այլ ինչ է, քան հիվանդ երեւակայության մտավարժանք: Նման տրամաբանությամբ կարելի է պնդել, որ թուրքական դրոշի վրա պատկերված կիսալուսինը Լուսնի նկատմամբ հավակնությունների նշան է:
Անդրադառնալով այդքան շահարկված Կարսի պայմանագրին, կարող ենք հարց տալ, արդյոք այն միջազգայի՞ն փաստաթուղթ է եւ ունի՞ միջազգային օրենքի ուժ: 1921-ին Կարսի պայմանագիրը կնքվել է երկու, այդ պահին աշխարհի տերությունների կողմից միջազգայնորեն չճանաչված սուբյեկտների` քեմալական Թուրքիայի եւ Խորհրդային Հայաստանի միջեւ: Գաղտնիք չէ նաեւ, որ Կարսի պայմանագրի համար հիմք է ծառայել Մոսկվայի պայմանագիրը, կնքված նույնպես չճանաչված պետությունների` Խորհրդային Ռուսաստանի եւ Թուրքիայի միջեւ: Նկատենք, որ պայմանագիրը կնքած երկրներից մեկը` Խորհրդային Հայաստանը, այդպես էլ երբեք չճանաչվեց միջազգային կառույցների կողմից որպես առանձին պետական միավոր: Ինչ վերաբերում է Թուրքիային, ապա Կարսի պայմանագրի 2-րդ հոդվածում հատուկ նշված է, որ «Թուրքիա հասկացության տակ այստեղ նկատի են առնվում այն տարածքները, որոնք ներառված են 1920-ի հունվարի 28-ի Կ. Պոլսում օսմանյան խորհրդարանի ընդունած «Ազգային ուխտում»»: Այստեղից կարող ենք եզրակացնել, որ Թուրքիա հասկացությունն այն աստիճան անորոշ էր, որ Կարսի պայմանագիր կնքողները հատուկ հոդվածով բացատրում էին, թե որ տարածքների վրա է սփռվում այսպես կոչված Թուրքիա պետությունը: Սակայն չնայած այս ամենին, հայ-թուրքական հարաբերությունները կարգավորող միակ փաստաթուղթը մնում է Կարսի պայմանագիրը, որի դրույթների առաջին խախտողները, հենց Թուրքիան ու նրա դաշնակից Ադրբեջանն են: Այսպես, պայմանագրի 5-րդ հոդվածի համաձայն Նախիջեւանում ստեղծվում է ինքնավարություն: Ներկայիս Ադրբեջանը լուծարելով այս ինքնավարությունը կոպտորեն խախտել է պայմանագրի այս դրույթը, հասկանալի է, որ Թուրքիան այս ամենը չտեսնելու է տալիս:
Սակայն ամենակարեւորն այն է, որ պաշտոնական Անկարայի կողմից այդքան չարչրկված Կարսի պայմանագրում խոսք անգամ չկա Նախիջեւանի նկատմամբ Թուրքիայի հովանավորության իրավունքների մասին: Իսկ հենց սա է այն հիմնական գաղափարը, որից էլ կառչած Անկարան ամեն անգամ շեշտում է Կարսի պայմանագրի մասին, որպես մի փաստաթղթի, որն իբր թե նրան իրավունք է տալիս խառնվելու Նախիջեւանի վերաբերյալ հնարավոր զարգացումներին: Նախիջեւանի նկատմամբ թուրքական հովանավորության մասին խոսք չկա նաեւ Մոսկվայի պայմանագրում, որի հիման վրա էլ ստեղծվել էր Կարսի պայմանագիրը, այնտեղ միայն խոսվում է, որ Ադրբեջանը իրավունք չունի այն (Նախիջեւանը) զիջել երրորդ կողմին: Այսինքն՝ ի տարբերություն Մոսկվայի, Կարսի պայմանագրում չի ամրագրվում նաեւ այն երրորդ կողմին զիջելու գաղափարը: Այսպիսով կարող ենք ասել, որ եթե կա մի որեւիցե երկիր, որը խախտել է Կարսի պայմանագրի «նախիջեւանյան» հոդվածները, ապա դա Ադրբեջանն է: Այս փաստաթուղթը անդրադառնում է նաեւ երկկողմ դիվանագիտական եւ սահմանային խնդիրներին: Այսպես, պայմանագրի 17-րդ հոդվածի հիման վրա կողմերի միջեւ 1922-ի հունիսին կնքվել է երկաթգծի աշխատանքի կանոնակարգման մասին կոնվենցիա, որը նույնպես թուրքական կողմի պատճառով չի գործում: Չի գործում նաեւ 19-րդ հոդվածի` հյուպատոսական հարաբերությունների հաստատման մասին դրույթը, որը նույնպես միակողմանի կերպով խախտվում է պաշտոնական Անկարայի մեղքով: Ավելացնենք նաեւ, որ ներկայումս Թուրքիան, անդրադառնալով ղարաբաղյան հիմնահարցին, ժամանակ առ ժամանակ հիշատակում է նաեւ Կարսի պայմանագիրը: Իրականում թե՛ Մոսկվայի եւ թե՛ Կարսի պայմանագրերում ոչ մի հիշատակում չկա Լեռնային Ղարաբաղի մասին:
Ինչեւէ, անդրադառնալով Կարսի պայմանագրի հարցին եւ դրա շուրջը պաշտոնական Անկարայի ժամանակ առ ժամանակ բարձրացրած աղմուկին, կարող ենք ասել, որ ինչպես Հայաստանի շրջափակումը եւ հրաժարումը դիվանագիտական հարաբերություններ հաստատելուց, այնպես էլ Կարսի պայմանագրի կրկնակի վավերացման պահանջի առաջադրումը միջազգային բոլոր օրենքների եւ Հայաստանի Հանրապետության ու նրա քաղաքացիների իրավունքի կոպտագույն խախտում է: Եվ այս վիճակի ողջ զավեշտն այն է, որ Կարսի պայմանագրի վերահաստատումն է պահանջում մի երկիր, որն ինքն է խախտում այդ պայմանագիրը, չկատարելով դրա հիմնական դրույթները, ավելորդ լարվածություն ու սպառնալիք ստեղծելով ողջ տարածաշրջանի համար:
ԱՐՄԵՆ ՄԱՆՎԵԼՅԱՆ

Wilsonian Armenia can be Realized

YEREVAN (Armenpress)--"The true frontiers between Armenia and Turkey have been and remain to be the borders determined by Woodrow Wilson," former Armenian Ambassador to Canada Ara Papian said in an interview with Armenpress. "There is no other legal document setting the borders between the two countries," said Papian who first presented Woodrow Wilson's legacy about a year ago. According to Wilson's decision, Armenia's jurisdiction spread over the provinces of Van, Bitlis, Erzrum and Trapizon--all in all 103,599 square kilometers. Although his first speeches on Wilson's decision were very interesting, many did not believe it could be realized. Nevertheless, the meetings in Armenia and abroad over the past year are already yielding results. According to Papian, many responses have been received from both Armenia and abroad; parliamentary and non-parliamentary forces, including the Armenian Revolutionary Federation, have shown interest in the issue. Papian is confident that sooner or later, Armenia will be able to restore its rights de jure on territories comprising part of the 1918 Republic of Armenia. The diplomat attaches great importance to the maturity of the idea and the growing consciousness among Armenian society of their rights. This he believes will in turn exert influence on political structures. Practical steps to encourage a decision can be taken later, he said. The rights of Armenian People over the territories bestowed by Wilson can be restored through the UN Security Council, the International Court of Hague or the US Courts, said Papian.

H.Res.106 to be brought to House floor before November 16

/PanARMENIAN.Net/ The U.S. House of Representatives Majority Leader, Steny Hoyer said he expects the House to pass the Armenian Genocide Resolution, H.Res.106 before Nov. 16, when Congress is slated to recess for the year. Hoyer and Speaker Nancy Pelosi, appearing today on separate news shows, said the threat of Turkish reprisals would not stop the vote. “I said if it passed the Committee that we would bring it to the floor,” Pelosi said on ABC’s This Week program. Hoyer, a Maryland Democrat, said on Fox News Sunday that he raised the issue repeatedly with Turkish leaders during his 26 years in Congress and “never once” did they say “this is the right time.” He said that he and Pelosi met with the Turkish ambassador to remind him that the two countries are allies. Pelosi, a California Democrat, said she has had no appeal from President George W. Bush to block the vote. “We’ve never had a conversation about it,” she said. “I’ve heard from the Secretary of State and others in the administration, but I’ve never heard from the President.”“This resolution is one that is consistent with what our government has always said about what has happened - what happened at that time,” Pelosi said. “It is non-binding. It is a statement made by 23 other countries. We would be the 24th,” she said, Bloomberg news agency reports.

Թուրքիայի հակազդեցությանն այս խոսքերով է արձագանքել կոնգրեսական Շերմանը

Ինչպես եւ ենթադրվում էր, երեկ ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովը ձայների 27 կողմ, 21 դեմ հարաբերակցությամբ ընդունել է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձեւը: Ենթադրելի էր նաեւ բանաձեւի ընդունմանը պաշտոնական Անկարայի, ինչպես նաեւ Թուրքիայի քաղաքական, հասարակական շրջանակների հակազդեցությունը: Մնում է սպասել Թուրքիայի հրեական համայնքի հակազդեցությանը, որովհետեւ հանձնաժողովում բանաձեւի քվեարկության նախօրյակին այս համայնքը «Վաշինգտոն փոստ» եւ «Վաշինգտոն թայմս» թերթերին տված վճարովի հայտարարությամբ զգուշացրել էր հանձնաժողովին, որ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին Օսմանյան կայսրությունում հայերի սպանություններն ու տեղահանությունն ընդամենը ողբերգություն էին եւ որեւէ լուրջ պատմաբան պատշաճ չի համարում ցեղասպանություն արտահայտության կիրառումն այդ իրադարձությունների համար:
Ավելին, Թուրքիայի հրեական համայնքը հարկ էր համարել հանձնաժողովին հիշեցնել. «Հրեաների ցեղասպանությունը որպես այդպիսին բնութագրվել է ոչ թե տարբեր խորհրդարանների հռչակագրերի, այլ շատ զորեղ պատմական փաստերի հիման վրա»: Ի դեպ, այդ մասին հոկտեմբերի 10-ի համարում գրել էր «Միլիեթ» թերթը:
Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նիստը տերունական աղոթքով բացել է Ամենայն հայոց կաթողիկոս Գարեգին Բ Ներսիսյանը, ընդ որում, ինչպես թուրքական մամուլում է նշված, Ներկայացուցիչների պալատի նախագահ Նենսի Փելոսիի անձնական նախաձեռնությամբ: Նիստին ներկա է եղել նաեւ Թուրքիայի ազգային մեծ ժողովի պատվիրակությունը, որի ղեկավար Էգեմեն Բաղըշը բանաձեւի քվեարկության ավարտին հայտարարել է. «Հիմա արդեն մեր առաջնահերթ խնդիրը բանաձեւի մուտքը Ներկայացուցիչների պալատի օրակարգ արգելելն է»:
Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձեւի ընդունմանն ափսոսանքով է արձագանքել ԱՄԱ-ում Թուրքիայի դեսպան Նեբի Շենսոյը: Դրան է հետեւել արտգործնախարարության հայտարարությունը, որտեղ «անփառունակ» է համարվել արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի որոշումը, որոշման առնչությամբ հանձնաժողովը մեղադրվել է անպատասխանատու վերաբերմունքի մեջ եւ նշվել է, որ Անկարան ամենայն բծախնդրությամբ գրանցել է այս կողմնակալ եւ միտումնավոր մոտեցումը:
Թուրքական կառավարությունը հաղորդագրությամբ խստագույնս դատապարտել է Հայոց ցեղասպանության ճանաչման բանաձեւի ընդունումը, ընդգծել է, որ չի կարելի թուրք ազգին ամբաստանել այնպիսի մեղադրանքով, որը նա պատմության մեջ երբեւէ չի գործել եւ ավելացրել է. «Դեռեւս շարունակում ենք հուսալ, որ Ներկայացուցիչների պալատը ողջամտություն կդրսեւորի եւ ընթացք չի տա բանաձեւին: Ակնհայտ է այն պատասխանատվությունը, որը պատմության առջեւ կրում են Ներկայացուցիչների պալատի բոլոր անդամները, առավել եւս նախագահը: Անելու ենք այն, ինչ անհրաժեշտ է ապահովելու համար բանաձեւի ձախողումը Ներկայացուցիչների պալատի լիագումար նիստում»:
Թուրքիայի արտգործնախարարության հայտարարության եւ կառավարության հաղորդագրության մեջ միաժամանակ նշվել են ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշի, պետքարտուղար Կոնդոլիզա Ռայսի եւ պաշտպանության նախարար Ռոբերտ Գեյթսի՝ բանաձեւը կանխարգելելու նպատակով գործադրած ջանքերը:
Բանաձեւն ընդունելու առնչությամբ Ներկայացուցիչների պալատի հանձնաժողովին դատապարտել է նաեւ Թուրքիայի նախագահ Աբդուլլահ Գյուլը, ընդգծելով. «Ցավոք, Միացյալ Նահանգներում քաղաքական որոշ գործիչներ, անտեսելով ողջամտության կոչերը, փորձեցին մեծ առաջադրանքները դարձնել գործիք ներքաղաքական փոքր խաղերի համար եւ զոհաբերել դրանք: Սա ԱՄՆ-ի պես գերհզոր միջազգային ուժի ներկայացուցիչներին վայել արարք չէ: Հանձնաժողովի վերջին որոշումը նախորդների պես որեւէ արժեք չունի թուրք ժողովրդի համար»:
Ներկայացուցիչների պալատի հանձնաժողովում բանաձեւի ընդունմանը լայնորեն արձագանքել է նաեւ միջազգային մամուլը, մասնավորապես ուշադրություն հրավիրելով այն հանգամանքի վրա, որ դրա նախօրյակին 13 զինծառայողի սպանությունը Թուրքիայում գագաթնակետին էր հասցրել PKK-ի նկատմամբ թուրքական հասարակության զայրույթը, հետեւաբար Բուշի վարչակարգը դժվարանում է կանխել Թուրքիայի հնարավոր ներխուժումը Հյուսիսային Իրաք, բանաձեւը խիստ զայրացրել է Անկարային, ինչը վտանգում է վերջինի հետ Վաշինգտոնի հարաբերությունները:
«Ինդիփենդենթն» իր հերթին հիշեցրել է քվեարկության նախօրյակին Վաշինգտոն գործուղված թուրքական պատվիրակության մասին եւ նշել, որ բանաձեւի դեմ լոբբիստական գործունեություն ծավալելու նպատակով ամսական 300 հազար դոլար էր ծախսում ԱՄՆ-ում Թուրքիայի դեսպանությունը: Ինչ վերաբերում է թուրքական թերթերին, ապա դրանցից բանաձեւի ընդունմանը որպես առաջնորդող լուր անդրադարձել է «Փոստա» թերթը՝ «Հիմա էլ «ցեղասպանության» դաշույն Ամերիկայից», «Վաթանը»՝ «Դրա համար հաշիվ են տալու», «Ջումհուրիեթը»՝ «ԱՄՆ-ը տեղի տվեց հայկական լոբբիին» վերնագրերով, մյուսներն առաջնահերթ նշանակությամբ արձագանքել են վարչապետ Էրդողանի՝ Հյուսիսային Իրաքում ռազմական գործողություններ ծավալելու համար Մեջլիսից արտոնություն խնդրելու հայտարարությանը:
Էրդողանի այս հայտարարությունը փաստորեն հաստատում է Անկարայի զայրույթի վերաբերյալ «Ինդիփենդենթի» հետեւությունը: Սակայն Մեջլիսից արտոնություն ստանալը, այն էլ՝ պայմանավորելով բանաձեւի ընդունման փաստով, մեկ բան է, իսկ Հյուսիսային Իրաք ներխուժելը՝ մեկ այլ: Իրաքում տեղակայված ամերիկյան զորքերին «Ինջիռլիքի» ռազմաբազայից կատարվող տեխնիկական մատակարարումների դադարեցումը՝ նմանապես, այն առումով, որ թուրքական մամուլում, մասնավորապես «Ենի շաֆաքում», արդեն շրջանառվում են այս բազան Լիբանան տեղափոխելու Վաշինգտոնի պատրաստակամության մասին լուրերը:
Այլ կերպ, Ներկայացուցիչների պալատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովում Հայոց ցեղասպանության բանաձեւի ընդունման համար Թուրքիան կկարողանա ԱՄՆ-ին հակազդել այնքան, որքան կարողացավ Ֆրանսիային, երբ այդ պետությունը Հայոց ցեղասպանության ուրացումը քրեորեն պատժելու օրենք ընդունեց: Այսինքն՝ Հյուսիսային Իրաք ներխուժելու թուրքական սպառնալիքներն արտահայտում են Անկարայի՝ Հայոց ցեղասպանության վերոհիշյալ բանաձեւից բխող զայրույթը, ինչի հետեւանքով դրանք վերածվում են շանտաժի: Մինչդեռ ամերիկացիները որպես կանոն շանտաժին տեղիք չեն տալիս: Այդ առումով, ինչպես երեկվա համարում գրել է «Ֆայնենշըլ թայմսը», ուշագրավ է թուրքական զայրույթի առնչությամբ Կալիֆոռնիայից դեմոկրատ կոնգրեսական Բրեդ Շերմանի դիտարկումը. «Անկարան մի քանի օր էլ կշարունակի արտահայտել իր զայրույթը, ապա կմոռանա դրա մասին»:
ՀԱԿՈԲ ՉԱՔՐՅԱՆ

U.S. House of Representatives to vote on H.Res.106 till yearend

/PanARMENIAN.Net/ Speaker of the U.S. House of Representatives, Nancy Pelosi (D-CA) said she will not back down to Turkish and White House pressure and intends to bring the Armenian Genocide resolution (H. Res. 106) to the floor for a vote by the full House, the Armenian Assembly of America reported.The announcement from Pelosi came one day after the resolution was approved by a bi-partisan majority of the House Foreign Affairs Committee. "We applaud Speaker Pelosi for standing firm on her commitment to history and truth," said Armenian Assembly Executive Director Bryan Ardouny. "The opponents of this common-sense resolution - including the White House and the Turkish government and its army of lobbyists - have thrown every excuse at the resolution trying to create a political tsunami to prevent a vote. The entire Armenian-American community stands united with Speaker Pelosi and commends her for standing firm in the face of this alarmist drumbeat and outright blackmail by Turkey and its deniers. We know we have the support to pass it into law and I look forward to the full House going on record on this critical issue that has been neglected for far too long."Regarding Turkey’s recall of their ambassador to the U.S. in response to the House Foreign Affairs Committee’s vote affirming the Armenian Genocide, Ardouny said, "The House demonstrated yesterday that they won't allow the war in Iraq to be used as leverage against them. Members of Congress stood up against those pressure tactics by affirming the Armenian Genocide and we’re encouraged by the fact that Speaker Pelosi went on the record today in defense of the truth."

La Stampa: “march of death” for hundreds of thousand of Armenians in 1915-1918 was Genocide

/PanARMENIAN.Net/ “Two problems painfully press on the image and stability of present-day Turkey, born 84 years ago as result of Kemalist revolution. These are the past, which doesn’t want to fade, and the present, which threatens. The past returns again and again, casting a black shadow of mass killings of Armenians during World War I, on Ankara. The present threatens with rebellious and belligerent Kurdish minority,” says an article titled “Armenians – apple of discord between Bush and Turkey” published in La Stampa Italian newspaper.“The cruel past and alarming present tend to unite, forming a crisis which can call into question Turkey’s traditional strategic ties with the U.S. and NATO. In addition, the current dissension with Washington and Paris can block Turkey’s thorny path toward the European Union. An explosive and critical mass is being accumulated in Europe-aspired Turkey. And on the top of this mass appears one word – Genocide, the tabooed and defamatory word. This awful word has pealed in the Democrat-dominated U.S. Congress as a final verdict that cannot be appealed. This word has come to define the Armenian “marches of death” that extended from the Anatolian northeast to Syrian deserts in 1915-1918. The Ottoman Empire had no mercy on children, women and old people. This slaughter is described in historical documents, bulletins, testimony of witnesses, novels by Franz Werfel and recently shot films,” the article says. “Many historians say it was the first genocide of the 20th century, maybe because Young Turks, redial reformators and patriots, their powerful military heirs and secular governments controlled by them, never recognized the fact of the Genocide. They always denied this terrifying word and chilling statistics which stubbornly reminded of 1 million 800 thousand killed Armenians. They kept on insisting that the casualties reached 200 thousand only as result of the chaos inherent to war. Since those times, the Turkish authorities have followed state historical revisionism. The incumbent Erdogan and Gul-led Islamist government is not an exception,” La Stampa reports.

Turkey wrangles with US: Resolution in exchange for PKK

/PanARMENIAN.Net/ A delegation of Turkish members of parliament, who were in Washington to lobby against the Armenian Genocide Resolution, warned on October 11 that the US-Turkish alliance could suffer serious damage unless Washington made a goodwill gesture, such as adopting a much tougher stance toward the PKK, a Kurdish terrorist organization. "The only remedy of yesterday’s mistake is concrete cooperation in the fight against the PKK," said Egemen Bagis, an MP and foreign policy advisor to Turkish Prime Minister Recep Tayyip Erdogan. "I don’t know of any other option that can somehow soften the hearts of 72 million Turks.""Some members of the US Congress yesterday wanted to play hardball," he continued. "I can assure you that Turkey can play hardball. Our experience of having a state is 1,000 years old. The ball is in your court, and you have to show us that Turkey matters. Show us on the PKK, show us on bringing this to the floor or not bringing this to the floor, or other issues."Asked if the PKK-for-genocide-resolution trade might be the strategy before the full House vote, another parliamentarian, Gunduz Aktan, said, "We don’t know yet, but that is a possibility, that is a real possibility." The Turkish MPs declined to speculate on what specific action Ankara would seek from Washington regarding the PKK issue. Meanwhile, Turkish leaders in Ankara were infuriated by the House committee vote. "This unacceptable decision of the committee, like similar ones in the past, is not regarded by the Turkish people as valid, or of any value," the Anatolia news agency quoted President Abdullah Gul as saying. Turkish officials indicated that the ambassadorial recall would be temporary.Bush administration officials said immediately after the vote that they will continue to work to oppose the resolution. "The administration continues strongly to oppose this resolution, passage of which may do grave harm to US-Turkish relations, and to US interests in Europe and the Middle East," said State Department spokesman Sean McCormick in a statement."If what we saw before the committee vote was any indication, I think the administration will continue to press," said Aram Hamparian, executive director of the Armenian National Committee of America. "But we have truth and morality on our side."For the October 10 hearing, both a large hearing room and an overflow room were filled. Dozens of Armenian-Americans, including a handful of elderly survivors of the 1915 tragedy, wore stickers reading "Stop the Cycle of Genocide." A large Turkish press corps was also in attendance, as were a much smaller number of Turks opposing the resolution. In the overflow room, where a closed-circuit television showed the proceedings, the Armenians and Turks alternately cheered or booed the members’ statements.Several members of Congress described agonizing decisions they had to make on the resolution. Most recognized that that the events of 1915 met the standard of genocide; Many of those who opposed the resolution said they did so out of respect for Turkey as a friend, or out of fear that Turkey could retaliate by curtailing cooperation on Iraq. On the other hand, many who voted for the resolution said they resented Turkey’s threats"There was indeed a genocide of the Armenians and it will not be forgotten," said Representative Mike Pence, a Republican from Indiana. "But I can’t support this resolution. With American troops in harm’s way, dependent on a critical supply route from Turkey, this is not the time for our nation to be speaking about this dark moment in history."Another Republican, Dana Rohrabacher of California, however, decried the "the audacity that some Turks have to threaten to cut logistics to US troops... Perhaps they’re not as good friends as they profess," he said.The hearing was broadcast live in both Armenia and Turkey, and the Turkish parliamentarians said that even the tenor of the hearing offended them. For example, several congressmen suggested that Turkey might be bluffing and that if the resolution passes it will be forgotten quickly in Ankara."Those people who claim Turkey is bluffing should not mock Turkey on live TV," Bagis said. "I think that was a big mistake. Turks are very peculiar about their honor.""What was bothering me yesterday was that those [US representatives] who were supporting the Turkish case, 21 of them, they said loud and clear that the events of 1915 amounted to genocide," Aktam said. "Despite this fact, because of the strategic importance of Turkey, because of the national interest of the US, they are voting no. This was unbearable," he said, Eurasia.net reports.

RA President welcomed endeavors aimed at U.S. Congress recognition of Armenian Genocide

/PanARMENIAN.Net/ Armenian President Robert Kocharian commended endeavors aimed at recognition of the Armenian Genocide by U.S. Congress. Recognition of historical truth cannot be harmful for U.S.-Turkey bilateral relations, said President Kocharian, currently in Brussels. He noted that despite the tension that emerged after France’s recognition of the Armenian Genocide, the Turkish-French commodity turnover increased 1.5 times during a year.The RA President also reminded that in the course of 15 years already, Yerevan has kept on offering Turkey to open dialogue without preconditions. October 10, brushing aside White House warnings, the U.S. House Committee on Foreign Affairs approved the Armenian Genocide resolution with 27 to 21 votes. The Committee decision opens the way for full house consideration of the measure

U.S. House Foreign Affairs Committee passes Armenian Genocide Resolution

/PanARMENIAN.Net/ With a vote of 27 to 21, the influential panel of the U.S. House of Representatives took a major step toward ending U.S. complicity in Turkey’s denial of the Armenian Genocide, adopting H.Res.106, the Armenian Genocide Resolution, despite an intense campaign of threats and intimidation by the Turkish government and its lobbyists in Washington, DC, reported the Armenian National Committee of America (ANCA). In his opening remarks, the Committee chairman, Tom Lantos called on the Congressmen to vote in good conscience.The Committee decision opens the way for full house consideration of the measure. “The Foreign Affairs Committee’s adoption today of the Armenian Genocide Resolution represents a meaningful step toward reclaiming our right - as Americans - to speak openly and honestly about the first genocide of the 20th Century, free from the gag-rule that Turkey has, for far too long, sought to impose on our nation’s elected officials,” said Aram Hamparian, Executive Director of the ANCA. “As Americans, we must always remain free to speak openly about human rights and should never outsource our nation’s foreign policy - or our morality - to another nation.” “The adoption of the Resolution is significant both for the United States and the whole world. If we do not pass the resolution on the first genocide of the 20th century, the crime may be repeated in future,” said Rep. Edward Royce (R-CA).Meanwhile the committee members who opposed the resolution said “modern Turkey is not the Ottoman Empire and it bears no responsibility for the crime committed 90 years ago.”Introduced on January 30th by Rep. Adam Schiff along with Representative George Radanovich (R-CA), Congressional Armenian Caucus Co-Chairs Frank Pallone (D-NJ) and Joe Knollenberg (R-MI), Rep. Anna Eshoo (D-CA), Rep. Brad Sherman (D-CA) and Rep. Thaddeus McCotter (R-MI), the Armenian Genocide resolution calls upon the President to ensure that the foreign policy of the United States reflects appropriate understanding and sensitivity concerning issues related to human rights, ethnic cleansing, and genocide documented in the United States record relating to the Armenian Genocide. The resolution is cosponsored by 226 Members of Congress from 39 states. A similar resolution in the Senate (S.Res.106), introduced by Assistant Majority Leader Dick Durbin (D-IL) and Sen. John Ensign (R-NV) currently has 32 cosponsors, including Senate Majority Leader Harry Reid (D-NV) and presidential candidate Hillary Clinton (D-NY).

Armenian Genocide Resolution to pass before Thanksgiving Day

/PanARMENIAN.Net/ “This has nothing to do with the current government or the Turkish public. This is for the tragic effort of Armenians, who we believe have experienced genocide. If we do not want to experience or witness such events again, we need to remember the dates of these events and we need to have them condemned worldwide,” he said, Sabah reports. Turkey has numerously warned the U.S. that passage of the H.Res.106 will cause a split in the Turkish-American relations.The U.S. House Foreign Relations Committee will hold a vote on the Armenian Genocide Resolution October 10. The House version of the Resolution, H.Res.106, was introduced January 30 by lead author Rep. Adam Schiff. It has 227 co-sponsors.

Armenian diplomacy’s task is to competently bind condemnation of Armenian Genocide with Karabakh conflict resolution

/PanARMENIAN.Net/ The Armenian Genocide Resolution, H.Res.106, differs from the ones passed by the U.S. Congress in 1975 and 1984, director of the ARARAT Center for Strategic Research, Armen Ayvazyan told a news conference in Yerevan.“The resolution defines the timeline from 1915 to 1923 (not 1915 as it was before). It mentions the precise number of victims – 2 million deported people, 1.5 million of whom were slaughtered. Moreover, the resolution does mention that Armenians were killed in their historical homeland where they had lived for 2.500 years,” he said. “Unfortunately, the process of recognition of the Armenian Genocide is viewed by the Armenian political class as a well-known game with a chamomile “loves me loves me not,” he noted.Meanwhile, Armenia should measure the resolutions by its own criteria fitting both historical truth and national interests, according to him.Dr Ayvazyan pointed out to five criteria for assessment of resolutions of the kind: correct mention of timeline (1894-1923); obligatory mention of the fact that Armenians were annihilated in their homeland, Western Armenia; condemnation of the Ottoman Empire, as the perpetrator of this crime against humanity, and the Turkish Republic as denier of the Armenian Genocide; recognition of responsibility of the Turkish state to Armenia, as mouthpiece of interests of the Armenian nation; connection between the Armenian Genocide consequences with the current geopolitical situation in the region, specifically Armenia’s security issue.“The point is that the Armenian Genocide had resulted in a grave territorial problem for Armenians, since the territory for their settlement had reduced to an extremely dangerous size. The problem of Artsakh liberation and security of Armenians of Javakhk should be considered from this angle. The task of Armenian diplomacy is to competently bind condemnation of Armenian Genocide with Karabakh conflict resolution,” he said. The U.S. House Foreign Relations Committee will hold a vote on the Armenian Genocide Resolution October 10. The House version of the Resolution, H.Res.106, was introduced January 30 by lead author Rep. Adam Schiff. It has 227 co-sponsors.

ARMENIAN GENOCIDE RESOLUTION

!!! CURRENT ACTION ALERTS !!!

Armenian Genocide Resolution Committee Vote - Oct. 10th
Type in your ZIP below and click Go! to contact your Representative TODAY!